Alle artikelen
Oorstrelend (oktober 2021)
Oorstrelend De zomer is in het algemeen gul met tijd en ruimte voor kunst, spelen en creativiteit. In onze vakanties laten we ons verleiden door een bezoek aan de plaatselijke kerk, aan een museum of het verkennen van de architectuur. Ook het lezen van boeken, genieten van een concert of voorstelling is tijdens lange zomeravonden fijn tijdverdrijf. Deze activiteiten geven onze autonomie een impuls. Die impuls komt niet vanuit onszelf maar is nieuw, soms patroon doorbrekend, en voedt de onbedwingbare groei in het leven. De redactie werkte deze zomer aan een magazine over het gebruik van beeld, muziek en tast als TA-practitioner. De bijdrage van Henk Tigchelaar inspireert om na te denken over de spirituele dimensie in de muziek van Bach. Hij verbindt die dimensie vervolgens met werken als TA-practitioner. Muziek geeft, net als TA, mogelijkheid om script te integreren en nieuwe werelden te ervaren. Het ervaren van nieuwe werelden is ook thema in het artikel van Cor van Geffen. Hij neemt ons mee in de magie van Story Telling en de Reis van de Held. Niet alleen beschrijft hij de verschillende fasen met woord en beeld, ook staat hij stil bij de verbinding met TA en hoe je kunt werken met Story Telling als interventie. Het geeft nieuwe impulsen, dit bekijken van verhalen en muziek omdat het werkt als een opening voor spontaniteit en creativiteit. Spontaniteit, één van de kenmerken van autonomie (Berne, 1972) en creativiteit; het vermogen om iets nieuws te bedenken of doen maar ook het maken van keuzes in de veelheid van ideeën (Dreu en Sligte, 2016). Beide aspecten zijn van belang om ons Kind te voeden, raken de essentie als we willen veranderen en bieden een welkome vrije beweging in het soms pijnlijke proces van autonomiebevordering. Dat wordt onderstreept in het artikel van Jacobien Geuze en Jeroen van der Ven. Zij doken in het werk van Bernd Schmid, bewerkten één van zijn artikelen en werkten een casus uit op basis van het concept ‘de theatermetafoor’. Een praktisch artikel, waarmee je gelijk aan de slag kunt. In het interview met Ben Visser komt die praktische kant van TA naar voren in het presenteren van zijn TA puzzel. Daarbij is het interview een ode aan de eenvoud van TA en hoe het door velen is opgepakt. We leren Ben kennen als een autodidact in TA die inmiddels honderden mensen zijn puzzel opstuurde. Ik vind het bevrijdend om in creatieve activiteiten het Martiaanse denken van Eric Berne toe te passen. Als een wezen van buiten deze wereld die kennismaakt met de gebruiken en bijzonderheden van onze tijd. Met een onschuldig opmerkingsvermogen en diepgaande vragen die meestal niet gesteld worden. Zo vroeg ik me af waarom de op de grond aangegeven route in het museum rondlopende kinderen enthousiaster maakte dan de kunst aan de muur waar ze voorbij stoven. Een bezoek aan de Hortus met mijn zonen en neef intrigeerde me omdat dit museum van planten, groei en ontwikkeling de jongens veel meer boeide dan ik van te voren had bedacht. Hun Martiaanse enthousiasme over de ananasplant, hun plezier in de verstikkende warmte van de kassen, de overgave en onderdompelen in het groen was aanstekelijk en gaf energie. Her en der in dit magazine lees je Martiaanse bijdragen van één pagina. Een aantal TApractitioners heeft een concept en een creatieve vorm aan elkaar gekoppeld. Hetzij met een lied, hetzij met een analyse of werkvorm. Deze pagina’s staan tussen de artikelen en geven kleur en geluid bij wat oogstrelend is, of een genot voor het gehoor. Het lukt hen om een vernieuwende blik te krijgen op oude fragmenten of concepten waar we al jaren mee werken. De boekrecensie gaat over ‘Spelen op het werk’ van Marijke Arendsen Hein en Hortense Berkenveld. Een kleurrijk en praktisch boekje en een enthousiaste recensie. In ‘schot in de roos’ lezen we een persoonlijk verslag van Miek Hehenkamp die een bulls eye transactie beschrijft die een zoektocht naar injuncties en counterinjuncties teweeg bracht. Door niet langer te zwijgen, maar zich te laten horen in dit artikel onderstreept ze de herbeslissing en zal ze gezien en gelezen worden. Aan het einde van de zomer kwamen we als redactie weer voltallig en fysiek bij elkaar. We vonden elkaar in een serie werkvormen, herontdekten elkaars kwaliteit en kunde en ons gezamenlijk plezier in dansen en lachen. Het is geen toeval dat deze redactie het magazine oorstrelend maakte. De autonomie en verbondenheid is evident, net als de creativiteit en liefde voor TA. Veel leesplezier! Beatrijs Dijkman Hoofdredacteur INHOUD Editorial, Beatrijs Dijkman Dat heb ik van mijn moeder, Martin Spee TA en de spirituele dimensie in de muziek van Johann Sebastian Bach, Henk Tigchelaar Zingen als oerkreet, Karen Bruyn Wij zijn allemaal helden, Krachtige interventies met Story Telling, Cor van Geffen Basil en de dramadriehoek, Bart van Rijsbergen Werken met beelden en de ‘theatermetafoor’ in professionele coaching, Dr. Bernd Schmid TA PUZZEL, Puzzelen met jezelf en anderen, Interview met Ben Visser door Jacobien Geuze en Marielle Frumau Kijk op de werkelijkheid, Jacqueline van Gent Spelen op het werk, Marijke Arendsen Hein en Hortense Berkenveld Zwijgen of ... Miek Hehenkamp TA Nieuws
