Alle artikelen

“Toetsing is het gericht verzamelen, interpreteren en gebruiken van informatie over kennis, vaardigheden of houding van een leerling of student, doorgaans aan de hand van één of meerdere opdrachten”. Zo wordt in een helder artikel1 het belang van toetsing door de Onderwijsraad omschreven en gedefinieerd (dec 2018). In toenemende mate dienen studenten (in het hoger onderwijs) verzoeken in voor aangepaste toetsing. De examencommissie zal een dergelijk verzoek moeten afwegen op basis van onbetwistbare ijkpunten. Deze zijn: • Worden met de aangepaste toets dezelfde competenties getoetst als met de oorspronkelijke toets en komt men tot hetzelfde oordeel? • Is de gevraagde aanpassing doeltreffend (geschikt en noodzakelijk)? (Artikel 24 VRPH) • Vormt de aanpassing een onevenredige belasting voor de instelling? (Artikel 2 Wgbh/cz) Heldere ijkpunten zou je zeggen, toch leert de praktijk dat veel examencommissies huiverig zijn voor het toekennen van dergelijke verzoeken. Dat is jammer en soms zelfs onnodig of zelfs in strijd met het wettelijk kader.

Bij docenten Nederlands in het voortgezet onderwijs en vakdeskundigen overheerst vaak het gevoel dat de centrale examens een ongewenst backwash-effect hebben op zowel inhoud als didactiek van het onderwijs. Veel docenten Nederlands hebben het gevoel dat ze vooral leesvaardigheid moeten trainen, omdat dat op het programma staat bij de centrale examens. Zo signaleert docent Kuipers dat docenten Nederlands behoefte hebben aan meer ruimte om “niet alleen de focus op leesvaardigheid te leggen. De praktijk wijst namelijk uit dat er in het laatste jaar te veel nadruk op examentraining ligt, terwijl de docent liever de diepte in zou willen met bepaalde onderwerpen die voor ons vak relevant zijn” (zie Kuijpers 2016). In het Advies examen Nederlands (2018) wordt nog wat bouder gesteld: “Het gevolg van de 'smalle' toetsing van leesvaardigheid in het examen is dat het voorafgaande onderwijs versmalt tot een bepaalde vorm van leesonderwijs”. En in algemene zin bepleiten bv. Scheerens en Exalto (2017) een betere afstemming tussen het geplande curriculum (doelen en eindtermen), het geïmplementeerde curriculum (in het onderwijs daadwerkelijk toegepast) en het gerealiseerde curriculum (zoals blijkt uit toets- en examenresultaten) In deze trits is de toetsing niet leidend, maar andersom. Kort samengevat: docenten willen niet dat hun curriculum wordt bepaald door wat in het centraal examen aan de orde komt. De vraag is: wat willen de docenten dan wel?

Een van de pijlers waarop onze rechtsstaat rust, is dat een burger die meent dat hem onrecht is aangedaan zich kan wenden tot een onafhankelijke rechter. Om de gang naar een rechter voor iedereen toegankelijk te laten zijn, moet de rechtsgang voor de burger laagdrempelig en goedkoop zijn. De andere kant van de medaille is dat ook een burger van wie de zaak bij voorbaat kansloos is de hele procesmolen eenvoudig in werking kan stellen, met alle onnodige kosten en frustraties van dien. In deze bijdrage beschrijf ik een zaak die niet zozeer interessant is vanuit juridisch perspectief maar wel vanuit het maatschappelijk perspectief. Als deze student geadviseerd zou zijn om zijn energie in positieve dingen te steken in plaats van te gaan procederen, had dit de betrokkenen veel tijd, geld en ergernis bespaard.

‘Stel vakvolwassenen in staat om hun eerder of in de loop der tijd verder ontwikkelde competenties te laten valideren via een EVC-procedure. Erken de Verworven Competenties (EVC) en waardeer het hiervoor in te zetten vakbekwaamheidsbewijs.’

Het interview met Jos Caenen is een illustratie bij het artikel ‘EVC als smeerolie van de economie’. In het interview verwoordt Jos Caenen zijn ervaringen van het doorlopen van de EVC-procedure.

Er wordt steeds meer digitaal getoetst. Tijdsbesparing, is een grote winst voor de docent, maar vaak wordt binnen digitaal toetsen gekozen voor meerkeuzevragen terwijl dat niet in alle gevallen de beste vraagvorm is. Ook studenten geven aan dat zij zich beperkt voelen bij vragen waarbij je alleen een antwoord mag aanvinken. In dit artikel wordt een platform beschreven dat de voordelen van papieren toetsen combineert met de voordelen van digitaal toetsen.

Ik ga verhuizen… En op de een of andere manier heb ik me – terwijl zowel mijn man als ik niet per se beschikken over twee rechterhanden (u voelt het understatement) – ertoe laten verleiden een huis te kopen waaraan nog heel veel geklust moet worden. En dat betekent dat ik me moet buigen over zaken waar ik absoluut geen verstand van heb. Gelukkig heb ik hulp van zeer vakbekwame professionals: zonder enige moeite lezen zij een bouwtekening, snappen zij wat alle symbolen hierop betekenen en wat dat betekent voor het soort en de hoeveelheid materialen die wij, nou ja… zij, nodig hebben.

Gebogen zit de pianist over de toetsen van zijn zwartglanzende vleugel. Elke aanraking met het klavier draagt bij aan het overweldigende recital, waar het publiek ademloos naar luistert. Hij twijfelt. Eén verkeerde beweging van zijn gespannen vingers en een verkeerde interpretatie is het gevolg. Hij vertraagt, heft zijn pink en ringvinger. Het vraagt uiterste concentratie, en met een minieme aanslag beroert hij de juiste snaar. Zo subtiel als de pianist zijn publiek aan zich bindt, zo betrokken staat de assessor tot zijn kandidaat. Het is niet enkel de ‘toets’ die het verschil maakt in een examen of assessment, maar juist de geraakte snaar. In dit artikel wordt ingegaan op de training van assessoren. Hoe ontwikkel je als assessor een passende aansluiting, attitude en focus die een kandidaat de optimale omstandigheden biedt om te presteren. Een verantwoordelijkheid die het uiterste eist van de assessor.

In Examens 2008-2 stond een artikel over de achtergronden en resultaten van het nieuwe rijexamen dat per 1 januari 2008 was ingevoerd. Ruim tien jaar later was de redactie nieuwsgierig naar nieuwe ontwikkelingen bij de CBR-examens. Daar wilde Harold Bekhuis, manager van de divisie Rijvaardigheid, graag over spreken. In 2030 zal niet alleen de aankomend bestuurder van een personenauto worden geëxamineerd maar waarschijnlijk ook de auto zelf.