logo-professioneel-begeleiden logo-professioneel-begeleiden
Filters

Alle artikelen

#66

Hooggeleerde commentatoren noemen het ook wel het annus mirabilis, het jaar 1922. Onder andere James Joyce, Virginia Woolf, Ludwig Wittgenstein, Rainer Maria Rilke en T.S. Eliot publiceerden werken die de loop van de geschreven geschiedenis veranderden. Met name over T.S. Eliot, misschien wel de meest filosofisch geschoolde dichter, verscheen dit jaar een ontzagwekkende hoeveelheid schrijfsels. We lopen de oogst likkebaardend langs. Het interbellum zag ook de opkomst van de fenomenologie (een woord dat overigens niet te typen is zonder mis te slaan), waarover Corijn van Mazijk een goed leesbare inleiding schreef, en de wordingsjaren van Hannah Arendt, over wie Hans Achterhuis een mooi boek heeft geschreven. We bespreken beide boeken lovend. Meer bijdetijds zijn de filosofisch-maatschappelijke beschouwing van André Nusselder, een filosofisch voetbalkletsboek van Peter Henk Steenhuis en René ten Bos, en een boek over kunst en pornografie van Petra Van Brabandt en Hans Maes. Inderdaad, filosofen houden zich doorgaans best aardig aan de tractatusmantra dat we onze klep mogen houden, maar we schrijven over van alles en nog wat meer! Miljaar, een volgende bespreking heet ]elfs µFilosofische waar]eggerij¶. Laat Ludwig het maar niet horen. Tot slot kun je je laven aan belangrijke nieuwe filosofievertalingen en een perfect kerstboek over Reves De Avonden, een mirakel van een boek dat dit jaar precies 75 jaar bestaat. Leve Reve, Florian Jacobs (hoofdredacteur iFilosofie)

Gratis

#65

Het boek Ästhetik des Bösen, geschreven door literatuurwetenschapper Peter-André Alt, is een boeiend onderzoek naar het kwaad als autonoom domein in de literatuur. Rond 1800 maakt het kwaad zich los van de moraal. Dan wordt het iets op zichzelf beschrijvenswaardigs, waaraan de verbeelding zich laven kan. Zodra schrijvers het kwaad ontdekten als autonoom domein, was de autonomie van de literatuur niet veraf: schrijvers konden hun eigen gang gaan, ongeremd door morele obstakels. In de filosofie is het kwaad allesbehalve een autonoom domein. Wie over het kwaad schrijft, schrijft over moraal. Wie over moraal schrijft, doet aan morele onderscheidingen en brengt goed en slecht en kwaad met elkaar in gevecht. Voorbij goed en kwaad, ammehoela. Alles is moraal! In deze iFilosofie belichten we vele vormen van moraliteit. Srinivasan laat in Het recht op seks zien dat seks geenszins losstaat van moraal en politiek, Camus worstelt met de politieke implicaties van een moreel ondubbelzinnige stellingname en je krijgt zelfs een heuse ‘genealogie van onze concepties van het kwaad en het lijden’ voorgeschoteld. Dan stellen we ook nog de ideologieën van groei en gezondheid aan de kaak. Eén ding is zeker: filosoferen is bevragen. Of bestaan er toch onproblematische relaties, zoals vriendschap en vaderschap? Ach, ook daar valt over te filosoferen. Het houdt ook nooit op. Vraag en vecht, Florian Jacobs (hoofdredacteur iFilosofie)

Gratis

#64

Het begint op een zomer te lijken die je maar het beste binnen denkend kunnen doorbrengen. Daarbij helpt iFilosofie je graag met een extra dik zomernummer, waarin we eens flink met de stofkam door recent politiek denkwerk zijn gegaan. Filosofen blijven maar denken, weer of te veel weer. Onze democratie heeft er ook wel florissanter bijgestaan, nietwaar? Ministeries die dwangsommen betalen, kom er maar eens om. En dan zitten we nog met een dozijn crises opgescheept ook. Gelukkig bespreken we ook een dozijn mooie boeken. Voor enige inhoudelijke afleiding van het nieuws zit je hier wel snor. We openen het denkersbal met een drieluik politiek denkers, die de liberale democratie elk op een andere manier nieuw leven proberen in te blazen. We vervolgen met een ander drieluik, eveneens politiek denkers, om je hersenpan met een volgende gedachtestoet oververhit te houden. Daarbij voegen we een scheutje rechtsstaatdenken en een knap overzicht van het neoliberalisme, en voilà, je bent weer helemaal bij. Dat is te zeggen: je kunt nog even door ook, met een autobiografie van een politiek denker, een politiek dagboek, een boek met een belangrijke boodschap, een interview over de crisisdenker Ortega y Gasset, en als klap op de vuurpijl tref je een column ofwel hersenkraker van René. Je hoeft het land niet te verlaten om goed na te denken, zo blijkt maar weer. Mocht je dat toch doen, een alleszins aangename vakantie toegewenst. Denk vooral aan de wereld. Vrije groeten, Florian Jacobs (hoofdredacteur iFilosofie)

