Alle artikelen

In deze bijdrage wordt de rol van digitale toetsing in het wiskunde onderwijs besproken. Die rol is veelzijdig, omdat het alle fasen van toetsing van, voor en als leren omvat. Vraagstukken die eerst als oefenmateriaal dienen, komen later terug in een formatieve rol, ter signalering van wat al wel of niet goed begrepen wordt. En hebben als laatste een klassiek summatieve functie.

Om de toetsbekwaamheid van docenten te verhogen en aantoonbaar te maken biedt de HAN (Hogeschool van Arnhem en Nijmegen) docenten een BKE- en/of SKE-traject aan (Basis en Senior Kwalificatie Examinering). Een standaard BKEtraject binnen de HAN bestaat veelal uit een training, het ontwikkelen van een portfolio op basis van het reflecteren op een eigen toets door middel van het doorlopen van de toetscyclus en het voeren van het criterium gericht interview (CGI) met twee assessoren. Nadat de enthousiaste early adapters deze standaardtrainingen hadden gevolgd, werd gezocht naar een manier om een bredere groep collega’s te motiveren voor het volgen van de ‘verplichte’ BKE-/SKE-certificering. Een manier die passend blijkt te zijn, is professionalisering en certificering op basis van de vraag van opleidingen rondom toetsing, waarbij de aandacht uitgaat naar een kwaliteitsverbetering. Dit heeft vorm gekregen via een hackathon: een hoog intensief groepsgericht maatwerktraject inclusief begeleiding bij het in groepsverband ontwikkelen van eigen toetsproducten. De certificering wordt gebaseerd op een holistische beoordeling van de gezamenlijk gerealiseerde en gepresenteerde toetsproducten. Het blijkt inmiddels de opmaat te zijn voor een overweldigende vraag naar groepsmaatwerktrajecten met als resultaat gemotiveerde en toetsbekwame docenten.

In Examens van februari 2018 (p. 19-21) schreef ik een annotatie bij een uitspraak van het Europese Hof van Justitie van 20 december 2017 in de zaak Nowak/CAI (ECLI:EU:C:2017:994). In deze kwestie eiste de student kopieën van alle schriftelijke tentamenstukken van zijn opleiding op om het oordeel van de examinator te kunnen aanvechten. De opleiding weigerde die stukken af te geven met het beroep op de Europese privacyrichtlijn. De rechter ging daar niet in mee. De vordering van de student werd toegewezen en de opleiding moest kopieën van de tentamenstukken aan de student afgeven.

Werkervaring is goud waard, mits gevalideerd in een EVC-procedure door een erkende EVC-Aanbieder. Ook in de jeugdzorg waar kandidaten op geoormerkte functies, moeten aantonen over de benodigde competenties te beschikken. Gebaseerd op een beroepsstandaard met gespecificeerde randvoorwaarden, en werkend aan de hand van de EVC-kwaliteitsstandaard 2.0, blijken na een honderdtal EVC-procedures de individuele EVC-rapportages qua vorm, inhoud en niveau sterk te verschillen en wel zodanig dat vanuit het oogpunt van kwaliteitsboring harmonisatie en kalibratie wenselijk is. Met inzet van een geanonimiseerde peer review krijgen de EVC-Aanbieders professionele feedback om de harmonisatie en kalibratie vorm te geven. ’

Mijn oudste zoon wordt al bijna 18 jaar en hij is gestart met rijlessen. Na iedere les komt hij thuis met enthousiaste verhalen, weet hij me precies te vertellen wat er allemaal al heel goed ging en wat hij de volgende keer nog een keer zou willen oefenen. Iedere keer bedenk ik me hoe groot het verschil is met de reacties die ik van hem krijg als het gaat over zijn colleges op de hbo-opleiding die hij volgt. Vaak heeft hij eigenlijk geen goed beeld van wat er eigenlijk precies van hem verwacht wordt, wat er in tentamens gevraagd gaat worden en hoe dat gevraagd gaat worden, en wat hij nog zou kunnen doen om zich verder te ontwikkelen.

Er zijn nog veel monumentale wind- en watermolens in Nederland. Het beroep van molenaar is bijna uitgestorven. Toch is het belangrijk vanuit cultureel erfgoed gezien dat deze molens nog ‘draaien’. Daarvoor zijn er veel vrijwillige molenaars in Nederland. Alvorens als vrijwillig molenaar te kunnen draaien moet je opgeleid worden en moet je examen doen. Het opleiden wordt gedaan onder verantwoordelijkheid van het Gilde van Vrijwillige Molenaars (GVM). De examens vinden plaats onder verantwoordelijkheid van de vereniging De Hollandsche Molen (DHM).

EVC gaat over het toetsen, beoordelen/valideren en zorgdragen voor erkenning van de eerder of elders verworven competenties EVC). Het erkennen van eerder en elders verworven individuele competenties is een belangrijk instrument in de loopbaanontwikkeling van een werknemer. EVC als instrument is ontwikkeld aan het einde van de twintigste eeuw, in Nederland vanaf 1997 door het toenmalige Ministerie van Economische Zaken . Binnen EVC hebben zich in de afgelopen twee decennia ontwikkelingen voorgedaan. Aanvankelijk werd EVC ingezet als instrument om na te gaan waar dit voor het individu vrijstellingen kon opleveren in een formeel onderwijsprogramma. Vanaf 2014 is het denken over het EVC-stelsel aangepast. Het is breder geworden. Het wordt niet alleen meer gezien als mogelijkheid tot het verkrijgen van vrijstellingen in een onderwijsprogramma. Reden voor de redactie om te spreken met Gertrud van Erp, de voorzitter van de EVC-Adviesraad.

Het wordt traditie: tijdens de examenperiode voor het voortgezet onderwijs verzamel ik de berichten die daar over verschijnen in twee kranten, namelijk de Volkskrant en BNdeStem. De keuze voor deze twee kranten is pragmatisch: ik heb een abonnement op beide kranten.

“Toetsing is het gericht verzamelen, interpreteren en gebruiken van informatie over kennis, vaardigheden of houding van een leerling of student, doorgaans aan de hand van één of meerdere opdrachten”. Zo wordt in een helder artikel1 het belang van toetsing door de Onderwijsraad omschreven en gedefinieerd (dec 2018). In toenemende mate dienen studenten (in het hoger onderwijs) verzoeken in voor aangepaste toetsing. De examencommissie zal een dergelijk verzoek moeten afwegen op basis van onbetwistbare ijkpunten. Deze zijn: • Worden met de aangepaste toets dezelfde competenties getoetst als met de oorspronkelijke toets en komt men tot hetzelfde oordeel? • Is de gevraagde aanpassing doeltreffend (geschikt en noodzakelijk)? (Artikel 24 VRPH) • Vormt de aanpassing een onevenredige belasting voor de instelling? (Artikel 2 Wgbh/cz) Heldere ijkpunten zou je zeggen, toch leert de praktijk dat veel examencommissies huiverig zijn voor het toekennen van dergelijke verzoeken. Dat is jammer en soms zelfs onnodig of zelfs in strijd met het wettelijk kader.