Alle artikelen - Abonneer je nu!
EXAMENS (september 2025)
Beste lezer, Welkom bij deze nieuwe editie van Examens, tijdschrift voor de toetspraktijk. Ook voor deze editie hebben we weer ons uiterste best gedaan verschillende bijdragen te verzamelen, met als doel u te informeren, inspireren en deelgenoot te maken van nieuwe perspectieven in het complexe toetslandschap vanuit verschillende sectoren. Met veel plezier nemen we u mee in een aantal mooie bijdragen! Het eerste artikel, geschreven door Ton Lamers vormt een prikkelende start. Hij gaat in op de complexe positie van examencommissies, met aandacht voor het belang van een duidelijke positionering, tijd en deskundigheid. Ook geeft hij op geheel eigen wijze weer waarom begrenzing, bijvoorbeeld van management, noodzakelijk is voor het tijdig en waar nodig kunnen bewaken van onafhankelijkheid. Een complementaire bijdrage is uitgewerkt door Ewert Aukes (Universiteit Twente), die zijn ervaringen deelt over doordacht mandateren vanuit examencommissies, met als doel de werkdruk van examencommissies verlichten zonder de borgingsrol uit te hollen. Hierbij stelt hij een praktische leidraad voor om afspraken transparant en juridisch zuiver vast te leggen. Samen bieden deze artikelen houvast voor commissies die willen professionaliseren. De volgende bijdrage heeft een heel andere focus, maar zeker niet minder interessant. Collega’s Renden, Rovers en Frèrejean leggen uit hoe de kern van een ambacht de start vormt van toetsing, waarop ze uiteen zetten waarom en hoe vaardigheden idealiter getoetst kunnen worden in hun context door de inzet van het 4C/ID model, zodat geïntegreerd, realistisch handelen beoordeeld wordt. Het team van Cito (collega’s Huijbers, van den Berg en van Dorp) gaat in op toetsing in een actueel en uitdagend aandachtsgebied; burgerschap. Op basis van inzichten opgedaan bij het uitproberen van drie rubrics (single point, descriptief, analytisch) tonen zij het belang aan van kritisch denken, empathie en ethisch redeneren. Een bijdrage dat handvatten biedt voor vo en mbo. Tot slot nemen onderzoekers Borghouts, Slingerland en Weeldenburg u mee in de complexiteit van toetsing in het vakgebied lichamelijke opvoeding. Zij schetsen een herkenbaar beeld van de spagaat waarin veel vo-docenten zich regelmatig bevinden tussen de grote hoeveelheid leerdoelen en grote niveauverschillen enerzijds, en de roep om transparantie anderzijds. Een digitaal portfolio biedt mogelijkheden om, mits doordacht ingericht als leerlijn, toetsing meer te laten zijn dan een optelsom van cijfers. In zijn column sluit Wessel Peeters hierop aan: een portfolio is geen digitale schoenendoos, maar een zorgvuldig geselecteerd verhaal over groei. De wegwerpcamera metafoor zet aan het denken! En natuurlijk zijn er de andere vaste rubrieken. In Terecht of niet? staat een casus centraal rondom internationale studenten. In Gezien & Gelezen komt Karim Amghars’ boek Maar dat begrijp jij toch niet aan bod, waarin de uitnodiging centraal staat om blinde vlekken bij toetsing te verkleinen en talent recht te doen. Dank aan alle auteurs en redactieleden voor hun inspanningen. Ik wens u veel leesplezier. Naar uw ervaringen, ideeën en bijdragen voor de volgende editie kijken we uiteraard uit! Kelly Beekman hoofdredacteur INHOUD De ‘afhankelijke’ functionele onafhankelijkheid van de examencommissie in het hoger onderwijs, Ton Lamers Van checklist naar context: Vaardigheden toetsen met oog voor de praktijk, Peter Renden, Sanne Rovers & Jimmy Frèrejean De complexiteit van evalueren bij lichamelijke opvoeding, Lars Borghouts, Menno Slingerland & Gwen Weeldenburg Uit de praktijk, Mandateren kun je leren: Achtergrond en leidraad voor examencommissies, Ewert Aukes Beoordelingsmodellen voor het meten van burgerschapsvaardigheden, Twan Huijbers, Senne van den Berg en Frans van Dorp Rubrieken Redactioneel Terecht of niet? Gastcolumn Gezien en gelezen Literatuur en Agenda
