logo-professioneel-begeleiden logo-professioneel-begeleiden
Filters

Alle artikelen - Abonneer je nu!

Beëindiging van het project “Meerdere examenmomenten VO”

Auteur: Annemarie de Knecht-van Eekelen

Brief van de staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, Marja van Bijsterveldt-Vliegenthart aan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal; datum 2 november 2009; referentie: VO/OK/164042. Op 28 juni 2007 beantwoordde de staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, Marja van Bijsterveldt-Vliegenthart, vragen van SP Tweede Kamerlid Jasper van Dijk. Hij had eind mei zijn zorgen geuit over mogelijk ongelijke kansen voor reguliere eindexamenkandidaten in vergelijking met de deelnemers aan het project “Meerdere examenmomenten VO”. Waar ging het over? In EXAMENS nummer 3 van 2007 is het onderwerp aan de orde geweest in het gesprek dat de redactie hield met Sjoerd Slagter en Karel Janssen van de VO-raad. Janssen is de projectleider van de pilot Meerdere Examenmomenten. Het betreft een pilot met een looptijd van schooljaar 2006-2007 tot en met schooljaar 2010-2011. In afwijking van het reguliere programma zijn er elk examenjaar drie volwaardige examenmomenten gecreëerd waarop een leerling ieder vak twee keer kan examineren. De staatssecretaris ging in 2007 in op het belang van meerdere examenmomenten voor de leerling: ‘De pilot is bedoeld om ervaring op te doen met een systeem van flexibel examineren, waarbij een leerling een vak eerder kan afsluiten en de vrijkomende tijd kan besteden aan een extra vak, aan verdieping of aan een vak waar hij zwak in is. Ook kan een leerling (met name de gezakte leerling) in januari volledig eindexamen doen en de school verlaten. Bij dit flexibel omgaan met drie examenmomenten in het eindexamenjaar past ook de mogelijkheid voor de kandidaat om zijn tijd te benutten om in een vak nogmaals examen te doen omdat hij vindt dat hij beter kan, zeker omdat het mogelijk is om tussen de examenmomenten (januari, mei en augustus) opnieuw onderwijs en begeleiding te krijgen voor dat vak’. Op 2 november van 2009 schrijft dezelfde staatssecretaris dat het project “Meerdere examenmomenten VO” wordt beëindigd. Het aspect van de meerwaarde voor de leerlingen legt het af tegen de problemen met de organiseerbaarheid voor scholen en de organisaties die belast zijn met de centrale examens, en de problemen met de aansluiting van vo met mbo, hbo en wo. De staatssecretaris meent nu dat ‘Het landelijk uitrollen tot een reguliere mogelijkheid nog teveel knelpunten met name op het organisatorische vlak zal genereren’. De leerlingen zijn wel tevreden, maar de scholen niet want een examen in januari betekent extra werkdruk voor examendocenten. De IB-groep ziet een ‘enorme administratieve belasting’ op zich afkomen. De productie van het aantal examens zou sterk toenemen, het ho zit niet te wachten op tussentijdse instroom en ‘Het geheel zou neerkomen op een structurele investering van een kleine 50 miljoen euro per jaar’. Janssen zei destijds dat de pilot geslaagd zou zijn als ook het examensysteem organiseerbaar is voor de scholen en betrokken instellingen en de vervolgopleidingen hun medewerking verlenen; bij de besluitvorming zal ook het kostenaspect van belang zijn, zo voorspelde hij in 2007. De VO-raad vindt het een gemiste kans om helemaal te stoppen en ‘is in gesprek met het ministerie over een mogelijk toekomstig vervolg van de pilot, gezien de grote meerwaarde ervan voor leerlingen’ (http://www.vo-raad.nl/actueel/ nieuws/meerdere-examenmomenten-voorlopig-niet-landelijk). De brief van 2 november 2009 is door de vaste commissie voor OCW van de Tweede Kamer voor kennisgeving aangenomen op 19 november. Mw. dr. A. de Knecht-van Eekelen is hoofdredacteur van EXAMENS. E-mail: a.van.eekelen@gmail.com.
Gratis
lees meer

