logo-professioneel-begeleiden logo-professioneel-begeleiden
Filters

Alle artikelen

Schaarste (februari 2023)

De wet van het afnemend grensnut Het zegt u misschien niets, maar in de vooravond van het ter perse gaan van dit themanummer moest ik even denken aan deze wet. Het is een economisch principe dat als we te veel hebben van iets, we er minder blij van worden. En als onze keuze te groot is, we minder tevreden zijn met onze keuze. Deze laatste bewering komt niet uit de economie maar uit de neurowetenschap.   Stel je een ijssalon in Italië voor waar je soms wel kunt kiezen uit 40-50 verschillende ijssmaken. En dan ziet het er ook nog allemaal bijzonder prachtig en kunstig uit. Het is al moeilijk om te kiezen maar hoe tevreden denk je te zijn als je buiten staat met twee met moeite uitgekozen bolletjes ijs? Juist… weinig tevreden met je keuze omdat de keuze al zo vreselijk moeilijk was en je dus ook weet wat je hebt laten liggen. Terwijl je met een kleinere ijssalon met zo’n vijf tot zes smaken in de vitrine veel beter af bent. Dat wil zeggen: je bent meer tevreden met je keuze als je tot twee bolletjes bent gekomen.   Terug naar die grote ijssalon: je hebt je twee heerlijke bolletjes op en vlak daarna krijg je er weer twee, en dan nog eens twee. Los van de misselijkheid is het o zo heerlijke ijsje ineens een enorme opgave geworden. Dat is de echte wet van het afnemend grensnut, een economische wet die aangeeft dat als alles er in overvloed is, de vraag en tevredenheid dalen.   Kijken we naar ons eigen werk in de huidige context van schaarste, dan spelen beide wetmatigheden een rol. Stel je voor dat je horecaondernemer bent en je hebt de keuze uit wel 100 kandidaten voor de functie van gastheer/gastvrouw, of dat als er iemand ontslag neemt er direct mensen bij je op de stoep staan te trappelen om te beginnen. Kun je je voorstellen dat dit zou gebeuren in de zorg of het onderwijs? Deze tijd is helaas voorbij. Nu hebben we te maken met minder mensen en minder keuze, en om maar met Elaine Biech te spreken uit het vorige nummer (TvOO 2022-4 Natuur): dan moet je als HRD’er aan de tafel zitten want dat betekent opleiden, omscholen, verleiden, iets passend maken en innovatie. Dat is natuurlijk het mooiste van ons vak: als er niets meer op de conventionele wijze kan, dan moeten we iets gaan bedenken. Dus tijden van schaarste, je zou het niet zeggen, lenen zich bij uitstek voor innovaties. Denk aan technische innovaties, maar ik zou het ook geweldig vinden als we onze organisatiestructuren eens afstoffen want wie weet zit er ergens nog een beroepsgroep waar er heel veel van zijn en zouden die zomaar ingezet kunnen worden op plekken waar we mensen tekortkomen. En minder regels zou ook wel fijn zijn, dan kunnen we zomaar iets fantastisch ontdekken wat buiten de lijntjes gaat.   Enfin, in dit nummer veel ideeën, voorbeelden om je door deze periode van schaarste heen te helpen. Voorlopig is het einde nog niet in zicht…   Ria van Dinteren is hoofdredacteur van TvOO hoofdredacteur@tvoo.nl   INHOUD   Thema Schaarste dwingt tot anders denken en doen, Robert Dollevoet, Marlieke van Grinsven & Jurgen Visser Vaarwel tegen traditionele selectieprocedures! Janneke Oostrom Van schaars goed naar menselijkheid in overvloed, Sandra van Overveld De techniek van leven lang leren Leren in de techniek, Judith van Heeswijk Leren in de tweede loopbaanhelft, Tineke van Kooten De vicieuze cirkel, Waarom biculturele diversiteit in de bedrijfstop nog steeds uitblijft, Sergio Panday Niet het grote ontslag, maar de grote opstanding. Naar betekenisvol ondernemen en werken, Kees Klomp & Johan Reijenga   Theorie Schaarste biedt een kans om te investeren in mensen, Klaas-Jan Reincke & Arnold Bakker Teruggrijpen op klassieke theorieën bij actuele vraagstukken, Kopstukken, Emma Lodder & Joseph Kessels Hallo, ben je er nog? In gesprek met Stefan van der Stigchel, Jurgen Visser & Jasmijn Mioch   Inspiratie Breinmythes, Pseudowetenschap is schadelijk, Jeanne Bakker Hoe doen zij het? Praktijkoplossingen van creatieve HRD-vakgenoten in de strijd tegen schaarste, Paul Raaijmakers, Charlotte Simons, Erik-Jan Ginjaar Klooien, Column, Karin de Galan Snoepwinkel, Dominique de Leeuw

€ 6,95

Emoties (november 2022)