€ 6,95Veerkracht (juni 2021)
Veerkracht Veerkracht, het vermogen om na voortgedreven of uitgetrokken te zijn weer terug te keren naar een oorspronkelijke positie. Zoals de paardjes in de speeltuin waar je door een stevige veer op kan schommelen maar weer terugkomt naar het midden. Of de springveer in een balpen nodig om de pen in positie te brengen om te schrijven maar ook weer terug in de houder kan brengen. Veerkracht als het vermogen om je aan te passen aan omstandigheden zodat je staande blijft en ontwikkeling mogelijk is. Binnen de redactie spraken we over veren van vogels die een zachtheid laten zien en tegelijk een onvoorstelbare kracht. Die combinatie komt in dit magazine terug in verschillende artikelen waarin het begrip physis beschreven wordt als interne drive om te blijven groeien. We hopen met de artikelen over veerkracht discussie in gang te zetten over wat dit betekent, hoe we ermee werken als practitioners, of het nodig is juist in deze tijd en of we de ruimte serieus nemen om na een periode waarin we veerkracht lieten zien ook weer uit te rusten. De artikelen in dit magazine gaan over veerkracht in de zorg door Aateke Jansen en Lies de Bruijn. Over autonomie en homonomie door Mirjam te Slaa, het impostor syndroom door Debbie van Veen. Een internationaal artikel over liminaliteit in het werken met jongeren door Alina Comendant. Maar ook over weerbaarheid in organisaties door Sari van Poelje en over leiderschap wat zichtbaar wordt door schapen hoeden door Rien Wesselink met een reactie van Eric-Jan Rijnierse. Een krachtige mix van ervaring, theorie en toepasbaarheid in verschillende gebieden waar we transactionele analyse (TA) inzetten...... Beatrijs Dijkman Hoofdredacteur INHOUD Editorial, Beatrijs Dijkman Veerkracht in de zorg, Aateke Jansen en Lies de Bruijn Redecision Therapy; een effectieve aanpak in het begeleiden van cliënten met het impostor syndroom, Debbie van der Veen Autonomie - Homonomie, Mirjam te Slaa Adolescentie, kansen in de liminele ruimte, Alina Comendant Weerbaarheid in organisaties, Sari van Poelje Met Jung de wei in, Rien Wesseling Met Jung de wei in; pas ik me aan of ben ik vrij? Eric-Jan Rijnierse Bull’s Eye: Wat zegt mijn kloppend hart? Monika Cox Boekbespreking: Transactional Analysis of Schizophrenia. The naked Self, Moniek Thunnissen TA nieuws
€ 6,95Ontluikend (maart 2021)
Op sommige dagen bij het opstaan hoor ik de voorbode van de lente. Door de winterse dagen heen merk ik dat de dagen langer worden. Vogels fluiten tegen elkaar, de relatieve rust in de straat door alle thuiswerkers, klinkt door mijn slaapkamerraam en ik realiseer me de komst van een nieuw seizoen. Ik hoor van een collega uit Ierland dat ze het begin van de lente vierden op 1 februari met het Keltische feest Imbolc. De geboorte in de natuurlijke wereld staat centraal in dat feest waarbij de komende lammertijd en het lengen van de dagen gevierd worden. Er verschijnen foto’s van lammetjes, gele bloemen, takken in de knop en vuur. Het beeld van een nieuw begin, een nieuw jaar dat begonnen is. Voorjaar kun je zien als een tijd van ontluiken, van energie en vruchtbaarheid. Het kan een frisse nieuwsgierigheid meenemen voor wat in ons vakgebied gebeurt, wat er in beweging is. Het terugtrekken dat meer bij de winter hoort, de geborgenheid van het bekende verschuift naar de achtergrond en we maken ons op voor wat er groeien gaat. Transactionele analyse, voortgekomen uit onder andere de radicale psychiatrie, kenmerkt zich door ontwikkeling en vernieuwing. Werken met TA is niet alleen het toepassen van modellen en begrijpen hoe de mensheid in elkaar zit en zich ontwikkelt, maar ook het eigen maken en toepassen in de huidige tijd. Zo is er bij een internationale uitgever een serie boeken in de maak waar de innovaties in TA centraal staan. Zie: https://www.routledge.com/Innovations-in-Transactional-Analysis-Theory-and-Practice/book-series/INNTA. Ook de verschijning van ons eigen magazine over scholen en benaderingen in het Engels is een voorbeeld van ontwikkeling en vernieuwing. zie: www.professioneelbegeleiden.nl/tamagazine. Piet van Haaster schrijft in dit magazine over motivaties uit het enneagram in verbinding met scriptheorie uit TA; het enneascript. In dit artikel lees je over wat ons motiveert vanuit ons karakter en hoe dat in onze persoonlijkheid en script naar voren komt. Door deze twee theorieën te verbinden ontstaat er niet alleen het begrijpen van herkenbare patronen, er komt erkenning voor eigenheid, voor persoonlijk karakter waarmee we ons script schrijven. Giles Barrow en Hayley Marshall introduceren een beweging die zij Eco-TA