Gratis

#63

Het is met tijdschriften als met de geschiedenis: alles gaat zijn gangetje, tot er iets gebeurt en alles anders is. iFilosofie wist jarenlang precies waar het aan toe was onder de veilige hoede van een allerbekwaamste vormgever, maar nu is Conny weg en davert de redactie op haar grondvesten. Het zal ook voor jou even wennen zijn, allerbeste lezer, maar de geschiedenis leert dat alles wat niet te immoreel is altijd went. Vooropgesteld dat onze nieuwe vormgever geen immorele hommeles introduceert, zal ook onze nieuwe uitstraling hopelijk snel genoeg bekend ogen. De woorden staan gelukkig van links naar rechts en van boven naar beneden, en ook verder hebben we geprobeerd om de geest van Conny in ere te houden. Er verschuift immers al genoeg in de wereld. Op deze plek wil ik verder ook een ander oud en veel gewaardeerd iFilosofie-collega noemen, en wel oud-hoofdredacteur Mark Leegsma. Hij heeft na zijn afzwaaien van deze post bepaald goed stilgezeten en heeft zowaar de dokterstitel in de filosofie binnengehaald. Hulde aan Mark! Wees gerust: tot zover de huishoudelijke mededelingen. Nu kun je ook in deze nieuwste iFilosofie volop de filosofie induiken, te beginnen met twee Tractatus-vertalingen en twee interviewboeken, vervolgens enige levenskunst uit meer windstreken en kunststromingen dan je vermoedt, boeken over een andere kijk op de natuur, boeiende Arendt- en Levinasstudies, een daverende column van René ten Bos, een knappe filosofische graphic novel en een bezinnend interview met cultuurfilosoof Henk meijsters. Lees en denk, denk en lees, Florian Jacobs (hoofdredacteur en beginnend vormgever)

Gratis

#62

De jonge denkers des Vaderlands, over intimiteit en vreemdheid

Gratis

#61

Weet je wat ik mis? Een goede roman over Socrates. Zoiets als Boelgakovs De meester en Margarita, met niet Jezus maar Socrates in een hoofdrol. Een roman die de lezer pats-boem midden op de Atheense agora neerploft, met alle details van dien, zodanig dat je er zolang als de roman duurt niet meer vandaan geraakt. Waarin de wijn klotst en de zweetdruppels flonkeren en de gesprekken oplaaien en kalmeren als de branding. Of kunnen we het hele werk van Plato misschien opvatten als één steengoede roman? Ik mis dan wel meerdere perspectieven, in een moderne roman voer je toch vaak meer dan één verteller op. Doe mij ook het verhaal van Myrto en van Xantippe, van Alcibiades en Xenophon. Socrates is sowieso een literaire figuur, die uit louter woorden lijkt te bestaan. Gelukkig zit het met de meerdere perspectieven in de Nederlandstalige filosofie wel goed. Ook de shortlist van de Socratesbeker 2022 biedt een bonte blik op de wereld en ons krioelen erin. René ten Bos zet je als vanouds nog meer aan het denken en bovendien presenteren we een interview met vertaler Thomas Heij. Orwells Tegen totalitarisme was, is en blijft actueel. Tot slot wil ik op deze plek iemand bedanken, zonder wier vormgeving iFilosofie louter een vormloze gedachte was gebleven. Conny, bedankt en veel succes! Socratische groeten, Florian Jacobs (hoofdredacteur iFilosofie)

Gratis

#60

Vindt u ook niet dat weinig woorden zo mal zijn als ‘gewoon’? Iedereen gebruikt het, maar het komt mij regelmatig voor dat je het woord gewoon kunt weglaten of dat we ermee op iets doelen dat lang zo gewoon niet is. Onze Denker des Vaderlands lardeert vriendschap zelfs met ‘doodgewoon’. Hoe kun je iets innigs nu gewoon noemen? De/het onbekende is toch juist de gewoonlijke stand van zaken! Of komt u op een doodgewone dag meer vrienden dan onbekenden tegen? Ik snap het gewoon niet. ‘Gewoonte’ vind ik dan wel een alleraangenaamst woord. Er zit beweging in: alsof we ons iets dat we niet gewoon zijn hebben aangeleerd en het daarom gewoon is geworden. Bij gewoontes maken we bovendien een onderscheid tussen goede en slechte gewoonten: ze hebben een morele component. Dat kun je van het gewone vaak niet zeggen. Zouden we goed nadenken kunnen omschrijven als een goede gewoonte, en complotdenken als een slechte? Zouden we van het ruimer denken dan de geijkte canon een goede gewoonte kunnen maken? Dat zijn zomaar enige vragen die deze iFilosofie oproept. We bespreken allesbehalve gewone boeken, en doen dat gewoon op grondige wijze. Als u deze editie hebt verorberd, is zelfs het weer niet meer gewoon. Misschien is dat wel de gewoonte die de filosofie ons leert: niets meer als gewoon opvatten. Hoewel ik dat een heel gewone instelling vind. En u, doodgewone vriend, misschien ook. Veel leesgewoonten toegewenst, Florian Jacobs (hoofdredacteur)

