Goed voorbeeld doet goed volgen
Wie goed doet, goed ontmoet’, is een uitdrukking die betekent dat als je goed bent voor anderen jou zelf ook goede dingen ten deel zullen vallen. Maar het omgekeerde is ook waar en ook voor dit fenomeen bestaat een Nederlandse uitdrukking: ‘Goed voorbeeld doet goed volgen’. Als je getuige bent van iemand die iets goed doet voor zijn of haar omgeving, kan dit jou ook inspireren tot het doen van goede daden. Zo kan de vriendelijke begroeting die je in de ochtend van een onbekende medereiziger hebt ontvangen jou inspireren om deze door te geven aan de mensen die je de rest van de dag nog gaat tegenkomen. Of kan een krantenartikel over iemand die zich inzet voor een goed doel jou aanzetten om dezelfde dag nog een flink bedrag aan dit goede doel over te maken.
Maar hoe komt het eigenlijk dat voorbeeldgedrag zo aanstekelijk werkt? Binnen de positieve psychologie is hier onderzoek naar gedaan dat laat zien dat de positieve emotie elevation hier een centrale rol in speelt. We worden als het ware opgetild en geïnspireerd door de goedheid die we in anderen zien, wat vervolgens leidt tot de fysieke sensatie van warme gevoelens in de borstkas en de neiging om dit voorbeeldgedrag navolging te geven. Hoog tijd om deze wat minder bekende positieve emotie in het zonnetje te zetten in een themanummer van het Tijdschrift Positieve Psychologie.
Een inspirerend thema, wat bleek uit de vele enthousiaste reacties op een oproep op LinkedIn om momenten van elevation met ons te delen. Maar ook een ingewikkeld thema. Zo hadden we als redactie grote moeite om een geschikte Nederlandse vertaling te vinden. Opgetild worden klinkt nogal letterlijk en verheffing klinkt nogal … nou ja, verheven. We houden het dus bij de Engelse term elevation. Ook uit de vele voorbeelden die wij opgestuurd kregen bleek dat elevation geen eenvoudig begrip is; deze dekten vaak nét niet de lading. Zo kregen we verhalen waarin mensen zelf een inspiratiebron (denken te) zijn voor anderen, voorbeelden waarin mensen door anderen geïnspireerd raakten om iets goeds voor zichzelf te doen en voorbeelden waarin mensen wel iets goeds voor anderen deden, maar daarbij niet geïnspireerd werden door voorbeeldgedrag van anderen. Raak je al een beetje in verwarring? Gelukkig kwamen er ook genoeg verhalen op ons pad die wel aan de definitie voldoen ‒ en die lees je hier.
We hopen dat de artikelen in dit themanummer jou ook inspireren of zelfs aanzetten om iets goeds voor een ander of voor onze planeet te doen. Het mooie is namelijk dat dat uiteindelijk ook weer bij zal dragen aan je eigen welzijn en geluk.
Veel leesplezier!
De gasthoofdredactie van dit nummer,
Jacky van de Goor, Marianne van Woerkom
INHOUD
WETENSCHAP
- Onderzoek naar elevation en andere ‘ander-prijzende’ emoties, Marianne van Woerkom
- Vrijwilliger worden en blijven, Djurre Holtrop
- Interview met Liesbeth Hermans, Marianne van Woerkom
PRAKTIJK
- Vluchtelingenwerk “Wen er alsjeblieft nooit aan” Merlijn Verstraeten
- Sterren zonder heldenstatus, Marlies Jellema
- Hoe Refugee LinkUp viral ging, Ria Yetsenga
- Random acts of kindness: inspiratiebron voor elevation, Samenvatting van het interview in december 2022 HLN met Hein Zegers, welzijnspsycholoog en psychotherapeut, Matthijs Steeneveld
- Het goede voorbeeld in de praktijk, Interview met ‘Robin Food’, Interviewer: Jacqueline Boerefijn
- Design, Op Muzikale Expeditie met Explore More, Pieter Desmet