noemen. Een idee waarbij niet ons contact met andere mensen centraal staat, maar onze verbinding met de natuur, ecologische processen. Zij noemen de invloed en energie die daar vanuit gaat de meer-dan-menselijke-wereld. Er worden uitgangspunten gegeven om werken in en met natuur als professional in te zetten. Er zijn in dit artikel minder praktische voorbeelden gegeven dan wij als redactie nastreven. Wat de schrijvers wel doen is ons uitnodigen onze eigen praktische toepassing te creëren. Door bewust stil te staan bij hoe we buiten zijn, wat de natuur met ons doet en van ons vraagt en hoe dit ons welzijn beïnvloedt. Zo illustreren ze hoe we een indoor-mind kunnen omzetten in een outdoor-mind. Jan Lauwrens Haisma en Beatrijs Dijkman brengen een analyse op het beroepsonderwijs, vanuit drie dilemma’s die zij daar tegenkomen. Ze schrijven over hun ervaringen, en hoe zij door te werken en analyseren vanuit TA mogelijkheden zien om de pedagogische ontmoeting in het beroepsonderwijs vorm te geven. Hierdoor komt er ruimte om andere manieren van opleiden te ontwikkelen waar relatie en een persoonlijke verbinding centraal staat. Als ik terugdenk aan een jaar geleden toen we allemaal thuis kwamen te zitten bij de eerste lockdown, komt als eerste boven hoe ik in die lente de confrontatie met sterfelijkheid en verbondenheid heb ervaren. Ik stopte noodgedwongen met het regelmatig bezoeken van mijn ouders en sprak met anderen over de angst om dood te gaan als je dichtbij iemand was geweest, of zelfs dood te zaaien. Daarnaast maakten we als gezin lange wandelingen in de omgeving omdat we ineens volop tijd hadden. Ik herinner me veel vragen over autonomie, wat we zien als het doel van werken met TA, en homonomie, het verlangen om verbonden te zijn met anderen. Nu gaan we een nieuw voorjaar in, met nog steeds Covid 19 als realiteit. Ergens op de achtergrond klinkt de hoop van het vaccin en de gewenning aan de nieuwe werkelijkheid. We zijn van de hypermoderne tijd in de pandemie-tijd gekomen. En toch, het laatste artikel van dit magazine, van Charlotte Sills, brengt ons in verbinding met wat er ontluikt op aarde en in onze samenleving. We komen voort uit de maatschappij en dus zijn we verbonden met de problemen die actueel zijn. De noodzaak om ons klimaat positief te beïnvloeden, de polarisering van westerse samenleving met excessen van geweld en de grote verschillen in arm en rijk, het is in onszelf dat we een deel van deze problematieken terugvinden. We zijn een product van deze maatschappij en ermee verbonden. Het is daar dat we ook invloed kunnen uitoefenen op klimaat, polarisering, gelijkheid en inclusie. Door ons beste zelf te zijn, door elkaar te ontmoeten, door respect te laten zien voor de aarde, en door onszelf en ons script te begrijpen en te durven herschrijven. Allemaal ontluikende mogelijkheden waarover je kunt lezen in dit magazine. Beatrijs Dijkman Hoofdredacteur INHOUD Editorial, Beatrijs Dijkman TA-nieuws Thema TA script en de motivatietheorie van het enneagram, Piet van Haaster Mag ik als mezelf verschijnen? Jan Lauwrens Haisma en Beatrijs Dijkman Hoe weet ik wie ik ben? Charlotte Sills Ecologische transactionele analyse, Giles Barrow en Hayley Marshall
€ 6,95Schools in TA (special)
In a brainstorm session on TA and the future, the subject of the history of TA Theory emerged. If we know where we come from we can see the implications for theory and practice. Honouring our past gives shape and meaning to the present. Thus we came up with the question: on whose shoulders do we actually stand within TA? And what significance does that have for us now? The emergence of schools and approaches is a fact within science and psychology. The context changes, values and approaches change with it, something new arises again and again. The disappearance of a school is also a natural fact. The ebb and flow of new dialogues and developments, of creation and disappearance is in our eyes a manifestation of the viability of Transactional Analysis. In our investigation, we discovered that there is no complete or comprehensive overview of Schools available within TA. We found several authors who had made an elaboration of Schools and approaches. Since the beginning of TA there has been a lot of dynamism and evolution worldwide. The emergence of new ideas or views is NOT a counter-movement but a further development of what has been established. We continued our search with the question...... Inhoud Editorial, Beatrijs Dijkman & Jacobien Geuze Classical School, Jacobien Geuze The Redecision School, Janet Lee O’Connor Cathexis School, Beatrijs Dijkman Integrative Transactional Analysis, Amaia Mauriz-Etxabe Relational TA, Mica Douglas Co-creative Transactional Analysis, Keith Tudor
€ 6,95Dier-Baar (december 2020)