Kleur van emoties De eerste keer dat ik het prentenboek De kleur van emoties (Llenas, 2014) zag, was ik er direct van onder de indruk. Via prachtige uitklapbare prenten werden de basisemoties in begrijpelijke taal weergegeven: door de tekeningen kon je je precies voorstellen welke emotie het was en waar hij voor diende. Datzelfde gevoel kreeg ik bij de Disneyfilm Inside Out (Docter, 2015) over het nut van alle emoties; ook bedoeld voor kinderen. In onze L&D-praktijk hebben we niet van die prachtige boekjes en films om ons te leren om te gaan met emoties. We modderen wat aan met de ‘onderstroom’ en weerstand en als het echt lastig wordt dan is er een gespecialiseerd bureau om iets te doen met mediation. Wat ons het meeste tot mensen maakt en ook (werk)plezier geeft is vaak lastig te managen. Kijken we naar de wijze waarop ons brein is opgebouwd, dan is daar wel een verklaring voor te vinden. Ons reptielen- en zoogdierenbrein of limbisch systeem is in het hier en nu een uitstekend systeem om ons te helpen overleven, maar erg redelijk en cognitief is het niet. Die functies bevinden zich meer in de neocortex. Over het algemeen genomen kunnen we er van uitgaan dat diezelfde neocortex een hoofdrol speelt op het werk. Immers we plannen, analyseren en bedenken van alles. En soms wordt dat wreed verstoord door emoties van jezelf of anderen. Overigens niet altijd negatief; we kennen ook allemaal van die eureka- en geluksmomenten waardoor we geïnspireerd raken. Echter de negatieve emoties en weerstand maken het niet altijd makkelijk. Doordat de emoties in een oud deel van ons brein gereguleerd worden (de amygdala) zijn we meestal niet meer voor rede vatbaar: we voelen ons bedreigd en daar willen we vanaf. Het aantal neuronen in het gebied van de amygdala bepaalt mede waarom de een snel in een overleefstand schiet en het bij de ander wat later komt. En dat heeft dan allemaal weer te maken met waar we aan bloot zijn gesteld. Een aantal jaren geleden kwam er naast het IQ (onze cognitieve intelligentie) een nieuw soort intelligentie dat ons in staat zou stellen om succesvoller te functioneren in het werk: de emotionele intelligentie (EQ). Emotionele intelligentie omvat vier elementen (Vingerhoets, 2021): 1. Herkennen van emoties bij de ander: heb je in de gaten wat de ander ervaart? 2. Begrijpen van emoties: inschatten welke situaties leiden tot bepaalde emoties bij de ander. 3. Gebruikmaken van emoties: mate waarin je in staat bent om emoties op te wekken om iets voor elkaar te krijgen in je werk. 4. Beheersen van emoties: ben je in staat om emoties te onderdrukken als de situatie daar om vraagt? Deze vier kwaliteiten zouden moeten leiden tot succesvollere werkrelaties en zijn ook nog eens ontwikkelbaar en te trainen. Vooral die ‘beheersing en discipline’ zou wat mij betreft wat meer ontwikkeld mogen worden. Wellicht moeten we daar eens een prentenboekje over maken! Ria van Dinteren hoofdredacteur van TvOO hoofdredacteur@tvoo.nl   INHOUD   Thema Leren in een rollercoaster van emoties, Niek de Groot & Jan Arnoud Ruiter Er was eens een verhaal dat mensen veranderde, Timon Blok Hoe ga je met elkaar om in teams? Psychologische veiligheid, Hans van der Loo Positief leiderschap en emoties in het onderwijs, In gesprek met Ingrid Tiggelaar, Ria van Dinteren Denken met je lichaam, Leadership presence, Antonie Knoppers Negatieve gedachten de baas, Karin de Galan & Peter Baggen “Ik kan het niet alleen” In gesprek met Richard de Hoop, Jan Arnoud Ruiter Theorie Emoties en leren, Ad Vingerhoets Schaamte als krachtbron voor ontwikkeling, Aukje Nauta Effectief samenwerken zonder ruis, Pleidooi voor herwaardering van discipline, Edwin Zasada Emoties als Prittstift van kennis, Hoe maak je een e-learning die blijft plakken? Nico van der Veen Onvergetelijke leerervaring HRD-tool, Anne van de Wijgert Inspiratie Meezingen om te leren, Emoties in smartlappen, Ria van Dinteren Meer emotietalk op de werkvloer please! Column, Mariska Cornelissen Verbindende dialoog over persoonlijke energie, EnergiePuzzel, Chantalle Weemaes

€ 6,95

Natuur (september 2022)

