Auteur: Petra de Bruijn & Marjo Korrel
Essence of Leadership 2013
“The succes of an intervention depends on the interior condition of the intervener.”
William O’Brien, former CEO of the Hanover Insurance company
Het was op donderdag 18 april dat we verwelkomd werden bij De Baak in Driebergen door Jos Rovers en Thom Schouten van Het Eerste Huis. Zo’n 400 deelnemers kwamen naar deze dag om gezamenlijk stil te staan bij The Essence of Leadership. Otto Scharmer en Alan Seale waren de gastsprekers op deze dag.
Volgens Otto Scharmer staan we ten opzichte van de problemen die nu om aandacht vragen, met elkaar veelal in de overlevingsstand: vechten, vluchten of zelfs bevriezen. Dit laatste benoemde hij als ‘collective paralysis’. Binnen organisaties waar zoveel belangen heersen, waar individualiteit in veel gevallen nog altijd voor de gezamenlijkheid gaat, waar de markt hoge eisen stelt, wordt door veel leiders een kloof ervaren tussen de resultaten die bereikt worden en de – zinvolle en zingevende – resultaten die nodig zijn. Leiders ervaren weinig bewegingsvrijheid en veel druk en komen vanuit die beleving vaak in zo’n overlevingsstand terecht. De neiging is dan om zich af te sluiten van de omgeving en te reageren vanuit oude ingesleten patronen. Ook de andere lagen in organisaties worden hierdoor sterk beïnvloed. Hierdoor vernauwt het collectieve vermogen om goed waar te nemen en wordt werkelijke innovatie geblokkeerd. Het effect daarvan is weinig verbinding met betrokkenen binnen en buiten de organisatie, veel ad hoc besluitvorming en symptoomoplossingen. Het voorbeeld dat organisaties ons bieden als systeem, speelt ook op individueel niveau. Het is van belang dat we ons steeds weer opnieuw verbinden met de vrije ruimte in onszelf om de wereld vanuit openheid tegemoet te treden. Op die manier vergroten we de kans om de wijsheid die in het hier en nu nog ‘verborgen’ is waar te nemen en te benutten.
Connecting to the now is the gateway to new possibilities
Scharmer sprak over de kloven die ontstaan zijn tussen de realiteit waarin we werken en leven en onze idealen en beelden van ‘essentie’. Hij benoemde achtereenvolgens de Ecologische Kloof tussen onszelf en de natuur, de Sociale Kloof tussen onszelf en de ander(en) en de Zingevende Kloof tussen wat we doen en wie we (willen) zijn. Met de gevolgen van deze verschillen worden we dagelijks geconfronteerd. De effecten zichtbaar in de manier waarop we met de aarde omgaan, de verschillen tussen mensen op het gebied van welvaart, invloed en zeggenschap, de verschillen tussen gericht zijn op ‘willen hebben’ en op ‘willen bijdragen’. Deze verschillen zijn de motor voor velen om op een werkelijk creatieve en innovatieve manier verbindingen/relaties te (leren) herstellen. Ze bekrachtigen de noodzaak van werkelijke veranderingen. Veel van deze veranderingen zijn al gaande, maar kunnen meer manifest worden als we daar ook ruimte voor gaan creëren. Het is van belang dat we ruimte creëren in onszelf, door te vertragen en naar binnen te keren voordat we ons op buiten richten. Daardoor leren we echt te luisteren en kunnen we de wijsheid die er IS ook ontdekken.
Often a problem is not to be solved. often it is a message to be listened to
Alan Seale vroeg ons te focussen op een actueel probleem. Wat gebeurt er fysiek en in je geest als je je voorstelt dat je je tegen dit probleem verzet, weerstand en tegenstand levert? En wat gebeurt er als je je openstelt voor dit probleem, er contact mee zoekt en verbinding mee maakt? In zijn presentatie sloot hij naadloos aan bij een van de quotes van Otto Scharmer: “Co-creation is a journey and the most important one is our inner journey.” Seale benadrukte de grote invloed van de manier waarop we ons tot problemen verhouden, van de relatie die we aangaan met wat we moeilijk vinden.
Start from the vertical, it will show you what to do in the horizontal
We kunnen in coaching het ‘dramaniveau’ overstijgen en de keuzemogelijkheden verder onderzoeken die voor de coachee in ’n probleem verscholen liggen. Hoe wil je zijn in deze fase in je leven waarin je geconfronteerd wordt met dit probleem? Hoe wil je je als persoon, als mens, verhouden tot dit probleem? Welke keuzes kun je hierin maken? We zouden ook nog voorbij het probleem kunnen kijken en onderzoeken welke kansen, welk potentieel, hier liggen. Wat wil hier gebeuren? Welke lessen worden hier in mijn leven aangeboden? Wat vraagt dit probleem van mij om verder te ontwikkelen? Het effect is dat coachees dan kunnen ervaren dat zij geen slachtoffer van de situatie zijn, maar meer keuzemogelijkheden hebben in de manier waarop zij hiermee omgaan. En meer innerlijke vrijheid kan leiden tot meer en creatieve mogelijkheden om te handelen!
Otto Scharmer senior lecturer aan het Massachusetts Institue of Technolgy en oprichter van het Presencing Institute. Auteur van meerdere boeken, onder andere ‘Theory U’.
Alan Seale oprichter en directeur van het Center for Transformational Presence, coach, leraar en schrijver. Meer informatie: www.eerstehuis.nl
Petra de Bruijn is redactielid van het Tijdschrift voor Coaching en coach bij de SchoolvoorCoaching.
Marjo Korrel is redactielid van het Tijdschrift voor Coaching en initiator /senior trainercoach van Deïnthe Interventiekunde .
