logo-professioneel-begeleiden logo-professioneel-begeleiden
Filters

Alle artikelen

Lezerscolumn: Ethische les of een les ethiek?

Auteur: Ad van der Stadt

Het leslokaal is gevuld met 26 eerstejaars. Voor de meesten is het de eerste kennismaking met het begrip ethiek. Ik kan zwaar insteken met dit vak, met de oude Grieken Plato en Aristoteles. Maar dat gaan ze niet trekken. Het is niet cool om stil te staan bij oude ‘wijzen’ en het staat te ver af van hun dynamische belevingswereld. Ik start met het schetsen van een alledaagse situatie. Later kan ik dan – toch via de geschiedenis – toewerken naar het systematisch toepassen van de stappen in de ethische analyse. Zo hoop ik bij te dragen aan hun ontwikkeling tot moreel sensitieve professionals die bewust zijn van de ethische consequenties van hun handelen. “Stel”, zeg ik, “je koopt iets in een winkel voor €15, − en je betaalt met een biljet van €20, −. De caissière geeft je per ongeluk €35,- terug. Wat doe je?” De reacties variëren van: “Vette pech!” tot “Dat kun je niet maken!”. Er volgt eerst een welles-nietes discussie over wat ‘juist’ is. Ik vraag hen vervolgens na te denken over wat hun afwegingen zijn bij keuzes. Een betekenisvol stilzwijgen volgt; jonge studenten reflecteren nog moeilijk op hun handelen. Ik licht toe dat het hier nu net om draait bij ethisch handelen: kritische bezinning over wat juist is en niet. Dan maak ik het spannender: de gevechten tussen Turken en Koerden. Ik hoor een paar studenten tegen elkaar fluisteren: “Ze mogen elkaar wat mij betreft doodmaken.” Een uitdaging voor mijn vaardigheden om de uitspraak als moreel vraagstuk op te pakken en niet als een regelrechte uiting van rassenhaat. Ik vraag waarom die overtuiging volgens hen ethisch gerechtvaardigd is. Een antwoord blijft uit. Duidelijk wordt dat hun overtuiging niet berust op morele afwegingen, maar op emotionele. Een goede aanleiding om het begrip ‘eigen verantwoordelijkheid’ te introduceren en te koppelen aan hun keuze voor een mensberoep waarin ethisch handelen van belang is. Ten slotte mogen ze (ethische) waarden naar persoonlijk inzicht rangschikken. Het resultaat stelt me gerust; ‘respect voor elkaar’ scoort hoog. Stapsgewijs ontstaan bewustzijn en nuance. Ze staan stil bij wat ze zelf waardevol vinden en dat zich verhoudt tot (toekomstig) professioneel ethisch handelen. In de evaluatie geven ze aan dat ze het een moeilijk maar interessant vak vinden. “We moeten nu heel erg nadenken voordat we wat beweren.” Ik realiseer me dat de lessen ethiek ook ethische lessen zijn. Vaardig worden in ethische analysetechnieken, terwijl hoofd en hart meespreken, levert inzichten in het zelf op. Dat is de spannende, kwetsbare non-comfort zone waar alle leren begint. Drs. Ad van der Stadt heeft zowel een organisatiekundige als therapeutische achtergrond en is werkzaam als docent/trainer bij de AMA van Saxion Hogescholen. Hij verzorgt colleges ethiek en trainingen op het terrein van professionele gespreksvoering en heeft een praktijk voor coaching. Ad is medeauteur van ‘Arbeidsbemiddeling, hoe doe je dat?’, een  methodiekboek voor bemiddelings- en loopbaanconsulenten.
Gratis
lees meer