Natuurlijk leren Het was in de jaren nul dat ik voor het eerst de term ‘natuurlijk leren’ hoorde. Destijds hield dat in dat we de natuurlijke werking van ons brein gebruikten bij het design van ons leerprogramma. Afgelopen jaar heb ik in de Canon van leren & ontwikkelen een stuk geschreven over de grondleggers van het natuurlijk of brain based leren: Renate en Geoffrey Caine. Zij is geboren in Duitsland en al op jonge leeftijd naar de Verenigde Staten vertrokken, waar zij zich heeft gebogen over de ombuiging van het in haar ogen traditionele onderwijs in de VS naar een meer natuurlijke vorm. Haar man is geboren in Zuid-Afrika en geëmigreerd naar Australië waar ze elkaar vonden in het maken van een nieuw onderwijscurriculum voor de staat New South Wales in Australië. Dat project resulteerde in een artikel over de natuurlijke werking van het brein en hoe je dat kon gebruiken bij leren. Een aantal van hun bevindingen is nog steeds relevant, zoals het principe dat bewegen helpt bij leren en dat we ons geheugen moeten stimuleren en patronen maken van dat wat we moeten leren. Ook herhalen is een van hun principes. Het meest belangrijke is wel dat elk brein uniek is en dat we daarom moeten aansluiten bij elk individu en zoveel mogelijk kennis moeten nemen van wat iedereen al weet; inspelen op voorkennis dus. In dit nummer zien we nieuwe en andere manieren om te leren en in te spelen op verschillende culturen. Ook duiken we dieper in de werking van ons brein en leren we hoe we onze omgeving kunnen verrijken om zodoende beter, langer en dieper te leren. Natuurlijk leren kunnen we uiteraard ook letterlijk uitleggen: leren in en van de natuur gebeurt steeds vaker. We trainen op prachtige locaties en coachen in de natuur. Ook het echtpaar Caine moedigde leren in de natuur aan: door buiten te leren kunnen we extra zuurstof naar ons brein toe sturen. Buiten wandelen zet aan tot creatiever denken en beweging stimuleert het hersengebied rondom je hippocampus. Deze hippocampussen zorgen voor opslag en ophalen van zaken uit je geheugen. Een gegeven dat we allemaal wel kennen als we iets kwijt zijn, want de meeste mensen lopen dan even terug naar waar ze waren voordat ze (hun sleutels) kwijtraakten. En wie kent Het geheugenpaleis (Foer, 2011) niet, waarin beschreven wordt hoe we een bekende ruimte kunnen gebruiken om belangrijke begrippen van bijvoorbeeld een speech te koppelen aan deze zelfde ruimte? Moet je dan je speech geven dan ‘loop’ je als het ware door je speech heen. In dit nummer vind je naast weetjes over leren ook allerlei mooie voorbeelden van leren van de natuur. Ria van Dinteren is hoofdredacteur van TvOO hoofdredacteur@tvoo.nl   INHOUD   Thema Natuurlijke inspiratie, Jasmijn Mioch, Olivia Kramers & Sofie Willox Opgroeien terwijl de wereld in brand staat - Jongeren betrekken bij beleid en toekomstplannen, Yvonne van Sark Mentaal en fysiek uit je comfortzone op 3000 meter - Even bellen met Joris Smeyers, Jasmijn Mioch  Een ruimer perspectief op menselijke dilemma’s - De werking van beweging en natuur, Annemarie van Haaren Leren van guppy’s in Burgers’ Zoo - In gesprek met Eric de Blok, Jasmijn Mioch Pelgrimeren is reflecteren - Hoe ik onderweg naar Santiago de Compostela een betere coach werd, Thomas Vencken Theorie Sommige dingen zijn niet meer aan te leren - De (on)maakbaarheid van ons brein, Katelijn Nijsmans Als je in de natuur niet leert, ga je gewoon dood - In gesprek met Ylva Poelman, Olivia Kramers & Jasmijn Mioch Waar ben jij eigenlijk van? In gesprek met Kiki Verbeek, Sibrenne Wagenaar Inspiratie Leren als businesscase - In gesprek met Elaine Biech, Ria van Dinteren Diepere reflectiemomenten in de natuur - Even bellen met Sofie Willox, Jasmijn Mioch Hybride bijeenkomsten: de kracht & de kanttekeningen Matthijs Steeneveld Focus op ontwikkeling - Innovatief performancemanagement bij farming innovator Lely, Jan Vriens  Wat kunnen we leren van digitale nomaden? Column Esther Jacobs Zigzaggend vertragen - Even kletsen met Laura van den Ouden, Sofie Willox

€ 6,95

Hybride (mei 2022)

Hybride Van tevoren krijg ik te horen dat er een deelnemer ziek is, of die dan ook digitaal kan meedoen? O, en ook leuk: de deelnemers hebben geregeld dat er iemand van de raad van bestuur aanschuift bij de discussie vanmiddag. En of ik even een Teams-uitnodiging kan sturen, zodat we de bestuurder op een groot scherm hebben. En heb ik zelf een HDMI-kabel? Deze organisatie heeft niet zoveel met Apple-computers, dus heb je zelf ook een adapter? Komt het jullie bekend voor? En voelen jullie je net als ik soms naast begeleider van een groep ook nog ICT’er, technicus en klusjesvrouw? Het hybride werken heeft zo zijn voordelen, want het maakt meer mogelijk. We kunnen immers ook thuis werken, pakketjes ontvangen en hebben de rust om een stukje te schrijven voor TvOO. Maar de nadelen ervaar ik vooral als ik als mobiele digitale eenheid alle ballen in de lucht moet houden, niet alleen in mijn zaal, maar ook met de mensen thuis, die er zijn en die er nog gaan komen. Deze manier van aandacht verdelen is voor ons brein nu niet bepaald gezond. Teveel ballen in de lucht zorgt dat onze focus verdwijnt, we maken fouten en in plaats van de voordelen van hybride te ervaren, ervaren we alleen nog maar stress of het allemaal wel goed gaat. Of de wifi het doet, de snoertjes aangesloten zijn en/of we onze aandacht wel kunnen verdelen. Daarom ben ik ook zo blij met dit nieuwe themanummer van TvOO, want hierin belichten we de verschillende kanten van hybride werken. Hybride leiderschap of jouw hybride mindset zijn thema’s die aan de orde komen. Het is immers pas sinds kort dat we allemaal kennis hebben gemaakt met hybride werken. Maar even terug naar mijn zaaltje! Als er één ding is dat ik heb geleerd, is dat de combinatie een uitdaging is als je een live groep hebt en een paar mensen online. Online is dwingend qua afspraken, tien minuten pauze is voor onliners heel hard, terwijl live de mensen best iets langzamer kunnen lopen van de koffie naar het zaaltje. Daarnaast is een vraag live ook dwingender dan de online aandacht. Live prikkels zijn nu eenmaal krachtiger, omdat je met meer zintuigen in het zaaltje bent dan alleen met het beeldscherm en af en toe een chat. Mijn gouden tip: benoem deze issues en deel dit met je livepubliek. En als je er helemaal bedreven in gaat worden, zorg dan dat zij allemaal met een telefoon of tablet met iemand online gaan samenwerken. Voor jou als facilitator heb je dan drie goede dingen gedaan: • je profiteert van 100 procent hybride; • je staat met twee benen in je zaal en kunt focussen; • je helpt de mensen in de zaal met leren, want iets uitleggen aan iemand anders helpt jou ook om beter te onthouden. En dan heb ik zomaar het gevoel dat we nog wel vaker het thema hybride op de agenda krijgen. Ria van Dinteren, hoofdredactie, hoofdredacteur@tvoo.nl   INHOUD Thema Klaar voor het hybride werken? Sibrenne Wagenaar & Willem Masman Hybride leiderschap: helder, menselijk en improviserend, Jitske Kramer Even zoomen met... Guus van Deelen Hybride leersessies: wat werkt en wat niet? Sibrenne Wagenaar & Niels Seresia & Joitske Hulsebosch Gamechangers in opvattingen over werk -  Praktijkcase, Jan Vriens & Sandra Baltissen Thuis is de koffie goed, maar op kantoor is hij beter - Waarom we vooral weer naar kantoor moeten gaan, Eefke Klok De goede kant van social media - Column, Henny Hoekstra Theorie Terug naar kantoor - Kickstart naar hybride werk door microlearning en escaperooms, Daniek Bosch & Leontine van Melle De professional is nu aan de macht - Leiderschap is niet langer een functie, maar een rol, Jeroen Busscher Even zoomen met... Dick Krikke Navigeren in een uitdijend universum - Online leren in organisaties, Bieke Schreurs & Frank Cornelissen & Martin Rehm Hybride leeromgevingen - Integratie van onderwijs en beroepspraktijk, Kathinka van Doesum & Jantje Timmerman & Ilya Zitter Inspiratie De toekomst van leiderschap is hybride - HRD-tool, Marjon Margés & Sonja Wekema Zo begin je nooit een lastig gesprek, Jacqueline Hospers De transfertoolbox voor leidinggevenden - HRD-tool, Ilse Goedhart  ven zoomen met... Mireille Beumer