Gratis

#59

De gure donkerte groeit, de grijze dag verschrompelt. Kranten omkaderen hun nieuws met lijstjes van series om de avondlockdown mee door te komen. Soms lijkt het erop dat de pandemie voor velen vooral een gevecht met de verveling is. Wat doen we met onszelf zonder anderen om ons heen? Lezen, natuurlijk. Dan ga je in goed gesprek met een onbekende die je vriend wordt. Dan beleef je een knusse avond die voorbijroetsjt als een avond op de kermis of in het café. Series verdrijven de tijd, letterlijk – weg met de uren! – boeken verdiepen: al lezende reis en ervaar je. Bovendien ontstaat onbewust een niet te slechten meewarig meelevende glimlach om al het gestuntel dat het onze is. Aan die glimlach herken je de verstokte lezer, let maar eens op. Maar wat zijn er veel boeken! En boekenadvertenties! En boekennieuwsbrieven! Gelukkig zijn er ook recensenten: die reiken je het betere boek aan. Een snuifje kritiek erbij en voilà: maak zelf een keuze uit het overzichtelijke boekenmenu. ‘The best way out is always through’, zegt de dichter, en wij voegen eraan toe: door een boek. Dan kun je zelfs de krant weer aan. Glimlachende groeten, Florian Jacobs (hoofdredacteur iFilosofie)

Gratis

#58

Gerard Reve beweert ergens dat je, om te bewijzen dat we van de apen afstammen, maar even om je heen hoeft te kijken om te zien dat het zo is. Zo denkt ondergetekende ook over de wanverhouding tussen economie en ecologie. Je hoeft maar even om je heen te kijken om te zien dat we onze leefomgeving om zeep helpen. Het verwondert dan ook niet dat er talloze boeken verschijnen die de verhouding tussen ons economisch gedrag en onze wereld anders trachten te schetsen. De teneur is duidelijk: zoals die nu is, dat kan niet meer. Maar wat voor een verhouding kunnen we wel willen en hoe realiseren we die dan in ons complexe geglobaliseerde mensenwereldje? Daarover lopen de meningen meer uiteen. In deze iFilosofie zetten we enige recensies van fris in boekvorm gegoten visies op een nieuwe economie bij elkaar. Zoals ook in onze klimaateditie mikken we niet op volledigheid, maar op een breed aanbod waarin de lezer naar hartenlust kan grasduinen. En net als in de klimaateditie valt op dat de grote verschillen niet zozeer inhoudelijk zijn – dat de nood aan de man is ontkennen vrijwel alleen zij die van de malaise profiteren – als wel vormtechnisch: sommigen weten een nieuwe economie overtuigender te schetsen dan anderen. Laat u zich vooral zelf informeren, en kies de schets die u het meest aanspreekt. Lees en denk, droom en verander. Met waardevolle groeten, Florian Jacobs (hoofdredacteur iFilosofie)

Gratis

#57

De lockdown is niet meer, de ISVW is weer open, maar u hoeft toch nergens naartoe want we hebben heel veel boekbesprekingen voor u. Dat krijg je ervan als je meer redactieleden uitnodigt. In dit dikke nummer treft u een alleraardigste doorsnede van de filosofie: we gaan kriskras van Socrates naar De Beauvoir, via Kant naar een dubbele Spinoza, langs allerlei dwarsverbanden en connotaties en gelijkenissen. Een ware wormenbak kortom, en zo hoort het met een bezigheid als filosofie, die sinds ze begon, ergens op een eiland of op een steppe of in een woestijn, nogal uit de hand is gelopen. Tussen alle boekengeweld door zet René ten Bos u als vanouds nog meer aan het denken en mochten uw gedachten u dermate ver de diepte in voeren dat u uw naam nauwelijks meer kunt herinneren, dan doet Maarten Doorman daar in zijn kleine bespreking van authenticiteit een schepje bovenop. En u maar denken dat u zich even rustig een uurtje in de filosofie kon onderdompelen. Die vlieger gaat niet op, waarde lezer, want filosoferen is hard denken. Steun uw boekhandel! Florian Jacobs (hoofdredacteur iFilosofie)

Gratis

Schrijf je in voor de nieuwsbrief en blijf op de hoogte!

Op weg naar ruimte en vrijheid

Crisis als aanleiding om inzicht te vergroten in (je) identiteitswerk

Datum:
Locatie:

Download gratis deze white paper