Alle artikelen

Taalgebruik in toetsen, de eerlijkheid van toetsing en de aansluiting van toetsen bij de leerdoelen. Allemaal aspecten van kwaliteit van toetsing waar studenten unieke en eigen perspectieven op hebben. Dit artikel gaat in op het belang van de perspectieven van studenten op kwaliteit van toetsing. Ook presenteert het een manier waarop deze studentenperspectieven gemeten en meegenomen kunnen worden bij het verbeteren en garanderen van kwaliteit van toetsing.

Dit blad bespreekt al enkele jaren praktisch in ieder nummer een beroepszaak. Meestal besluit de bespreking van de uitspraak met een conclusie die de relevantie van de zaak aangeeft voor de examenpraktijk. Dat is nuttige informatie voor examencommissies en examinatoren in het hoger onderwijs. Dit artikel is afgeleid van het proefschrift ‘Juridisch correct examineren’ van Van Berkel (2019) waarin een studie naar meer dan vijfhonderd beroepszaken is gerapporteerd. Uit die studie volgt een groot aantal richtlijnen die juristen hanteren bij het beoordelen van examens of examenprocessen. De richtlijnen zijn een goede aanvulling op de onderwijskundige richtlijnen.

In deze bijdrage wordt een zaak (CBHO 2018/147) besproken waarin een student in beroep gaat tegen een tentamenuitslag bij het vak Personen- en Familierecht. De zaak speelt bij de Open Universiteit en de oplettende lezer zal het zijn opgevallen dat ondergetekende ook als examinator aan dat instituut verbonden is. Ik ben echter geen examinator van het vak Personen- en Familierecht en ik kende de casus tot het moment van publicatie ook niet. Het is mijn indruk dat studenten steeds vaker en sneller klagen over de uitslag van een toets en voor de weg van beroep kiezen, dat merk ik ook bij het andere onderwijsinstituut waar ik als voorzitter van de examencommissie werk, zelfs wanneer de student een voldoende voor het tentamen heeft behaald, zoals in deze zaak het geval is. Dat maakt deze casus interessant om te bespreken.

Toetsing is een essentieel onderdeel van het onderwijs. Naast dat toetsing de waarde van diploma’s bepaalt, kan toetsing het leerproces versterken of verstoren. Het is dan ook vanzelfsprekend dat bij docentprofessionalisering in het hoger beroepsonderwijs (hbo) veel aandacht besteed wordt aan toetsbekwaamheid

Als je weet hoe de hazen lopen, hoef je zelf minder te lopen om de haas te vangen. Ervaring is het in de (beroeps)praktijk ontwikkelen van kennis en inzicht door te observeren en betrokkenheid te hebben bij bepaalde processen. Dit is een belangrijk ontwikkelingsproces waarmee je ten opzichte van een beginnend beroepsbeoefenaar, betere resultaten kunt realiseren. Met de jaren ervaring groeit het overzicht en inzicht. Werk wordt met de jaren ervaring efficiënter en effectiever uitgeoefend, het blikveld wordt in de meeste gevallen breder en de bijdrage aan de ontwikkeling van de hele organisatie wordt groter. Met ervaring kan iemand doorgroeien van beginnend beroepsbeoefenaar via vakbekwaamheid tot een vakvolwassen professional, ook wel een expert te noemen.

Zelden was er zoveel collectieve bezorgdheid rond het schoolvak Nederlands en in het bijzonder over het begrijpend lezen als in het afgelopen decennium. De resultaten van het laatste Pisa-onderzoek, waarbij Nederland een kleine duikeling maakte in het internationale klassement, veroorzaakte een heuse schokgolf in de media en elk zichzelf respecterende opiniemaker maakte er verontrust gewag van. Zelfs de werkgevers lieten medio februari in een brandbrief aan het kabinet weten zich ernstig zorgen te maken over de kwaliteit van de leesvaardigheid van toekomstige werknemers, terwijl ze zich tegelijkertijd ernstig bezorgd toonden over het nijpende tekort aan gekwalificeerde leerkrachten.

In een samenvatting van het boek ‘Studiesucces door onderwijskwaliteit’ van Cohen-Schotanus, Visser, Jansen en Bax (2019) werd mijn aandacht getrokken door de volgende zin: ‘Studiesucces door onderwijskwaliteit laat zien dat opleidingen een hoog rendement kunnen behalen juist door te voldoen aan kwaliteitsstandaarden’. ‘Juist te voldoen aan kwaliteitsstandaarden’, daar ging het mij om! Kwaliteitstandaarden zijn nodig en de 180 gevalideerde richtlijnen voor het ontwikkelen, vaststellen en borgen van toetsen, zijn hiervan een mooi voorbeeld. De NVE (Nederlandse Vereniging voor Examens) kende de Publieksprijs voor Examens 2019 toe aan de ToolKit met de 180 richtlijnen. In dit artikel een verslag over het belang, het ontstaan en het gebruik van de ToolKit.

Aangezien iedereen in Nederland vanaf half maart zoveel mogelijk thuis moest werken in verband met het corona-virus vond het interview plaats via Skype. De geïnterviewden zijn Peter Gabriels, werkzaam bij Scalda, een school voor middelbaar beroepsonderwijs (mbo) en volwasseneneducatie in de provincie Zeeland en Edwin Roovers werkzaam bij het ROC van Amsterdam.

Terugblik Hét Examencongres. Donderdag 5 maart 2020 heeft voor de dertiende keer Hét Examencongres plaatsgevonden. Voor de tweede keer in het prachtige Kasteel de Schaffelaar te Barneveld. Vanuit de deelnemers ontvingen we na afloop veel positieve reacties. Het was een dag vol interessante workshops met enthousiaste deelnemers en sprekers. De verzorging op de prachtige locatie was buitengewoon smaakvol. Dit alles was mede mogelijk gemaakt door een aantal actieve en betrokken sponsors!