€ 6,95

Oud en Nieuw (maart 2022)

Oud en nieuw   Ik ontvang net een QR-code op mijn telefoon die een directe verbinding maakt met de App Store. Met de QR-code kan ik een app downloaden. De JustIN Mobile-app, die mij straks toegang geeft tot een hotelkamer duizenden kilometers verderop. Vandaag ook een telefoontje op mijn mobiel gehad over een eindgesprek met een klant en vervolgens in twee minuten doorgeschakeld naar een videoconferencingsysteem, omdat we ook nog wat documenten wilden delen. En straks gebruik ik in een sessie voor 150 mensen een app die deelnemers kunnen scannen, waardoor we met 150 mensen op een groot scherm ieders bijdrage kunnen lezen.   Deze mogelijkheden zijn een direct gevolg van een gezondheidscrisis waardoor we massaal de technische mogelijkheden hebben omarmd in ons dagelijks leven. Maar deze tools zorgen er ook voor dat we ons werk anders kunnen organiseren. Hoezo is werk en privé combineren moeilijk? Waarom de file in? We hebben in de tijd dat we probeerden zo goed en zo kwaad als dat kon met COVID-19 te leven een enorme inhaalslag gemaakt in het incorporeren van techniek – in ieder geval in het domein leren en ontwikkelen. En wat alle goeroes eerder aangaven: we zitten nu echt in een versnelling waardoor werk, leren en communicatie anders gaan vanwege de techniek. En of het nu een gezondheidsoorzaak een ecologische of duurzaamheidsetiket draagt, dat maakt niet zoveel uit. We kunnen het en doen dingen nu ook echt anders dan vroeger.   Ook bij TvOO zijn er zaken veranderd. Zoals het was met artikelen zonder interactie, bestaat er nu een LinkedIn-groep en kun je via een QR-code een film of website bekijken. We gaan mee met onze tijd en dat is te zien. Dit nummer heeft ook niet meer het uiterlijk van voorheen, maar zit in een nieuw fris jasje. Deze veranderingen bij TvOO blijven de komende tijd ;-)   Maar blijven al die andere veranderingen nu? Wat maakt dat we bij iets minder besmettingen of een nieuw vaccin of betere geneesmiddelen niet terugveren naar het pre-COVID-tijdperk? Het is, net als met goede voornemens, best lastig om de ‘oude’ groef weer in te schieten. Maar dat hoeft natuurlijk niet. Veel organisaties gebruiken deze periode (of zouden dat moeten doen) om te kijken of ze definitief een aantal herontwerpen kunnen maken over het aantal dagen op kantoor, het thuiswerken, het vormen van de community en een andere manier van leidinggeven. Meer op afstand maar met veel verbinding en contact.   In dit nummer vragen we ons niet alleen af wat er inhoudelijk op het gebied van leren en trainen oud en/of nieuw is. We delen ook de verhalen over hoe je het nieuwe of andere kunt borgen in je organisatie, zodat we de grote sprong voorwaarts vasthouden. En niet omdat het crisis is, maar omdat we het prettig vinden om tussen het werk door te sporten, onze kinderen naar school te brengen, thuis te werken en andere manieren te vinden om meer contact te hebben met collega’s en leidinggevenden. Ik kijk uit naar dit nieuwe normaal.   En af en toe toch nog een reisje met een QR-sleutel lijkt me nog wel fijn. Ik hoop dat dat, wel een beetje minder, toch weer gaat kunnen. Voor nu wens ik je heel veel leesplezier, digitaal of op papier!   Ria van Dinteren, hoofdredactie, hoofdredacteur@tvoo.nl   INHOUD Thema Oud & Nieuw, Robert Dollevoet & Jan Arnoud Ruiter Kanonnen van ons vak, Interview met prof. dr. P. Robert-Jan Simons, Jan Arnoud Ruiter Vensters op een vakgebied in beweging, Derde editie van het Handboek HRD, Joseph Kessels & Rob Poell Heeft een gilde de toekomst? Over vakmanschap bij het Toekomst Gilde Politie, Eveline Baar & Elleke van Gelder Oud & nieuw in het trainersvak, Over technologie, verbinding en ethiek, Robert Dollevoet & Jan Arnoud Ruiter Hóe je leert maakt het verschil, Agile werken als ultieme vorm van leren, Astrid Karsten De crisis als kans, Robert Dollevoet   Theorie Dat doet wat met mensen! Van een oud naar een nieuw ziekenhuisgebouw, Hannelore Schouten Ondernemen van generatie op generatie, Overgangen van oud naar nieuw in familiebedrijven, Judith van Helvert Leren in psychologisch perspectief, Frank de Jong & Marjan Vermeulen Samen slim: oude en nieuwe wijsheden, Interview met Eric Koenen, Robert Dollevoet Jong versus oud, Column, Wilfred Rubens   Inspiratie Oud & nieuw, Column, Evert Pruis Caleidoscopisch samenwerken, Danaë Huijse