Facts & FAQ’s: Ethiek

Van Bijsterveldt: Lage jeugdwerkloosheid door effectieve aanpak voortijdig schoolverlaten De intensieve aanpak van voortijdig schoolverlaten werpt zijn vruchten af. In tien jaar tijd is het aantal leerlingen zonder startkwalificatie bijna gehalveerd van 71.000 in 2002 naar 38.600 in het schooljaar 2010- 2011. In Europees verband behoort Nederland hiermee tot de koplopers in het terugdringen van voortijdig schoolverlaten. Mede door de afnemende schooluitval is de jeugdwerkloosheid in Nederland slechts in geringe mate opgelopen en is deze relatief laag in vergelijking met omringende landen. Dit schrijft minister Marja van Bijsterveldt (Onderwijs) vandaag aan de Tweede Kamer. Minister Van Bijsterveldt: “We hebben onze jongeren hard nodig op de arbeidsmarkt. Het bedrijfsleven en de samenleving schreeuwen om gekwalificeerde krachten, vooral in de sectoren zorg en techniek. Het is daarom noodzakelijk dat we blijven investeren in het behalen van startkwalificaties door jongeren.” (Bron: Rijksoverheid)   Payroll; niet in dienst, wel op de loonlijst Op dit moment zijn er 140.000 werknemers die wel op een loonlijst staan, maar niet in dienst zijn bij het bedrijf waar zij werkzaam zijn. Wel is de werknemer in dienst van het payrollbedrijf. Dit bedrijf neemt de juridische en economische taken over van de werkgever. Flexibele arbeid in de vorm van een driehoeksrelatie. Het aantal van 144.000 is ongeveer 2% van alle banen, dit percentage stijgt jaarlijks met 5%. Koepelorganisatie van Nederlandse Payroll Ondernemingen (VPO) verwacht dat de teller volgend jaar op 180.000 staat. Is Payrolling iets nieuws? Het lijkt op werken via een uitzendbureau. Het verschil is dat de opdrachtgever in de payroll-constructie de werknemer zelf werft en selecteert, aldus Jurriën Koops, bestuurder bij de VPO. Er is weinig eenduidigheid binnen de payrollbedrijven, wat het ene bedrijf verzorgt, doet een ander bedrijf weer niet. Er is ook weinig bekendheid onder  flexwerkdeskundigen, velen geven een eigen invulling eraan. Tot januari gold er een payroll-cao, die is verbroken. De vakbewegingen en de VPO blijven met elkaar in gesprek. Uit een onderzoek van onderzoeksbureau Ecorys in opdracht van de Vereniging Payroll Ondernemingen (VPO) onder 2.200 payrollkrachten blijkt dat parollkrachten het werk waarderen met een 7+. In het onderzoek werd gekeken naar hun kenmerken, motieven en ervaringen en hoe zij aankijken tegen hun werkgever, de payrollonderneming. Uit het onderzoek blijkt dat 62% van de payrollkrachten een vrouw is, de gemiddelde leeftijd 38 jaar is en de payrollkrachten gemiddeld twee jaar en vier maanden in dienst van het payrollbedrijf blijven. Een op de vijf werknemers komt uit een werkloosheidspositie en gaat aan de slag via payrollen. (Bron: Intermediair)   Stoppen met werken na kanker niet altijd nodig Jaarlijks wordt er bij 70.000 mensen kanker gediagnosticeerd. Onder de beroepsbevolking heeft 1 op de 79 mannen te maken gehad met een eerder vastgestelde kanker (1,3 %). Bij vrouwen loopt dit cijfer op naar 1 op de 38 (2,6 %). De komende tijd zal het aantal mensen dat leeft met kanker en de gevolgen ervan, blijven stijgen, zowel bij mannen als bij vrouwen. Mede door verhoging van de pensioensleeftijd en vergrijzing. Steeds meer kankerpatiënten (willen) blijven werken gedurende het hele behandelproces of de stap maken naar werk. Als de werknemer en werkgever goede afspraken kunnen maken kan gedeeltelijk doorwerken tijdens ziekte voor beiden uitkomst bieden. Ook al is de ziekte een belasting, het werk is voor zieke werknemers een belangrijke stabiliserende factor in hun leven, een bron van plezier en inspiratie en geeft zin aan het bestaan. Desondanks ondervinden veel kankerpatiënten weerstand bij terugkeer naar werk. Enerzijds heeft dit te maken met factoren die samenhangen met de ziekte en de behandeling. Anderzijds door onvoldoende aandacht voor kanker en werk binnen de Arbozorg en curatieve sector en de gebrekkige