Vanaf het eerste moment dat we de keuze maakten om een magazine te maken over dieren was er bij de redactievergadering een persoonlijke, energieke en verbonden sfeer. Nu is het in de redactie nooit erg rustig, de redactie bestaat uit krachtige en professionele redactieleden die zichzelf goed neer kunnen zetten. Maar rondom dit thema merkten we een andere dynamiek. Het spreken over ‘onze’ huisdieren leidde ons naar aspecten van het leven die ergens over gaan. Over sterven, over geluk, over je staande houden, over depressie, over verbinden en het leven. Ik dacht regelmatig aan de vele vrienden die in deze coronatijd besloten dat het nu wel tijd was voor een huisdier. En persoonlijker, aan mijn jongste zoon. Bij zowel de zwangerschap als bij zijn geboorte speelden thema’s als verlies, levenskracht en samenzijn. We verloren twee kinderen van de drieling die hij was. Nu hij tien jaar is, zie ik hem nog steeds soms met zijn ziel onder de arm ronddwalen, op zoek naar verbinding en hongerend naar intimiteit. Hij zoekt, verlangt en duwt tegelijk mensen van zich af. Hoe anders is dat bij zijn twee cavia’s. Twee snoezige baby cavia’s kwamen een paar jaar geleden bij ons in huis. Met enige tegensputteren van mij en mijn man namen we de beestjes op in ons gezin en werden ze onderdeel van ons bestaan. Elke dag worden ze door zoonlief warm verzorgd, geen onvertogen woord over die dagelijkse zorg. Maar ook ikzelf zoek elke dag wat groenvoer voor ze. Ergens in het park, onderweg, uit de tuin: wat zevenblad, paardenbloem, smalle weegbree of gras. Toen ze nog heel klein waren liep mijn zoon met een draagdoek met een cavia erin door de wijk, zoals ik in zijn babytijd maanden met hem rondgelopen heb. Nu zit hij lange tijd met ze op de bank, op de vloer, ergens in huis. De verbinding tussen zijn leven en deze cavia’s voelt als belangrijk, helend en tegelijk als metafoor voor het accepteren van het leven. In dit magazine lees je diverse bijdragen over dieren, zoals coaching met behulp van dieren. Met paarden zoals Anette Dielmann inspirerend beschrijft. Daphne Kaffka schrijft ook over paarden en voegt er een breder onderzoek aan toe over werken met dieren. Het artikel van Esther Cohen gaat over het leven, in al zijn facetten en hoe hond en paard van betekenis waren als dragers van de levensthema’s. Marius Gosschalk neemt ons mee in de wereld van totemdieren, verhalen over dieren die raken en in beweging zetten. Daar reageert Joost Levy op, geheel op eigen wijze en leidt ons naar de mogelijkheid om het TA concept impasse hieraan te koppelen. Vanwege onze persoonlijke betrokkenheid besloot ik ieder redactielid te vragen om een korte bijdrage. Bij deze stukjes die ons team in alle verscheidenheid, kleur en intentie vangen voelde ik me geraakt en ongelofelijk blij om met elkaar samen te werken. Tenslotte schreef Frouk Willering een artikel over haar onderzoek naar strooks en feedback. Een helder, zorgvuldig uitgewerkt artikel over ons omgaan met wat we van anderen horen en hoe onze patronen daarin meespelen. Dit themanummer over dieren is een dier-baar nummer. Het gaat om dierbaarheid voor ons eigen leven, de ander als dierbaar zien, de wereld als een dragende, dankbare plaats waar mens en dier verbonden zijn. Soms tegen wil en dank maar even vaak als spiegel en in onvoorwaardelijke aanwezigheid. Beatrijs Dijkman Hoofdredacteur INHOUD Editorial, Beatrijs Dijkman TA-nieuws Dier-baar redactieleden, Redactieleden Thema Hond en Paard noemen, Esther Cohen Coachen zonder woorden, Daphne Kaffka De helende werking van krachtdieren in Storytelling, Marius Gosschalk Een TA reflectie op ‘De helende werking van krachtdieren in Storytelling’, Joost Levy Scriptwerk met paardenbegeleiding - veerkracht versterken in het hier en nu, Anette Dielmann Gedicht What do you want to change today? Jantine Dijkstra CTA-case Constructief omgaan met feedback is mogelijk, Frouk Willering
GratisSupervisie (oktober 2020)
De rijke dynamiek van supervisie In Principles of Group Treatment beschrijft Eric Berne (1966) het belang van supervisie vanuit zijn werk als psychotherapeut. Alhoewel het boek in zijn tijd geplaatst moet worden, blijft de inhoud boeien. De uitgangspunten die Berne beschrijft, kunnen met een enkele nuancering ingezet worden door elke professional die met transactionele analyse (TA) werkt. De verantwoordelijkheid van een professional voor persoonlijke reflectie wordt door Berne uiterst serieus genomen. Hij legt uit dat reflectie nodig is omdat het effect van transactionele analyse vergaande invloed heeft op degene met wie je werkt én hun familie. Het voorschrift luidt om elke week supervisie te nemen voordat je start met werken in een bepaalde setting. In de supervisie deel je openhartig en zorgvuldig je motivaties met een groep collega’s. Daarbij hoort onderzoek naar de organisatie waar je werkt, hoe je directieve, beperkende of beschermende Ouder boodschappen meebrengt, welke rationele en intellectuele plannen je hebt vanuit de Volwassenen en welke archaïsche en instinctieve Kind fantasieën een rol spelen. Dit alles leg je