€ 6,95

Rituelen (december 2021 )

Handenschudden als ritueel Weet je het nog? Een van de eerste persconferenties van premier Rutte en Jaap van Dissel? Hadden ze net afgesproken dat heel Nederland elkaar de hand niet meer mocht schudden, deden ze het per ongeluk zelf toch nog. Het schudden van handen, dat we nu al bijna twee jaar niet meer doen, is een ritueel. Vanuit de geschiedenis zien we de handdruk al bij de Egyptenaren. De oorspronkelijke betekenis lijkt dat handen schudden een vredesteken is, een gebaar om te laten zien dat je geen wapen in je handen hebt. Ook is het een gebaar dat gemaakt wordt om een afspraak te bevestigen. Ook die betekenis zien we al terug in de oudheid. In Amerika werd handen geven ook gezien als een gebaar om gelijkheid tussen klassen te bevorderen. Immers bij de upper class zagen we als begroeting ook buigingen. Het ritueel van handen schudden zit dus diep in onze samenleving. En mede daarom is het een hele opgave om dat ritueel los te laten. We zagen al snel dat er geprobeerd werd om nieuwe rituelen te maken, zoals ellebogen geven, enkels tegen elkaar en de buiging. Kennelijk blijft het ritueel: ‘let op, ik heb geen kwaad in de zin’, heel belangrijk in het sociale verkeer. Kijken we naar leren, dan is zien we vergelijkbare rituelen terug. De trainer als centrale figuur, leren in een fysieke situatie, een zaaltje et cetera. Ook hier hebben we de afgelopen periode veel in geleerd en veranderd. Rituelen zijn belangrijk omdat ze ons zekerheid en vertrouwen geven. Bij afscheid, bij trouwen, bij een zakelijke overeenkomst. Vertrouwen is de basis van leren en veranderen. Dus als een ritueel wegvalt, dan betekent dat ook wat voor ons vertrouwen. Is online wel net zo goed als in een zaaltje? En waarom doen zij alles anders? Ik dacht dat ik zelf vrij was van rituelen. Allemaal onzin toch? Totdat ik afgelopen tijd weer op een feest kwam waar iedereen getest was en er dus handen gegeven werden. Wat een mengeling aan gevoelens bracht dat teweeg! Ook een beetje eng, want wist je dat we vroeger aan handen roken van vreemden? Vermoedelijk om erachter te komen of er ziektes aanwezig waren... Dat geeft te denken. O, en nog een detail dat me opgevallen is het afgelopen jaar: de kabinetsformatie! Zou die sneller zijn gegaan als we het ritueel handen geven weer in ere hadden hersteld? Ik wens je veel lees- en kijkplezier in dit rijke nummer over rituelen! Ria van Dinteren hoofdredactie, hoofdredacteur@tvoo.nl   INHOUD Praktijk Rituelen voor het leven? Marlieke van Grinsven & Sibrenne Wagenaar & Katelijn Nijsmans Rituelen als basis voor nieuw leiderschap. De ‘FOAM’ van Rituals, Rick de Rijk & Jitske Zengerink De maakbaarheid van rituelen, Joris Smeyers De kunst van ritualiseren, Interview met Ida van der Lee, Sibrenne Wagenaar & Marlieke van Grinsven Rituelen zweverig? Helemaal niet! Creëer in 6 stappen jouw organisatieritueel, Lisa Kortekaas   Theorie Dagelijks ronddwalen. Hoe het bijzondere van een ritueel en de voorspelbaarheid van routine elkaar kunnen versterken, Joeri Kabalt Het rituele karakter van sociale interactie. Wat teams en coaches kunnen leren van Erwin Goffman, Martijn Vroemen Op zoek naar rituelen. Beeldcolumn, Kyra Sacks & Sandra Boer Inspiratie Rituelen: 3x anders, Sibrenne Wagenaar & Katelijn Nijsmans Dansen op je sokken: rite de passage als bron voor groei. Column, Sandra van der Maarel Focus op leren en ontwikkelen. Het nieuwe performancemanagement binnen de publieke organisatie, Marieke van Benten & Peter Steenkamer Teveel van het goede, Ronald Visser

€ 6,95

Viraal (september 2021 )