communicatie daarover. Gebrek aan advies over werkhervatting en sociale steun vermindert het slagen in terugkeer naar werk. De afhankelijkheid van sociale uitkering heeft een negatieve invloed op de kwaliteit van leven. Zij missen de collega’s, de sociale contacten en de emotionele steun. Alle reden om de zieke werknemer goed te begeleiden in terugkeer naar werk. Wet Verbetering Poortwachter biedt het kader waarin afspraken staan die moeten worden opgevolgd. Wenselijk is de tijd die wordt vrijgemaakt als de werknemer alleen nog maar even komt koffiedrinken. Goed overleg tussen patiënt en oncoloog is onontbeerlijk, dit geldt ook voor het contact tussen werknemer, werkgever én bedrijfsarts. Samen kunnen zij in het plan van aanpak (Wet Verbetering Poortwachter) het begeleidingsproces beschrijven. Met de verzekeraar kan naar creatieve oplossingen worden gezocht. Er moet worden doorgevraagd wat nodig is om te blijven werken. Steeds meer patiënten willen blijven werken. Het revalidatieprogramma Herstel & Balans heeft nu ook een module arbeidsre-integratie. Herstel & Balans is een revalidatieprogramma van het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL) speciaal voor mensen die kanker hebben of hebben gehad. Het programma is gericht op minder klachten na kankerbehandeling en een betere kwaliteit van leven. Er is nu ook een module werkhervatting opgenomen. Herstel & Balans wordt gegeven op meer dan zestig locaties in Nederland en België. Bekijk meer ervaringen van kankerpatiënten met Herstel & Balans op www.herstelenbalans.nl. (Bron: NFK)   Beperken en voorkomen arbeidsrisico’s zzp’ers In de toekomst zal voor zelfstandigen, om veilig en gezond te kunnen werken, hetzelfde beschermingsniveau gaan gelden als voor werknemers op die arbeidsplaatsen, waar beiden werken. Zo zullen bijvoorbeeld op de bouwplaats de te nemen maatregelen om de lichamelijke belasting te verminderen voor zzp’ers en werknemers gelijk worden. Dit leidt er ook toe dat, waar er concrete normen in Arbo-catalogi zijn vastgelegd, deze als referentiekader gebruikt worden in het toezicht op zzp’ers. Het gelijkstellen van de te nemen beheersmaatregelen zal de bereidheid om de Arbowetgeving na te leven vergroten en de handhaving vereenvoudigen. Achtergrond van dit besluit van het kabinet vormt het advies van de Sociaal-Economische Raad (SER) over zelfstandigen en arbeidsomstandigheden. Dit blijkt uit de reactie van kabinet op het advies van de SER over zelfstandigen en arbeidsomstandigheden die staatssecretaris De Krom van Sociale Zaken en Werkgelegenheid vandaag naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. (Bron: Rijksoverheid)   Duizenden leerkrachten zullen het basisonderwijs moeten verlaten Begin jaren tachtig, we discussieerden over ‘tweeverdieners’. Met tweeverdieners werden bedoeld de kostwinner en de partner. Vaak betrof het de vrouw des huizes die, nadat de kinderen wat groter waren, weer de arbeidsmarkt wilde gaan betreden. En of dat toch zo maar kon? Grote werkeloosheid hield de gemoederen bezig. “Dan heeft het ene huishouden geen inkomen uit werk en het andere huishouden heeft 2 inkomens.” Het was destijds een ingewikkelde discussie. Jongeren stonden voor de eerste stap in hun loopbaan; de studiekeuze. De Zorg? Pedagogische Academie? Maar of dat zo zinvol was? Het was 1983, het onderwijs zat potdicht. Overigens gold dat voor vele studies in de mensgerichte sector. 