voor aan een groep collega’s die gemotiveerd zijn om liever je gevoelens te kwetsen dan dat jij anderen onder invloed brengt van vage of onduidelijke motieven. Berne is niet alleen streng en gedetailleerd. Hij geeft ook aan dat het hoffelijk is ruimte te geven om fantasieën uit Kind in individuele supervisie te bespreken. Toch is de methode die hij voorschrijft zodanig dat lang niet iedereen dusdanig aan de tand gevoeld wil worden. Eén op de vijf therapeuten raakt erdoor verbitterd of boos en loopt erbij weg, schrijft Berne. Blijf je wel in de supervisiegroep dan breng je elke week tapes, aantekeningen en observaties naar voren. Supervisieruimte concludeer ik, is een plek waar je kritisch en systematisch aan de tand wordt gevoeld. Het is zinvol wanneer je jouw werk kunt bespreken op een plek waar je diepliggende motieven kunt delen en tegelijk zorgvuldig behandeld wordt. Met dit magazine verschijnt een diversiteit aan artikelen over supervisie en TA. Verhalen uit de praktijk, prachtig geïllustreerd en ruim voorzien van transcripten en theorie. Essentiële thema’s zoals overdracht, parallelproces en werken aan verandering worden in de artikelen belicht. Servaas van Beekum heeft zijn TAJ artikel uit 2007 bewerkt en vertaald. Hij beschrijft vier benaderingen voor supervisie. Annick Vanhove deed datzelfde met een artikel van Marco Mazzetti uit 2007 waarin zeven aspecten van supervisie beschreven worden. Beide originele artikelen waren de basis voor een Eric Berne Memorial Award (EBMA) en geven kleur aan het werken met ‘TA supervisie’. Joris van Loon, docent supervisiekunde, schrijft welke uitgangspunten en persoonlijke waarden belangrijk zijn in de initiële opleidingssupervisie en hoe hij daar TA bij inzet. Sari van Poelje breekt een lans voor meer en degelijk onderbouwde organisatie-supervisie. Marijke Arendsen Hein en Karen Bruyn beschrijven hoe ze in hun workshop over supervisie op het TA-congres gewerkt hebben en laten dat zien met boeiende illustraties. Linda Hoeben en Moniek Thunnissen zijn in gesprek over hun eigen supervisiemethode op basis van respectievelijk embodied coachen en relationele TA. Cor van Geffen en Matti Sannen schetsen het werken met basisconcepten in supervisietheorie; het seven eyed model en de supervisietriangel, een basismodel die door Newton en Napper ‘in’ de TA is gezet. In al deze artikelen komt de rijke dynamiek en mogelijkheden van supervisie naar voren en hoe elke supervisor zelf kleur geeft aan de praktijk. Tenslotte brengt Lieuwe Koopmans een persoonlijke recensie over het artikel over cocreatieve TA van Summers en Tudor waarvoor zij deze zomer ook een EBMA ontvingen. Alex Lagas beschrijft een casus waarin hij begeleidt in het nemen van ruimte die nodig is om iets te willen op je eigen manier. Beatrijs Dijkman Hoofdredacteur INHOUD Editorial, Beatrijs Dijkman TA-nieuws Thema De vele gezichten van Supervisie, Servaas van Beekum Supervisie in transactionele analyse: een operationeel spatie model, Marco Mazzetti In, Over, Met en van Jezelf, Joris van Loon Op ontdekkingsreis naar TA-supervisie in organisaties, Sari van Poelje Supervisie: een spel van lichaam en geest, Moniek Thunnissen & Linda Hoeben Insight is in the action, Marijke Arendsen-Hein & Karen Bruyn De Caleidoscoop van Supervisie, Matti Sannen en Cor van Geffen Recensie Cocreative TA, Lieuwe Koopmans CTA-case Binnenste buiten, Alex Lagas
€ 6,95Research en toekomst (juni 2020)
Bouwen aan de toekomst door verbinding en onderzoek Er is een gebruik bij mannen van de Masai stam in Afrika om anderen te vragen “Kasserian Ingera”, wat betekent “En, hoe gaat het met de kinderen”? Deze vraag is een uitnodiging om je te verbinden met degene die de vraag stelt, met de plaats die je inneemt in de samenleving, met het welzijn van jou als onderdeel van een groter geheel. Gaat het goed met je, dan is de toekomst voor dat moment zeker. Antwoord je negatief, dan beïnvloedt dat ons contact. Trudi Newton (2007) gebruikt dit voorbeeld in een artikel over inzet van TA in gezonde én herstelsituaties, waarbij ze cirkels van veerkracht, preventie en herstel uitwerkt. De afgelopen weken is ieder van ons op eigen wijze aangesproken en uitgedaagd in het loslaten en aangaan van verbindingen. Dat vroeg en vraagt steeds opnieuw veerkracht, inzet en aandacht. Alleen met veerkracht lukt het om van een vrij bewegende, reizende, elkaar aanrakende samenleving naar een (intelligente) lockdown en anderhalvemeter-samenleving te komen. We kunnen ons script daarin horen fluisteren en trekken. Het aangaan van verbinding en contact is essentieel geworden. Ook Diane Salters en Krispijn Plettenberg, oud presidenten van ITAA en EATA, kijken naar onze samenleving en onze toekomst. In dit nummer interviewen we hen over de uitdaging van deze tijd. We horen hen over verbinding op organisatieniveau en de politiek tussen verenigingen. Daarnaast word ik als nieuwe hoofdredacteur geïnterviewd over de