De plakfactor Het zal zeven jaar geleden geweest zijn toen ik dit verhaal voor het eerst hoorde van een vage kennis. Zijn neef was op zakenreis in Las Vegas en dronk nog een laatste drankje in de bar toen een aantrekkelijke vrouw op hem afkwam en hem een drankje aanbood. Dat kon hij uiteraard niet weigeren. Verder wist hij niets meer van die avond maar de volgende morgen werd hij wakker in een badkuip met ijs en een briefje waarop stond: ‘beweeg niet maar bel het alarmnummer’. Toen hij de alarmcentrale belde en de situatie uitlegde, kreeg hij de vraag of er bij zijn nek iets uitstak. En dat bleek het geval te zijn. De alarmcentrale wist hem te vertellen dat hij slachtoffer was geworden van een bende die nieren roofde. Hij was dus een nier armer en een illusie rijker. Dit is het openingsverhaal uit het boek De Plakfactor van Dan en Chip Heath. Het gaat over waarom en hoe informatie bij mensen blijft plakken en wat je eraan kunt doen om te zorgen dat jouw informatie daarbij zit. Het verhaal van de nierdiefstal is een plakverhaal. Zonder dat ik je ken, weet ik dat je dit verhaal waarschijnlijk zonder enige moeite kunt doorvertellen aan iemand anders. Wat als we de principes van het blijven plakken op leren toepassen? Hoe zorgen we ervoor dat leren viraal wordt en als een niet nader te noemen virus onze organisaties besmet, zodat werknemers voortdurend aan het leren blijven? Hoe leuk is dat? Hierover gaat dit nummer. En over hoe je op LinkedIn in een poll komt (superleuk experiment!). Over transfer van leren, de Ommetjes-app en het Jerusalema-dansje. En ook  over gabbers. Mooie artikelen, waarin we als redactie zelf hebben geëxperimenteerd, maar ook op zoek gingen naar wat ervoor nodig is om leren viraal te krijgen. In die zin sluiten we ons aan bij Malcolm Gladwell, die in zijn boek The Tipping Point drie factoren benoemt die zorgen dat iets op een bepaald moment gebeurt (tipping point): de juiste mensen, de juiste omgeving en de plakfactor. In ons vak lukken de eerste twee vaak nog wel. Althans, we weten dat we goede trainers en leidinggevenden nodig hebben (zie ook het artikel over transfer), maar dat plakken? Behalve voor reclamemakers lijkt het in ons vakgebied niet een factor van betekenis te zijn. Daarom hier de zes ingrediënten uit het boek De Plakfactor: 1. keep it simple, eenvoud dus; 2. verras, onverwacht werkt het beste; 3. concreet, weg met missies en op naar het creëeren van je eigen badkuip met ijs; 4. geloofwaardig, het moet wel een beetje toetsbaar zijn; 5. met gevoel, zorg dat mensen iets voelen bij jouw idee; 6. met een verhaal, storytelling helpt echt! En dan staat niets je in de weg om het leren in jouw organisatie viraal te maken. We wensen je veel leesplezier. Ria van Dinteren hoofdredactie, hoofdredacteur@tvoo.nl   INHOUD   Praktijk Hoe de TvOO Top 20 viraal ging, Jasmijn Mioch & Willem Masman & Niek de Groot Ommetje, Thaise sekte en Jerusalema, Wat kunnen we ervan leren? Jasmijn Mioch Leren in het wild, Bieke Schreurs en Frank Cornelissen Als een Zwitsers zakmes, Waarom je op sociale media niet alleen maar aandacht moet trekken, Joost Verhoeven Influencers, De betekenis ervan voor HRD, William de Kaste & Willem Masman & Donika Lushtaku & Pleun Lentink Van een gabber kun je leren, Over viraal gaan met een nieuwe bedrijfscultuur, Michaël van Damme   Theorie Transfer van training, Jolanda Botke De kunst van samen bepalen wat goed is, Goed werk door opgavegericht teamleren, Freerk Wortelboer & Tom van Oeffelt & Manon Ruijters De veranderaar als ‘patient zero’, Virale organisatieverandering, Thijs Homan Inspiratie De HR-hackaton, HRD-tool, Tom Klomberg Talentenontwikkeling gaat viraal, Ilse Gauthier Verleiden tot leren, Jochem Koole & Wietske van Ierssel Het Pygmalion-effect, Column, Evert Pruis, Jolanda Weiland Podcasts voor L&D, Podcast, William de Kaste

€ 6,95

Kleurrijk (juni 2021)

Bridgerton Op Netflix is er een serie die in rap tempo op nummer 1 terechtkwam: Bridgerton. Overigens heb ik geen idee hoe de logaritmes van Netflix werken, want wellicht stond de serie alleen bij mij op 1. Het verhaal is niet zo bijzonder. Het gaat om adellijke dames en heren die een levenspartner zoeken en vinden. De bouquetreeks is er niets bij, want een beetje zoetsappig is het wel. Wat heel fascinerend is aan de serie is dat er door alle lagen, edelen, koningen en bedienden alle kleuren door elkaar lopen. Er zijn dus gekleurde edelmannen en witte bedienden. Zeker door de setting van de 18de-eeuwse kledij werkt dit in eerste instantie heel bevreemdend. Maar dat hield bij mij tijdens de eerste aflevering al op… Want hoe normaal is het eigenlijk dat kleur en verschil niet uitmaken? Bij de aanvang van dit nummer hebben we veel discussie gehad over kleuren, over diversiteit en paradijsvogels. We hebben vooral de gedachte onderzocht hoe het toch kan dat we allemaal anders willen zijn, maar dat anders-zijn soms toch zo moeilijk te accepteren is. Dat het nog steeds niet gewoon is dat vrouwen evenveel verdienen als mannen en dat gekleurde mensen nog steeds moeite moeten doen om niet op kleur, maar op kwaliteit beoordeeld te worden. Misschien ben ik daarom wel zo onder de indruk van deze Netflix-serie, wetende dat de regisseur erg zijn best heeft moeten doen om deze cast bij elkaar te krijgen. De gedachte erachter is dat elke acteur een personage moet kunnen spelen, ongeacht zijn of haar kleur. En dat gevoel is ook echt overgekomen. Ik ben onder de indruk omdat het zo snel gewoon voelde na aanvankelijk ongemak. Dat snelle verdwijnen van het ongemak van een ander beeld dan anders, gun ik elke paradijsvogel en elke organisatie. Hoe mooi zou het zijn als wij als HRD-professionals een Bridgerton konden maken in elke organisatie, waarin het na een week heel normaal zou aanvoelen dat er plek is voor iedereen? In dit nummer vind je daarom ook de praktijkverhalen van organisaties die zich hiervoor inspannen en wat hun ervaring daarmee is. Omgaan met ongemak, dat is te leren denk ik, en als we er echt niet uitkomen, dan is er nog een ruime keuze uit kleurenmodellen die gebruikt worden om de veelal complexe werkelijkheid af en toe te duiden. Kortom voor iedereen wat. En ik? Ik verheug me op de volgende afleveringen van Bridgerton. Ria van Dinteren hoofdredactie, hoofdredacteur@tvoo.nl   INHOUD Praktijk Kleurrijk, Waardevol ongemak voor mens en organisatie, Olivia Kramers & Carlo Strijk Diversiteit en inclusie bij het Van Gogh Museum, De kunst van het meten, Marjelle Vermeulen & Brian Doornenbal & Hans van Dijk & Susan Aukema Leren van een ‘vreemde vriend’, Over hoe kunstenaars en wijkagenten samen leren en creëren, Marjon van Gelderen & Arnoud Grootenboer Diversiteit voorbij de hokjes, Marten Bos Kleur bekennen, Column, Jitske Kramer Alle stemmen horen voor een betere wereld, In gesprek met Fonda Sahla, Olivia Kramers & Ria van Dinteren De Trainingsachtbaan, Hrd-tool, Arie Speksnijder Theorie Diversiteit en inclusie in de praktijk, In gesprek met Jacqui Brassey, Olivia Kramers & Ria van Dinteren Een woud van kleuren, Kleurendenken in het ontwikkelen van mensen, teams en organisaties, Jaap Boonstra Welles nietes, Over quota voor vrouwen in topmanagementfuncties, Mijntje Lückerath-Rovers Inspiratie Beweeg naar digitaal, maar niet altijd, Yvette Burger Diversity dividend, een andere kijk op diversiteit, Column, Carlo Strijk Organisatieontwikkeling begeleiden met leerlijn, Els Vernooij & Peter Steenkamer Kleurrijk in de praktijk, Carlo Strijk Dankzij de witte bankman, Column, Leontine Bibo