2012 Pedagogische academies voor het basisonderwijs (pabo’s) dreigen personeel op te leiden dat voorlopig niet aan de bak komt. In het basisonderwijs zelf komt een gedwongen uittocht van duizenden leerkrachten op de gang. De oorzaak is een opeenstapeling van bezuinigingen. “Basisscholen komen financieel steeds meer in de problemen”, zegt bestuurslid Simone Walvisch van de PO-Raad. “Klassen worden daardoor weer groter, voor conciërges is minder geld, op schoonmaak wordt bezuinigd en collega’s die extra zorg en ondersteuning leverden, komen vast voor een groep te staan. Leerkrachten zullen ontslagen moeten worden.” In 2009 werden 2.722 nieuwe uitkeringen verstrekt, in 2011 waren dit er 4.737. Volgens Van Bijsterveldt hebben nog veel schoolbesturen meer leerkrachten in dienst dan op grond van hun leerlingen aantal mag. In het primair onderwijs zitten ruim 1,6 miljoen leerlingen en werken bijna 190.000 mensen. Salarissen zijn de grootste kostenpost, overhead is klein dus de stijgende werkgeverslasten zijn alleen met personeelsreductie op te vangen. Met als gevolg dat jonge, innovatieve, net afgestudeerden niet in het onderwijs opgenomen kunnen worden en dat een relatief overschot aan oudere en duurdere leerkrachten blijft zitten. In 2013 vinden de bezuinigen plaats op het passend onderwijs. Voor jonge mensen die net zijn afgestudeerd of aan de opleiding willen beginnen; volgens Minister Van Bijsterveldt wordt er vanaf 2015 een tekort op de arbeidsmarkt verwacht. (Bron: Volkskrant)   Ouderen houden moeilijke positie op de arbeidsmarkt Slechts 2% van de vacatures werd in 2011 ingevuld door een 55-plusser. Dat blijkt uit het jaarlijks onderzoek van UWV naar de Nederlandse vacaturemarkt. Ongeschoolden werden op 5% van de vacatures aangenomen, terwijl bedrijven aan 14% van de banen geen opleidingseisen stelden. Ook de positie van arbeidsgehandicapten is weinig rooskleurig. Maar een beperkt deel van de werkgevers had het afgelopen jaar een arbeidsgehandicapte in dienst. UWV maakt dit jaar 150 extra werkcoaches vrij voor de dienstverlening aan 55-plus werkzoekenden. De ondersteuning van arbeidsgehandicapten blijft, ondanks de forse bezuinigingen op het budget van UWV, op peil. Vraag naar personeel verder afgenomen Uit het onderzoek Vacatures in Nederland 2011 , dat onderzoeksbureau APE uitvoerde in opdracht van UWV, blijkt dat er het afgelopen jaar sprake was van een verder afnemende vraag naar personeel. Zowel het aantal vervulde, openstaande als ontstane vacatures vertoonde een daling ten opzichte van 2010 en 2009. Jongeren werden veel vaker aangenomen dan ouderen. Van de circa 650.000 vacatures vorig jaar werd 37% vervuld door jongeren tot 25 jaar en slechts 2% door 55-plussers. Ook in 2010 en 2009 was het percentage 55-plussers  dat werk vond zo laag. Bedrijven die moeite hebben om personeel te vinden, namen vorig jaar wel vaker ouderen aan. Dit was vooral het geval in de sectoren overheid, zorg en welzijn. Klein deel bedrijven heeft arbeidsgehandicapte in dienst Werkgevers namen het afgelopen jaar tienduizend arbeidsgehandicapten aan, waaronder zevenduizend mensen met een Wajong-uitkering. Van de onderzochte bedrijven had 13% een of meerdere arbeidsgehandicapten in dienst, zo blijkt uit het onderzoek. De meerderheid van de bedrijven (71%) die geen arbeidsgehandicapten in dienst had, heeft dit ook nooit overwogen te doen. In 2010 was dit percentage nog 60%. Het onderzoek laat zien dat de meeste bedrijven bekend zijn met subsidieregelingen voor arbeidsgehandicapten, maar dat dit niet leidt tot grotere bereidheid om arbeidsgehandicapten aan te nemen. Kansen voor kwetsbare groepen werkzoekenden “Ouderen krijgen het nog moeilijker nu de werkloosheid oploopt en het aantal vacatures afneemt”, aldus directeur André Timmermans van UWV WERKbedrijf in reactie op het rapport. “Toch is het belangrijk om ze te behouden voor de arbeidsmarkt. Als er straks weer krapte is, hebben we iedereen immers hard nodig. UWV zal zich in 2012, meer nog dan voorheen, richten op het bieden van kansen aan werkzoekenden met een achterstandspositie op de arbeidsmarkt. En op werkgevers die deze werkzoekenden een kans willen geven. Niemand verdient het om onvrijwillig langs de kant te staan.” Uitbreiding netwerkgroepen 55-plus UWV maakt komend jaar ruim 150 extra werkcoaches vrij voor de begeleiding van 55-plus werkzoekenden. Ze worden onder meer ingezet voor de begeleiding van netwerkgroepen. UWV is enkele jaren geleden gestart met groepsgewijze ondersteuning van 55-plussers en breidt deze aanpak vanwege de