toekomst en mijn visie. Voor de toekomst van transactionele analyse is onderzoek belangrijk. In een onderzoeksreeks geven TA-onderzoekers hun kijk op het belang en de praktijk van onderzoek. Mark Widdowson bijt de spits af. Hij legt uit waarom het voor de toekomst van TA van vitaal belang is om te laten zien waarom het werkt wat we doen en daarover te publiceren. Hoe onderzoek in diverse velden gebeurt, laten Trudi Newton uit het educatieveld, Patrizia Vinella en Beatrice Roncato uit het coaching- en counselingveld en Günther Mohr uit het organsitieveld, aan ons zien. Dit geeft een gemêleerd beeld over diverse manieren van onderzoek doen. Wendelyn Leenheer, werkveld psychotherapie, geeft ons een inkijk in hoe zij universitair promotieonderzoek opzet over het gebruik van TA in behandeling van burnout. Haar ervaringen motiveren en inspireren. Tenslotte introduceert de redactie een nieuwe rubriek ‘Schot in de roos’ en kijken we in het CTA -artikel naar het werk van Patrick Odendaal als adviseur procesmanager bij een dienstverlenende organisatie. Uit zijn praktijkwerk blijkt nog maar eens het belang van een goed contract. In alle bijdragen speelt het denken over toekomst een significante rol, misschien wel omdat we met TA ervan overtuigd zijn dat de toekomst ligt in een radicale benadering van het heden en verleden. TA heeft een sterke, radicale, levens-, en wereldveranderende filosofie. Laten we deze met hart en ziel inzetten en verantwoordelijkheid nemen voor de nieuwe wereld die ons te wachten staat. Beatrijs Dijkman Hoofdredacteur INHOUD Editorial, Beatrijs Dijkman Adverteerders TA-nieuws Interview met Diane Salters en Krispijn Plettenberg. De toekomst van associaties:TA-organisaties in beweging, Karen Bruyn en Marielle Frumau met Beatrijs Dijkman, nieuwe hoofdredacteur TA magazine, Jeroen van der Ven Thema Het belang van TA onderzoek voor de toekomst, Mark Widdowson Onderzoek in het onderwijsveld, Trudi Newton Onderzoek in het coach en counseling veld, Patrizia Vinella en Beatrice Roncato Hoe krijgen we meer- en betere research in het TA-organisatie veld? Günther Mohr Promotieonderzoek naar TA-interventies bij vroege burn-outklachten, Wendelyn Leenheer CTA-case Impactvolle TA-concepten brengen excellente dienstverlening, Patrick Odendaal Schot in de Roos NIEUW! Schot in de Roos: deel jouw succesvolle TA-interventies! Tin Vanderhoeven Helder leiderschap: voorwaarde voor een stevige beleidsplanning, Annick Vanhove
€ 6,95Oude jassen nieuwe maskers (maart 2020)
Transctionele Analyse in Praktijk Op 16 november 2019 heeft de NVTA een congres georganiseerd onder de noemer ’Oude maskers, nieuwe jassen’. Als initiatiefnemer was ik bezig met de vraag of een levensscript echt te veranderen is of dat we een snelle tweede reactie kunnen leren, die meer leven dan overleven biedt. Dit is mijn laatste editorial als hoofdredacteur en ik wil daarom mijn overpeinzingen hierover graag delen. Binnen transactionele analyse staat het concept levensscript centraal. Script is geen genetisch gegeven. Het is een systemische co-creatie in je familie van oorsprong die wordt bevestigd in de herhaalde ervaring in de groepen waar je lid van bent. Script is niet alleen jouw overlevingsmechanisme en succes strategie, maar ook dat van je familie systeem. Zij hebben het even hard nodig dat jij een masker opneemt en dat je uiteindelijk transformeert. Daarom kan script alleen veranderen als er systemisch ook wat verandert. Jouw levensscript ontstaat volgens mij al voor je geboorte. Wij bestaan als idee voordat we in deze wereld ge-incarneert worden. Je ouders hebben hoop, vrees, dromen en nachtmerries over wie je bent en wat je betekent, nog voor je geboren wordt. Deze kunnen veranderen naarmate je andere rollen inneemt, andere relaties aangaat, andere verhalen vertelt, maar de basis van het masker ligt in die vroege fase. Een van mijn recente ervaringen met dit co-creatieve proces was tijdens mijn school reünie in december. De laatste keer dat we elkaar zagen, waren we net de pubertijd voorbij. Nu 40 jaar later, na studie, carrière, kinderen, trouwen en scheiding, in een periode van terugkijken en reflectie, hervonden we elkaar. Toen ik de zaal binnenkwam, herkende ik alle oude maskers en toch schemerde er een nieuwe jas doorheen. Toen we in gesprek raakten, was ik ontroerd door de ervaringen die gemaskeerd waren in onze schooltijd. De pestkop die haar vader dood in de gang had gevonden. De rijkeluiszoon die zijn geld verloren had. De muis die arts was geworden. Degene die alleen was, had de liefde van haar leven gevonden. Wat hadden we elkaar gemist, niet gezien en niet gehoord. Wat me echt raakte die avond was het transformerende van echt contact. Ik realiseerde mij: Op het moment dat je accepteert wat was en wat is, zie je al het menselijke wat ons verbindt. Vaak zijn mijn klanten bezig met de zin van het leven of de zin van hun bedrijf. Ik geloof in essentie dat het