Een formatieve column

Auteur: Joost Dijkstra

Waarschuwing: dit is een formatieve column. U krijgt geen eindbeoordeling na het lezen van deze column. U kunt er wel van leren: leerdoelen zijn het begrijpen van de terminologie en de leessnelheid. Het lijken van die eenvoudige termen: Formatief en Summatief, maar het echt begrijpen ervan vergt nog al wat van examenmakers. Het zijn vage containerbegrippen (geworden) en interpretaties lopen enorm uiteen. Ik geloof niet dat iemand nog precies weet wat we er eigenlijk mee bedoelen of sterker nog wat we er ooit mee bedoeld hebben. In het woordenboek komen we summatief niet tegen, en voor formatief is het alternatief twee andere vage termen: formerend, opbouwend. Bestaat er eigenlijk wel zoiets als een formatieve of summatieve toets? Zoekend naar een definiëring kom je de meest interessante uitspraken tegen: ‘Een formatieve toets is een toets die niet meetelt, maar een service is naar de student, zodat hij of zij een inschatting kan maken van het eigen kunnen’. Een toets als service …, een extraatje waarmee we studenten blij maken? Vroeger heette dat gewoon een diagnostische toets. Studenten nemen een formatieve toets niet serieus, want die telt toch niet mee. Met andere woorden dit is een zogenaamde suggestieve toets: we denken dat we toetsen, maar we toetsen eigenlijk niets. Zonde van de tijd die we als toetsmakers erin hebben gestoken. We wisten dit eigenlijk al, maar als het wordt bevestigd door de evaluatie van het onderwijs moeten we daar iets mee, dus bedenken we een manier om de formatieve toets te kunnen converteren naar een summatieve toets. Een summatieve toets is gewoon een optelling van alle plussen en minnen van de student, maar liever nog een toets aan het einde van het onderwijs, als je er als student echt klaar mee bent. Met andere woorden de afsluiting van de onderwijsmodule. Als student mag je daar dus niet van leren, want dat had je op de formatieve toets moeten doen. Maar wie sluit er nu af met een toets, dat kun je toch beter doen met een borrel? We komen er niet meer uit, dus zoeken we naar alternatieven zoals een confirmatieve toets. Weer een slechte vertaling uit het Engels. Bedoeld wordt een toets die iets zegt over de kennis en kunde die de student over een paar jaar in de praktijk nodig heeft. Maar waarom zouden we iets toetsen wat studenten later nooit meer hoeven te weten of te kunnen? Summatief: Het gaat eigenlijk niet om de naam van het beestje, maar om wat het kan. Formatief of summatief is een doel op zich geworden, maar we kunnen deze twee termen beter afschaffen en gewoon zeggen wat we bedoelen (misschien met wat meer woorden). Laten we het hebben over informatie verzamelen om een uitspraak te kunnen doen over het kunnen en kennen van de student. Wat die uitspraak dan is, laten we van het doel op dat moment afhangen. Dit was dus een formatieve column, het lezen ervan is een service en heeft geen effect op uw carrière, het bepaalt niet of u loonsverhoging krijgt of zelfs promotie. U hoeft deze column niet eens te lezen, u mag uw eigen ideeën hieraan toetsen, maar het hoeft niet. U krijgt er geen cijfer of kwalificatie voor. De heer J. Dijkstra is werkzaam aan de universiteit van Maastricht. E-mail: joost.dijkstra@educ.unimaas.nl.
Gratis
lees meer