goede resultaten nu uit. Over het onderzoek Vacatures in Nederland is een jaarlijks onderzoek van UWV onder vijfduizend bedrijven naar de ontwikkeling van de vacaturemarkt in Nederland. Uitzendvacatures maken geen deel uit van het onderzoek. Hierdoor ontstaat een beeld van de reguliere vacaturemarkt. Het rapport brengt ook in beeld hoe werkgevers personeel werven en aannemen. UWV gebruikt de informatie om de dienstverlening aan werkzoekenden en werkgevers verder te verbeteren. (Bron: UWV)   Mannen ambitieuzer dan vrouwen 45-plussers niet meer ambitieus Ruim de helft van de Nederlanders vindt zichzelf ambitieus. Mannen vinden dat vaker dan vrouwen. Ambitie blijkt daarnaast niet het hele leven te groeien: de leeftijdsgrens van 45 jaar is voor veel mensen een keerpunt. Dat blijkt uit de Ambitiemonitor van  opleidingsvergelijker Springest.nl en NIDAP, waaraan 1.004 respondenten deelnamen. Ruim 65% van de mannen vindt zichzelf ambitieus, in tegenstelling tot 51,9% van de vrouwen. 8,2% van de Nederlanders vindt zichzelf zelfs zeer ambitieus. Daarnaast zijn mannen ook vaker tevreden over hun werk dan vrouwen, zij waarderen hun werk vaker met een tien. Ruben Timmerman, oprichter van Springest: “Het is moeilijk te beoordelen of vrouwen daadwerkelijk minder ambitieus zijn dan mannen. Wellicht zijn vrouwen gewoon kritischer op zichzelf en hun werk of lopen ze vaker tegen obstakels aan.” Vanaf 45 jaar zakt ambitie in Bijna de helft van de Nederlanders (47,1%) is nu ambitieuzer dan vijf jaar geleden. Het gaat dan voornamelijk om respondenten in de leeftijdscategorie van 25 tot en met 44 jaar. Vanaf 45 jaar zakt de ambitie plotseling in. “De leeftijd van 45 jaar lijkt een keerpunt te zijn in het leven van veel Nederlanders. Tot die tijd groeit de ambitie volgens eigen zeggen, daarna neemt deze weer af. Blijkbaar is dit een leeftijd waarop veel mensen de balans opmaken tussen werk en privé. Maar, het kan natuurlijk ook goed zijn dan men op die leeftijd zijn belangrijkste doelen heeft bereikt”, aldus Timmerman. WO’ers vinden ambitieuze mensen streberig en opportunistisch Een opvallend resultaat uit het onderzoek, is dat mensen met een WO-achtergrond ambitie vaak associëren met negatieve eigenschappen. Bij ambitie denken zij ook aan eigenschappen als streberig, opportunistisch en egocentrisch. Slechts 24,6% van de WO’ers associeert ambitie niet met negatieve eigenschappen in tegenstelling tot 31,9% van de HBO’ers. Streberigheid wordt als de meest negatieve eigenschap van ambitieuze mensen gezien. (Bron: LVB networks)   Thuiswerken wordt een recht voor werknemer als het aan CDA en Groen-Links ligt CDA en GroenLinks hebben voor het eerst een initiatiefwet ingediend en verwachten steun van PvdA, SP, D66 en ChristenUnie. De verwachting is dat 4.9 miljoen (driekwart) van de werkende bevolking in loondienst hier gebruik van zou kunnen maken. Het wetsvoorstel beoogt een cultuuromslag die het mogelijk maakt de kosten van de vergrijzing op te vangen en dat iedereen die kan werken naar vermogen bijdraagt. Doel is om arbeidsproductiviteit, afstemming zorgtaken en werk, gezondheid en het milieu te optimaliseren. Het voorstel breidt de bestaande wet uit 2000 flink uit, daarin was al geregeld dat werknemers kortere of langere werkweken kon vragen. De uitbreiding houdt in dat als de werknemer er al een half jaar zit, hij alsnog de aanpassing van tijden en werkplek kan aanvragen. Van Hijum (CDA) en Van Gent (GroenLinks) erkennen dat het niet voor ieder beroep kan gelden, zij noemen als voorbeeld; de leraar, verpleegkundige en winkelmedewerkers; “deze mensen zijn op gezette tijden nodig, maar er zijn wel steeds meer mogelijkheden om flexibel te werken”. Werkgevers zijn tegen, de vakbeweging juist voor. (Bron: Volkskrant)
Gratis
lees meer

Schrijf je in voor de nieuwsbrief en blijf op de hoogte!

Op weg naar ruimte en vrijheid

Crisis als aanleiding om inzicht te vergroten in (je) identiteitswerk

Datum:
Locatie:

Download gratis deze white paper