€ 6,95

Feiten (maart 2021)

Feit of fictie? Op 20 januari zat ik aan de buis gekluisterd om de inauguratie te zien van Joe Biden als nieuwe president van de Verenigde Staten. Ik denk dat ik met eigen ogen wilde zien dat het gebeurde. Dat het echt was en niet de zoveelste hoax en fake news. En ja het is gelukt, Biden is de nieuwe president. Ik heb het met eigen ogen gezien. De krant staat er vol mee, dus ik denk dat het feitelijk gebeurd is ;-) De nieuwe president heeft een zware taak. Zijn voorganger was er veel aan gelegen om het denken van de Amerikanen aan het wankelen te krijgen door zijn voortdurende roep om alles wat hem niet beviel nepnieuws te noemen. Niet op feiten gebaseerd en dus niet waar. Corona? Nee dat was er niet. De verkiezingen verloren: nee ook dat klopte niet. En zo kunnen we wel even doorgaan. De New York Times heeft de moeite genomen om alle als nepnieuws bestempelde feiten op een rij te zetten en dat is een hele lange lijst van opmerkingen van de vorige president op Twitter. Als iemand zo lang blijft roepen dat iets niet waar is, ga je er op een zeker ogenblik ook in geloven. En dat miljoenen mensen dat deden, konden we begin januari zien bij de bestorming van het Capitool. Ook in ons vakgebied is er sprake van nepnieuws. Van modellen die feitelijk niet meer juist zijn of van resultaten die toch net niet behaald zijn. Het was een goede training, want dat zeiden de deelnemers. Die soms zelfs gestuurd werden. Leren en ontwikkelen heeft, net als de Amerikaanse president, echte, betrouwbare feiten nodig om haar belang te laten zien aan organisaties. In deze tijd van online werken, doen bedrijven en mensen die goed kunnen schakelen naar de nieuwe realiteit het beter dan mensen die elke morgen opstaan en hopen dat het dan weer als vanouds was. Dus leren en ontwikkelen is van belang, maar dan wel bij een ‘betrouwbare partner’. In ons werk is vertrouwen een belangrijk feit om aan te werken. Of evidence based-praktijken laten zien. Goed meten hoort daarbij, zodat je ook echt kunt zeggen dat het ertoe deed wat je hebt gedaan. En dat je het kunt aantonen. En om er maar wat actuele feiten aan toe te voegen: laten we eens kijken naar het nieuwe online leren… Als er één ding is dat meegevallen is in 2020-2021 is het wel online leren. We willen nog wel terug naar normaal, maar zoals onderzoek (echte feiten) van het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO, 2020) aantoont, heeft de nieuwe blended vorm echt zijn voordelen. We moeten dus vooral niet blijven hangen in de discussie online versus offline en vooral beide doen. Dit eerste nummer van 2021 gaat echt over feiten. Over meten, over ertoe doen. En dat is en blijft een mooi streven. De bloemlezing in dit nummer is actuelerer dan ooit en een beter begin van 2021 hadden we ons niet kunnen wensen! Veel leesplezier! Ria van Dinteren hoofdredactie, hoofdredacteur@tvoo.nl Hier kun je het rapport van het NRO terugvinden: https://www.nro.nl/sites/nro/files/migrate/Blended-Learning.pdf. En hier de uitspraken van Trump: https://www.nytimes.com/interactive/2021/01/19/upshot/trump-complete-insult-list.html.   INHOUD Praktijk Data en feiten, Wouter Willemsen & Robert Dollevoet & Iris Koolen PSV: data als bron van leren; Interview met Ruud van Elk, Robert Dollevoet & Wouter Willemsen Data is de nieuwe olie, Kirsten Brandt Top 5 van learning tools, Wouter Willemsen Leiderschap ontwikkelen en meten bij OSRAM, Marcel Thierry & Linda Kleijer De valkuil die Kirkpatrick heet; Beland tussen vertrouwen en zeker weten, Diederick Stoel Hrd-tool; Hoe kies je een Learning Record Store? Max Mertens Theorie Digitale fitheid werkend Nederland niet op orde; Interview met denker Martijn Aslander, Iris Koolen & Robert Dollevoet  Van onderaf beginnen; Over datagedreven werken in een VUCA-wereld, Danny Oosterveer & Marco Derksen Inspiratie Column; Werkplekleren: 5 moments of need, Alfred Remmits  Meer uitzondering dan regel; Good performing teams, Cees van der Zwan Werken aan een futuristische mindset; Interview met Tessa Cramer, Katelijn Nijsmans & Ria van Dinteren Werken met de onderstroom; Leerinterventie in organisaties, Janita Moes  

