De verpakking hoort ook bij de inhoud
Als ik iets geleerd heb over de werking van ons brein, dan is het wel dat het lui is en het liefste werkt op de automatische piloot. Daarom beslissen we eerst op gevoel en eerdere ervaring (automatisch denken, systeem 1) – van de inhoud van ons boodschappenmandje tot een leerinterventie – om vervolgens pas bij te schakelen als dat onvoldoende informatie oplevert (gecontroleerd denken, systeem 2; Kahneman, 2011). Dan maken we lijstjes, gaan we bewust voor- en nadelen in kaart brengen en overleggen met anderen om tot een juiste beslissing te komen. Je zou denken dat we in de huidige turbulente tijd systeem 2 voortdurend aanspreken. Maar dat is niet het geval, eenvoudigweg omdat dat te veel energie kost. Ons brein maakt slechts 2% van ons lichaamsgewicht uit, maar verbruikt 25% van onze energie. Daarom is de spaarstand onze favoriete modus.
Wat heeft dat nu met design te maken? Eigenlijk alles. In 2007 schreef ik al een artikel over waarom de verpakking van leren even belangrijk is als de inhoud. En de reden is de luiheid van ons brein. Het liefste gaan we nieuwe dingen aan in de spaarstand en dat lukt als de inhoud van wat we moeten leren makkelijk toegankelijk is. Dat betekent dat we aandacht besteden aan waar het leren plaatsvindt, een hotel, de werkplek of een LMS - als het maar helder is voor de lerende. Tijd vrijmaken op de werkplek om te leren wordt dan ineens heel logisch. Een andere designfactor is het taalgebruik: gebruik dezelfde woorden in de voorbereiding, de PowerPoint, de leeromgeving en de eventuele boeken die je gebruikt. Als we daar een zoekplaatje van maken omdat de woorden hetzelfde betekenen in onze trainersbreinen, is het voor een leerder bijna onmogelijk om snel te schakelen. Het ‘practise what you preach’ komt ook ineens in een ander daglicht te staan, want uitleggen dat ze deze slides niet hoeven te gebruiken is alleen maar verwarrend. Aandacht voor een speelse herhaling werkt ook heel goed en afwisseling in werkvormen is bijna vanzelfsprekend. Maar de grootste factor in het design is en blijft toch het creëren van een veilig klimaat om te leren. Als je eerst een knoppencursus moet doen vanwege de ingewikkeldheid van een systeem of je wordt direct een rollenspel ingeduwd – enkele voorbeelden die veel stress oproepen – leer je niet optimaal. Wat dan wel? Zorg voor een goede kennismaking, wees zelf toegankelijk , heb oog voor iedereen (diversiteit) en gebruik je een LMS, let dan extra op gebruiksvriendelijkheid van het design. En bewaar dit themanummer, je weet nooit wanneer het van pas komt!
Ria van Dinteren is hoofdredacteur van TvOO
hoofdredacteur@tvoo.nl
INHOUD
Praktijk
- Inleiding: Ontwerp met impact, Leerervaringen die raken, Nynke de Jong, Mariël Rondeel, Jasmijn Mioch, Puck Onnekes & Mees Wolterbeek
- In gesprek met Jeanne Bakker, Design van leiderschapsprogramma’s die wel werken, Robert Dollevoet
- Werkplekleren stimuleren? Ontwerp krachtige leerervaringen met AI, Sibrenne Wagenaar
- Relationeel ontwerpen, Samen leren en ontwikkelen, Mariël Rondeel & Nynke de Jong
- Een ontwerp met Meyer’s acht dimensies, Interculturele communicatie als spel, Shamal Binnendijk
- In gesprek met Bianca Schrijvers en Erik Deen over de snelkookpanaanpak, Innovatief ontwerptraject voor praktijkgericht leren, Jasmijn Mioch
Theorie
- L &D Do Good Day, Van vraag naar resultaat in een middag, Puck Onnekes & Nynke de Jong
- Naar een culturele H RD-benadering, Voorbij het westerse denken, Rob Poell, Valerie Anderson & Roziah Mohd Rasdi
- Het exitgesprek als aanjager voor organisatieontwikkeling, Maud Brandsen & Wouter Smit
- Hoe innovatieve meetmethoden de impact van leerprogramma’s versterken, De strategische impact van leiderschapsontwikkeling, Diederick Stoel, Linda Kleijer & Camiel Gielkens
Inspiratie
- De kracht van een goed huwelijk tussen L&D en grafische vormgevingr, Didactische vormgeving, Sven Kalis
- Column, De toekomst van HR: AI Human Resources? Jean-Luc Laval
- Mijn reis naar strategisch learning leadership, Van ordernemer naar ondernemer, Marlieke Ketelaars
- HRD-tool, Maak van elke sessie een impactvolle ervaring met interactieve werkvormen, Eddy Bruin & Jasmijn Mioch
Portretten
Geeske te Gussinklo
Anke van Eck
Marie-Louise ter Horst
Sharon van der Ham & Laura Lagaaij