EXAMENS 2009-04 Volledige uitgave

INHOUD EXAMENS 2009-04 december 2009 Examenfraude en diploma-/certificaatfraude, De opdracht is: fraude voorkomen en vertrouwen herstellen, Annie Kempers-Warmerdam Is dit assessment kwalitatief goed genoeg? Over de ontwikkeling van een beoordelingsinstrument voor competentie assessment, Saskia Wools Terecht of niet? Een lekker gevoel en toch mis! - List en bedrog op een theorie-examen van het CBR Henk van Berkel Over diplomawaardering en Certificaatsupplement, werkzaamheden van de afdeling internationale diplomawaardering van Colo, Stan Plijnaar-Siedsma Gastcolumn: Kwalificaties, Joost Dijkstra Performance assessment 'Spitaal', van competentie tot meetbare gedragsindicatoren, Karin Gerritsen-van Leeuwenkamp Uit de praktijk: Een leugentje in uw cv moet kunnen, toch?  Karina Ahles Wynand Wijnen - Toetspionier en onderwijsvernieuwer, Kopstukken uit de examenwereld, Don Mellenbergh Activiteiten Inspectie van het Onderwijs, Het jaarwerkplan 2010, Redactie EXAMENS Gezien en gelezen Literatuur/ Agenda Wie zijn wij? Verenigingsnieuws Een kloof te dichten De Nederlandse Vereniging voor Examens bestaat dit jaar op de kop af tien jaar. Het tijdschrift EXAMENS volgde vier jaar later. Een van de beweegredenen om het tijdschrift te starten was een brug te slaan tussen de door de overheid bekostigde examens (examens die zijn gekoppeld aan de van overheidswege bekostigde opleidingen) en de examens uit de private sector. Dit waren in die tijd twee aparte werelden die niet bij elkaar in de keuken keken. Erzou een wereld te winnen zijn wanneer die twee bolwerken eens naar elkaar luisterden en het goede van elkaar overnamen. Zo bestaat er in de wereld van de private examens een schat aan ervaring met het examineren van praktische vaardigheden. Daarvan zijn genoeg voorbeelden te geven en dit tijdschrift besteed er regelmatig aandacht aan. Dat loopt van examens voor brandweerlieden, via het examineren van ME-ers tot aan het testen van piloten met ‘flight simulators’. Van dit type examens hebben de bekostigde onderwijsinstellingen aanzienlijk minder kaas gegeten. Zie het geworstel met het examineren van competenties. Haast ieder nummer van dit tijdschrift bevat wel voorbeelden en richtlijnen voor competentiegericht examineren. Dat alleen al is een aanwijzing dat de methodiek van het examineren van competenties nog niet is ingedaald bij de bekostigde instellingen. Nu zijn competentietoetsen niet helemaal gelijk te stellen aan praktijktoetsen, maar toch is de overlap groot. Bij private instellingen is de kennis over examineren, de psychometrika, in het algemeen onderontwikkeld. Zij beschikken bovendien niet over een goed kwaliteitszorgsysteem, de goede niet te na gesproken uiteraard. Niet dat zij zomaar wat ‘aanrotzooien’, doorgaans zijn de examenverantwoordelijken heel consciëntieus bezig met hun vak, maar hun inspanningen richten zich in het bijzonder op de inhoud en organisatie van examens en niet op de meettechnische kwaliteit van het examen. Kwaliteitscontrole achteraf vindt nauwelijks plaats. Schrijver dezes mag af en toe een blik werpen in de keukens van private exameninstellingen. Puur om te testen laat hij daar termen vallen als Cronbach’s alfa, KR-20 en adaptief toetsen. Rollende ogen is de reactie, zelfs bij exameninstellingen met een uitstekende reputatie. Dit aspect van examineren, de psychometrische kwaliteitszorg, is in het algemeen beter geregeld in het bekostigde onderwijs. Toch moet ook hier een nuance worden aangebracht. Individuele docenten zullen beslist geen examendeskundigen zijn. Dat pretenderen ze ook niet, het gaat hen primair over de inhoud. Maar binnen bijvoorbeeld het hoger onderwijs functioneren auditcommissies die de kwaliteit van examens worden geacht te controleren. Ook instanties als Cito en de inspectie garanderen in het bekostigde onderwijs enigszins de kwaliteit van examens. De redactie van EXAMENS heeft niet de illusie dat de kloof tussen bekostigde en private instellingen is gedicht. Zoiets vergt een omslag in denken en dat heeft tijd nodig. Wel valt op dat exameninstellingen hoe langer hoe meer in de belangstelling komen te staan. Soms positief, meestal negatief, omdat er iets is misgegaan. De maatschappij vraagt exameninstellingen vaker om verantwoording af te leggen. Zij moeten expliciet maken waar ze mee bezig zijn en aantonen dat ze kwaliteit leveren. Dat is op zichzelf al een goede ontwikkeling. De redactie van EXAMENS zal zich blijven inspannen bijdragen in het tijdschrift op te nemen die voor lezers uit verschillende examenwerelden interessant en leerzaam zijn. De heer dr. H.J.M. van Berkel is hoofdredacteur van EXAMENS en werkzaam aan de Universiteit van Maastricht. E-mail. H.vanBerkel@EDUC.unimaas.nl.

€ 6,95

Schrijf je in voor de nieuwsbrief en blijf op de hoogte!

Op weg naar ruimte en vrijheid

Crisis als aanleiding om inzicht te vergroten in (je) identiteitswerk

Datum:
Locatie:

Download gratis deze white paper