€ 6,95

Toekomst (december 2020)

Later als je groot bent   Terwijl we opgroeien, krijgen we vaak een verwijzing naar de toekomst waarin alles helder zal worden, we meer zouden mogen en zelf steeds vaker aan het stuur zitten. Zeker als het gaat om eigen ontwikkeling en leren. Terwijl ik dit schrijf, zitten we in de tweede lockdown en ziet het leven en vooral de toekomst er heel spannend en anders uit. De toekomst voorspellen, ook al willen we dat heel graag, blijkt lastig en we gebruiken enorm vaak het verleden als bron. Om er vervolgens achter te komen dat het er toch ook heel anders uit kan komen te zien.    Ik heb dan ook een grote bewondering voor mensen die innoveren en daarmee een hele grote stap vooruit nemen, waar de rest van de wereld dan weer jaren achter aan strompelt. Een van mijn helden daarbij is Sugata Mitra een Indische onderwijskundige die het internet zag als middel om veel mensen te laten leren. Ook voor diegenen die niet de beschikking hadden over leraren en scholen, maar wel beschikten over internet. Zijn schools in the cloud zijn wereldberoemd geworden. Kinderen lossen met behulp van internet met elkaar vraagstukken op zonder leraar. Wel met de aanmoediging van een aantal mensen die via beeldbellen zo nu en dan de klas inkomen. Ik heb veel moeten denken aan deze schools in the cloud; immers met al het afstandsonderwijs zijn we ook aan het zoeken naar wat nu de beste manier is om dit vorm te geven. Om aan te geven hoe ons denken zou moeten verschuiven, gebruikte Sugata Mitra een geweldige metafoor, waarbij de eerste auto’s (kijk de afbeeldingen op internet er maar eens op na) precies leken op een paardenkoets. We konden immers niet bedenken wat die motor meer aan mogelijkheden had. De zelfrijdende auto (die we natuurlijk nog niet volledig operationeel hebben) is ook weer een denkverschuiving of paradigmaverschuiving, waarbij de vraag of we daar dan wel in mogen zitten na een gezellig avondje weer een nieuwe toekomstige vraag is, waar we eerder nooit over na hoefden te denken.    Enerzijds heb je dus mensen die de veranderingen aan zien komen en soms heel ver vooruit zijn, zoals Sugata Mitra, en anderzijds is er de bijna onmogelijkheid om iets compleet opnieuw te ontwerpen. Omdat we het verleden meenemen in ons denken. Ook in dit nummer blijkt uit veel bijdragen dat we niet veel kunnen zeggen over de toekomst en wat we zouden moeten leren om futureproof te zijn. En toch ergens ben ik jaloers op de Sugata Mitra-kwaliteiten die al 30 jaar geleden op het idee kwam om online onderwijs aan te bieden. Hadden we toen maar geluisterd, dan waren we nu voorbereid geweest. Ik weet wat me te doen staat. Ik ga nu alvast luisteren naar iemand anders met een briljant over-de-top-idee. Want wie weet wat er gebeurt als ik later groot ben. Voor als je niet zo lang wilt wachten: in dit nummer vind je toekomstdenkers, adviezen, onderzoek en meer om zelf alvast mee aan de slag te gaan! Veel leesplezier!   Ria van Dinteren hoofdredactie, hoofdredacteur@tvoo.nl   INHOUD Praktijk Toekomstbestendig in 5 oefeningen, Interview met Mike Hoogveld, Katelijn Nijsmans & Ria van Dinteren  Later is al lang begonnen, Katelijn Nijsmans & Jan Arnoud Ruiter Gevangen in de vrijheid van de straat, Interview met Bram Doolaege, Jan Arnoud Ruiter & Katelijn Nijsmans  Windvaantjes in de storm, Hoe je turbulente tijden trotseert, Marianne Eussen Meer lef en innovatie zonder crisis, Egbert Edelbroek & Lennert Böhmer Alles begint met kunnen en willen leren, Petra Tijmstra & Espérance Blaauw   Theorie Column, Relaties: that is where the magic happens, Lideweij van der Sluis Safety first, Van risico naar veiligheid in een vernieuwde context, Anne Boon & Wouter Robijn Van comparatieve naar persoonlijke excellentie, In gesprek met Marianne van Woerkom, Jolanda Botke Werken en leren in tijden van corona, Onderzoeksresultaten, Cristel van de Ven De toekomst van organisatieontwikkeling, Inspiratie bieden door spel en speelsheid, Jaap Boonstra   Inspiratie Een leeromgeving voor 12.000 medewerkers, Betrekken van medewerkers in het proces van behoeftebepaling tot inrichting, Inge Pool & Manon van der Boom & Stephanie van Rossum Beter bestand tegen crisis, Tjebbe Verwest en Wouter Smit De toekomst is voorspelbaar, Ger Driesen Column, Niet-goed-geld-terug-garantie voor L&D? Sofie Willox

Gratis

Schrijf je in voor de nieuwsbrief en blijf op de hoogte!

Op weg naar ruimte en vrijheid

Crisis als aanleiding om inzicht te vergroten in (je) identiteitswerk

Datum:
Locatie:

Download gratis deze white paper