leven geen zin heeft. Het leven heeft de zin die wij eraan geven. Zeker als volwassene zijn er geen regels. En voor zover we weten hebben we maar een leven. Dit is een grote bevrijding en een grote verantwoordelijkheid. Een van de kerntaken van TA-professionals is onze klanten bijstaan bij zingeving, op drie niveaus: • De zin die vormgegeven wordt in de structuur van ons leven – de rollen, positie en taken die wij op ons nemen; • De zin die wij co-creëren in de relaties met onszelf en met anderen. De cohesie om tot een familie, groep of land te behoren die een tegenhanger kan vormen voor druk en agitatie; • En de zin die wij vormgeven via ons imago – de manier waarop we onszelf presenteren door middel van onze existentiële verhalen. Ik geloof erg in de kracht van verhalen om te helpen bij transformatie. We kunnen de gebeurtenissen uit het verleden niet veranderen. Het is niet mogelijk om terug te gaan in de tijd. We leven vooruit. We kunnen mensen wel helpen om de zin van oude maskers te ont-dekken, en een nieuwe jas aan te trekken. We kunnen helpen om nieuwe verhalen te creëren, die betekenis en kracht geven. Maar dit kan alleen als je echt bereid bent iemand te ontmoeten en je te laten kennen. Het NVTA-congres was alleen mogelijk omdat wij gezamenlijk geloven in de transformerende kracht van contact met jezelf en met anderen. Het was de apotheose van mijn werk als hoofdredacteur en congres initiatiefnemer. Ik wil mijn dierbare redactieleden en de congrescommissie bedanken voor onze hechte samenwerking in de afgelopen vijf jaar om transactionele analyse in de wereld te zetten, en daarmee ons leven en het leven van onze klanten te transformeren. May the force be with you! Sari van Poelje Hoofdredacteur Inhoud Editorial, Sari van Poelje TA-nieuws Afscheid van hoofdredacteur Sari van Poelje, Tin Vanderhoeven en Annick Vanhove Thema's Het leven is een balans tussen maakbaarheid en overgave Interview met: Manfred van Doorn, Beatrijs Dijkman Van je moeder moet je het hebben, van je dochter kun je het krijgen, Alice Altink (moeder) met medewerking van Mayke Smit (dochter) Over leren, vrij zijn en over je verbinden, Beatrijs Dijkman Muziek bij Stress en Trauma - Verander je achtergrondmuziek, Elayne Lussenburg Morgen ga ik beginnen, Jacqueline van Gent Het leven is makkelijker dan je denkt, en moeilijker als je denkt, Karen Bruyn Ik ben woedend, maar weet niet waarom, Linda Hoeben De kunst van het ‘niet weten’, Marian Timmermans Gedichten, Marianne van Velzen
€ 6,95Ethiek (december 2019)
INHOUD Een besluitvormingsmodel en ethische hiërarchie vanuit TA, Valerie Nash Chang Ethiek, Grenzen en Contracten: toepassen van morele principes, Grace McGrath Betekenis geven aan ethische, filosofische en praktische reflecties, Robin Hobbes ‘Had ik maar ’ Ethische reflectie in de TA-praktijk, Piet van Haaster De groeten van de ethische commissie van ITAA, Alex van Oostveen en Anne de Graaf Grens-interventies richting een gezond team, Annick Vanhove Een tipje van de sluier... Maak kennis met: Lieuwe Koopmans, Tin Vanderhoeven Editorial Wij gaan ervan uit dat de meerderheid van de mensen in helpende beroepen gewetensvol, toegewijd en zorgzaam zijn, gericht op het geven van de best mogelijke zorg binnen ethische en professionele normen. Maar we zijn niet onfeilbaar. Wij kunnen ook soms fouten maken door beslissingen te nemen die grensoverschrijdend zijn, verkeerde conclusies te trekken of vast te houden aan ons eigen perspectief. Een van de belangrijke onderdelen in ons werk is zelf-reflectie over vragen als: wat zijn de regels? Wat zijn de normen? Past dit binnen de ethische code? Zou er een andere manier zijn om tegen deze situatie aan te kijken? Een van de richtlijnen bij deze overwegingen is onze ethische code. De ethische code helpt ons om een koers te bepalen in het licht van mogelijk tegenstrijdige belangen en opties. Een ethisch dilemma is een probleem waarvoor geen enkele keuze volkomen bevredigend lijkt te zijn (Kitchener, 2000). Kenmerken van een ethisch dilemma zijn: 1. Het probleem kan niet worden opgelost met behulp van alleen empirische (ervaring/observaties) gegevens of regels; 2. Het probleem is zo uniek dat het moeilijk is om te beslissen welke feiten en gegevens moeten worden gebruikt; 3. De resultaten van het probleem kunnen verstrekkende gevolgen hebben. De meeste ethische dilemma’s betreffen op de een of andere manier grensoverschrijdingen. Ieder van ons confronteert de grens problematiek dagelijks. “Mijn klant lijkt in crisis; moet ik de sessie hierdoor verlengen?” “Wat moet ik zeggen tegen mijn beste vriend die wil dat ik zijn jonge dochter in psychotherapie neem?” “Is het een goed idee om af te zien van vergoeding voor een cliënt die dringend therapie nodig heeft, zijn baan kwijt is, en niet in staat is om ander werk te vinden?” “Moet ik de bruiloft van mijn cliënt bijwonen en een cadeautje meenemen?” Uit onderzoek van de Amerikaanse