€ 6,95EXAMENS (mei 2025)
Beste lezer, Welkom bij het tweede nummer van Examens, tijdschrift voor de toetspraktijk in 2025. We hebben een gevarieerd palet aan bijdragen verzameld dat u hopelijk zal inspireren en ondersteunen in uw toetspraktijk. In onze rubriek ‘In de schijnwerpers’ staat dit keer Lonneke Schellekens centraal. Zij blikt terug op haar loopbaan in het onderwijs en deelt haar visie op toetsing als instrument voor leren. Ze vertelt ook over de ontwikkeling van de tool ‘E-quality’ om toetskwaliteit te monitoren en te verbeteren, en over haar passie om docenten en studenten te ondersteunen in een lerende toetscultuur. Daarnaast biedt deze editie vier prikkelende artikelen. Gerard Straetmans en Cor Sluijter duiken in de wereld van adaptieve toetsing. Ze leggen uit wat adaptief toetsen inhoudt en hoe deze computergestuurde benadering elke lerende een toets op maat kan bieden. Mieke Jaspers en Els van Zijl richten zich op flexibel onderwijs en de rol van de examencommissie. Ze bespreken hoe examencommissies de waarde van elk diploma kunnen blijven waarborgen wanneer studenten eigen leerroutes volgen, zonder dat de commissies verdrinken in het goedkeuren van individuele studieplannen. Aansluitend belichten Brigit Kolen en collega’s het fraudebeleid in het hoger onderwijs. In hun artikel verschuift de focus van fraudebestrijding naar preventie. Ze introduceren een integrale aanpak om fraude voor te blijven en de authenticiteit van studentwerk te borgen. Barbara Spieringhs, Xandra Janssen-Brandt en Cojanne Wienk-Kars richten zich in hun artikel op de voorwaarden waaronder peerfeedback waardevol kan zijn. In ‘Uit de praktijk’ werpen we een blik op de industriële reiniging, een vakgebied dat zich afspeelt op het snijvlak van techniek en veiligheid. Dat vraagt om personeel dat weet wat het doet en aantoonbaar vakbekwaam is. In dit artikel wordt u meegenomen in hoe certificering op basis van een onafhankelijke examinering in deze branche tot stand komt. Naast al deze bijdragen vindt u ook de vertrouwde rubrieken. In ‘Gezien & Gelezen’ bespreekt Jan Jacobs het voorwoord van een recente publicatie van Evans en Waring over innovaties in toetsing en feedback in het hoger onderwijs. ‘Terecht of niet?’ ontbreekt niet: Ton Lamers analyseert een casus en prikkelt ons met de vraag of een bepaalde examenbeslissing gerechtvaardigd is. En in de column wordt de vraag gesteld of AI het einde van het traditionele essay betekent – een onderwerp dat tot nadenken aanzett. Kortom, deze editie zit boordevol kennis en inspiratie voor alle onderwijssectoren. Wij danken alle auteurs hartelijk voor hun bijdragen en hopen dat u met plezier nieuwe inzichten opdoet. Heeft u zelf een interessant onderzoek of een waardevolle praktijkervaring die u wilt delen? Laat het ons weten! U bent van harte uitgenodigd om contact met ons op te nemen via www.e-xamens.nl. Wie weet ziet u uw eigen bijdrage terug in een volgend nummer. Veel leesplezier! Kelly Beekman hoofdredacteur INHOUD Adaptieve toetsing: van gimmick naar kroonjuweel, Gerard Straetmans en Cor Sluijter Van fraudepolitie naar fraudepreventie. De pedagogisch-didactische aanpak van Fontys hogeschool, Brigit Kolen, Coreline Haasakker-van Leeuwen, Sjors van der Heiden & Karin Vennix Het gebruik van peerfeedback in high-stakes beslismomenten; waarom en hoe dan? Barbara Spieringhs, Xandra Janssen-Brandt & Cojanne Wienk-Kars Uit de praktijk, Gevaarlijk werk vraagt om gecertificeerde vakbekwame medewerkers, L. Noteboom, A. Kempers Elke student een andere leerroute, Mieke Jaspers en Els van Zijl Rubrieken Redactioneel Terecht of niet? In de schijnwerper Gastcolumn Gezien en gelezen Literatuur en Agenda
€ 6,95
