logo-professioneel-begeleiden logo-professioneel-begeleiden
Filters

Alle artikelen - Abonneer je nu!

Competenties

Auteur: Francine ten Hoedt

In de hal van CS Utrecht staat een opgeblazen plastic sumoworstelaar wiegend op een stellage. Daarvoor twee suikerspinapparaten en zes meisjes in roze countryoutfit die suikerspinnen draaien. Twee jongemannen in opgeblazen sumoworstelaarpakken reiken de bonnen uit waarmee je een suikerspin kunt halen. De trein van mijn medereizigster heeft vertraging en daardoor krijg ik onverwacht de gelegenheid om de marketingcompetenties van de would-be worstelaars te observeren. De ene sumoworstelaar huppelt door de hal of zet typische wijde sumoworstelaarstappen. Hij heeft drie doelgroepen: jonge vrouwen, die hij met een brede glimlach en een huppeltje benadert, oudere echtparen die hij lang aandacht geeft en jonge, macho jongens, die hij uitdaagt tot worstelen. Allemaal gaan ze met een glimlach en een foldertje verder, zelfs degenen die naar hun trein hollen. De andere sumoworstelaar staat er bij als de klassieke folderaar: een beetje aan de zijkant, zijn hand met folder reikt naar iedereen die langs loopt. Hij kijkt de mensen niet aan. De meeste mensen lopen langs hem heen, negeren zijn uitgestoken folder. Op het moment dat stromen mensen de hal inkomen, loopt hij net naar de andere kant, waar geen mensen staan. Slechte timing of opzet? Hoe vang je dit verschil in uitvoering in competenties? Circa tien jaar geleden gingen we bij Bureau Algemene Bestuursdienst aan de slag met het definiëren van competenties voor topmanagers bij de rijksoverheid. Rob Vink begeleidde ons bevlogen bij het zuiver omschrijven van de bijbehorende voorbeelden in positief omschreven, waarneembaar gedrag. Het waren intensieve sessies, want de verleiding om containerbegrippen te gebruiken was groot. Wat een manager allemaal niet moest doen, was ook gemakkelijker omschreven dan wat hij wel moest doen of laten. Met deze nieuwe taal, want dat was wat we maakten, konden ambtelijke top, managers en P&O/MD eindelijk eenduidig communiceren over kwaliteiten voor functies en functionarissen. Vooruitgang en verbinding.  Nu is competentiedenken gemeengoed geworden. Er zijn catalogi met lijsten van competenties, passend bij de organisatie en alle verschillende functies. Personeelsadvertenties staan bol van de vereiste competenties. Google ‘competenties’ en je krijg ruim 650.000 hits. Waar gaat het nog over? Mijn liefde voor het competentieconcept is intussen danig bekoeld. In plaats van een nieuwe, duidelijke taal voor verschillende disciplines, zijn competenties verworden tot HRD jargon, dat het begrip tussen manager en P&O versluiert. Door te proberen het competentiesysteem tegebruiken als instrument voor planning & control, heeft het zijn waarde als verbinding tussen management en HRD verloren. Dan krijg je sumoworstelaarpakkendragers die wel voldoen aan het zorgvuldig samengestelde competentieprofiel, maar niet mensen met passie voor hun klus, met de eigenwijsheid van experts, met de ondernemendheid die hoort bij plezier in je werk. En organisaties maar zoeken naar die zelfstandig functionerende, ondernemende, competente medewerkers…  Francine ten Hoedt is coach en conflictkundige en heeft een eigen bedrijf op het snijvlak van organisaties, communicatie en conflicten (www.efteha.nl). Zij is redactielid van het TvC.
Gratis
lees meer

Nieuw perspectief

Auteur: Jeanne van Asseldonk

Wat stuntelig kwam hij mijn kantoor binnen. Een kleine, wat gedrongen man, die over zijn eigen voeten leek te struikelen. Voeten die veel te groot leken voor zijn lengte. Misschien kwam dat door de rare vorm die de schoenen hadden, een soort sloffen die bij de tenen in een sierlijke krul uitliepen. “Hugo van Holland”, stelde hij zich voor, terwijl ik hem de hand schudde. Nadat hij plaats genomen had, vertelde hij dat hij graag een loopbaanorienterend gesprek wilde. In zijn huidige functie liep het allemaal niet zo lekker en hij wilde graag ontdekken welke mogelijkheden hij had om in een andere functie weer het plezier in zijn werk terug te vinden. Vooral dat laatste leek hij belangrijk te vinden. “Een dag niet gelachen is een dag niet geleefd”, verzekerde hij mij. “Helaas, valt er op dit moment niet zoveel meer te lachen op mijn werk. Al zo lang ik mij kan heugen ben ik in dienst geweest bij koningen en regenten”, zo begon hij zijn verhaal. “Ik gaf de koning raad, diende als klankbord, luisterde naar alle ministers en stelde kritische vragen. Ik zei altijd wat ik dacht en vond, soms met een grap, soms ook met ironie. Eigenlijk was ik een van de weinige mensen aan het hof, die zich nooit zorgen hoefde te maken over zijn positie en kon zeggen wat ik wilde. Waren er gasten aan het hof dan vertelde ik verhalen, speelde wat op mijn luit, of maakte wat grappen. De meeste koningen voor wie ik gewerkt heb waren tevreden over mij. Ook al zei ik soms dingen die de koning liever niet wilde horen of maakte ik zijn ministers belachelijk. Met een grap of een kwinkslag, wist ik de koning altijd een spiegel voor te houden. Soms werd hij stapelgek van al mijn vragen, maar uiteindelijk hielpen die vragen hem wel om een goede beslissing te kunnen nemen. Maar ach, op een dag verschenen er vreemdelingen aan het hof. Zij noemden zich consultances en begonnen de koning allerlei adviezen te geven. De koning vond het prachtig, eindelijk iemand die hem vertelde wat hij moest doen. Hoefde hij zelf niet meer na te denken. En ja, ik moet eerlijk bekennen, soms hadden zij wel gelijk en gaven zij een goed advies, maar even zo vaak waren hun adviezen van geen enkele waarde. En hoe meer consultances er verschenen hoe tegenstrijdiger hun adviezen werden. En de koning, ach die laat zich nu helemaal leiden door die consultances. Mij heeft hij niet meer nodig, zei hij. Ik ben een zot, een verlopen clown, zo riep hij me vorige week nog toe. En bovendien zij hij dat ik dom en lui was, want ik gaf geen advies, maar stelde alleen maar lastige vragen, waardoor de koning zelf naar oplossingen moet zoeken voor zijn problemen. Vorige week dreigde de koning mij te ontslaan en nu zit ik dus hier, want ik weet het nu ook even niet meer.” Met een diepe zucht beëindigde Hugo zijn verhaal. Ik heb Hugo uitgenodigd om zijn specifieke kwaliteiten en vaardigheden op een rijtje te zetten. Vervolgens hebben we nog wat beroepentests gedaan, daarna was het voor Hugo al vrij snel duidelijk. Tegenwoordig verdient hij zijn brood als coach. Zijn specialisme? Provocatieve coaching. Jeanne van Asseldonk is coach, procesbegeleider en interim manager. Zij werkt graag met creatieve werkvormen en metaforen. www.jeannevanasseldonk.nl
Gratis
lees meer

Schrijf je in voor de nieuwsbrief en blijf op de hoogte!

Op weg naar ruimte en vrijheid

Crisis als aanleiding om inzicht te vergroten in (je) identiteitswerk

Datum:
Locatie:

Download gratis deze white paper