Psychologische Associatie (Pope & Vetter, 2002) weten we dat er een top 3 aan ethische dilemma’s in helpende beroepen is: 1. Vertrouwelijkheid: bijvoorbeeld het wel of niet feitelijke of potentiële risico’s voor derden; 2. Vage, dubbele of conflictueuze relaties: bijvoorbeeld zowel therapeut als supervisor of trainer en coach zijn; 3. Betalingsbronnen, plannen en methoden: bijvoorbeeld verzekeringsdekking versus cliënt behoefte of bijvoorbeeld de man betaalt terwijl de vrouw op zoek is naar hulp voor echtscheiding. In de artikelen zullen verschillende ethische perspectieven en methoden belicht worden. We hebben ervoor gekozen om wat oudere TAJ-artikelen op te nemen van McGrath en Chang, en een bewerkt artikel van Piet van Haaster omdat deze mooi ethische denkmethodes uit de doeken doen. Verder ethische perspectieven van EATA-zijde van Robin Hobbes, en van ITAA-zijde van Anne de Graaf en Alex van Oostveen. Wij wensen jullie veel leesplezier, Sari van Poelje Hoofdredacteur
€ 6,95Stromingen in TA (oktober 2019)
INHOUD Classical School – Jacobien Geuze Redecision school – Janet Lee O’Connor Cathexis School – Beatrijs Dijkman Integrative School – Amaia Mauritz Relational School – Mica Douglas Co-creational approach – Keith Tudor Editorial In onze brainstorm over TA en toekomst kwam het onderwerp voorgeschiedenis op. Als je weet waar je vandaan komt zie je de implicaties voor je theorie en praktijk. Het eren van je verleden geeft vorm en betekenis aan het nu. Daarom hebben we ons afgevraagd: op wiens schouders staan we eigenlijk binnen TA? En welke betekenis heeft dat voor ons nu? Het ontstaan van scholen en stromingen is een natuurlijk gegeven binnen de wetenschap. De context verandert, waarden en benaderingswijzen veranderen mee. Ook het verdwijnen van een school is een natuurlijk gegeven. De cirkel van sterven en ontstaan is in onze ogen een manifestatie van de levensvatbaarheid van Transactionele Analyse. Al gauw ontdekten we dat er niet één overzichtswerk van scholen binnen de TA beschikbaar is. We vonden diverse auteurs die een uitwerking van scholen en benaderingswijzen hebben gemaakt. Sinds het ontstaan van de TA is er veel dynamiek en beweging geweest wereldwijd. Het ontstaan van nieuwe ideeën of zienswijzen is een tegenbeweging of doorontwikkeling van wat gevestigd is. We vervolgden onze zoektocht met de vraag “Wat is precies een school en wat betekent het wanneer je uit een bepaalde stroming of school voortkomt?” Barnes (1977) schreef het boek ‘TA after Eric Berne, Teachings and Practices of Three TA schools’. Hij formuleert hierin een reeks criteria voor ‘een school’ en beschrijft een school als breder dan alleen een fysiek opleidingsinstituut: “Een TA school is een aantal personen onder een gemeenschappelijke persoonlijke invloed, die een gezamenlijk theoretisch standpunt hebben en dezelfde klinische methode hanteren. Een school kan geïdentificeerd worden door zijn unieke leiderschap, canon en groepscultuur.” Hij werkt dit uit in de volgende kenmerken: Meerdere personen, leiders en volgers Gezamenlijke invloed Gemeenschappelijke theoretische positie Volgen dezelfde methodes, die helder en goed te begrijpen zijn Uniek leiderschap, door een TSTA Een canon, waarbij nieuwe theoretische richtingen in TA en ontwikkeling voorbij TA Een groepscultuur Invloed op TA in bredere zin, dus op andere stromingen of scholen Behalve Barnes namen we ook Sills (2004), Widdowson (2010), White (2011), Lee (2012), Hay (2016) en Van Beekum (2006) ter hand. Op basis van deze informatie, besloten we uiteindelijk te kiezen voor 6 scholen of benaderingswijzen, als meest herkenbaar in alle publicaties. Klassieke School Herbeslissingsschool Cathexis school Integratieve school Relationele school Cocreatieve transactionele analyse Nu we een idee hadden van de contouren, maakten we een format voor representanten die wilden bijdragen. Elke representant, bij voorkeur geen originele leider, ontving van ons de volgende vragen: Geef een introductie van jezelf; wie ben je en wat doe je met TA? Kun je de kenmerken van je school beschrijven? Beschrijf kort de belangrijkste ontwikkelingen binnen deze school. Waarom is deze school zo belangrijk voor je? Welke TA-begrippen komen voort uit deze school? Hoe heeft deze school de ontwikkeling van TA beïnvloed? Wat wil je dat TA professionals onthouden van deze school? Van de Cathexis School en de Klassieke School vonden we geen representanten met tijd om te schrijven. Daarom besloten we onszelf te verdiepen in het gedachtegoed van deze scholen via literatuur en hebben we op basis van die informatie de vragen beantwoord: Beatrijs Dijkman heeft met toestemming van Graham Barnes een weergave geschreven over de Cathexis School. Jacobien Geuze heeft op basis van literatuur een weergave geschreven over de Klassieke School. We wensen je veel inspiratie en vragen; dat geeft levenskracht aan onszelf, ons werk en onze community!
€ 6,95
