logo-professioneel-begeleiden logo-professioneel-begeleiden
Filters

Alle artikelen - Abonneer je nu!

Toetsen in het hoger onderwijs

Auteur: Alex van de Kerkhof

Henk van Berkel, Anneke Bax, Desirée Joosten-ten Brinke (redactie) (2014). Toetsen in het hoger onderwijs. Derde, geheel herziene druk. Houten: Bohn Stafleu van Loghum. ISBN 978-90-368-0238-3. € E44,95. Om hun accreditatie te behouden, moeten de opleidingen in het hoger onderwijs tegenwoordig voldoen aan de standaarden van de Nederlands-Vlaamse Accreditatie Organisatie (NVAO). Zo moeten de opleidingen voor een adequaat toetssysteem zorgen en worden voor de tussentijdse en afsluitende toetsen stevige kwaliteitscriteria gehanteerd. Dit gegeven was voor de redactie van het handboek Toetsen in het hoger onderwijs een van de aanleidingen om een nieuwe druk uit te brengen met geactualiseerde en met nieuwe hoofdstukken over toetsbeleid, formatief toetsen, rubrics, onderzoeksvaardigheden, generieke competenties en landelijke kennistoetsen. De praktische, veelal ambachtelijke hoofdstukken met basale stof, zoals die over open en gesloten vragen, over normeren en cijfergeven, zijn gelukkig gehandhaafd gebleven. Toetsen in het hoger onderwijs bestrijkt met vierentwintig hoofdstukken alle denkbare soorten van toetsen en aspecten van toetsen en mag daardoor gezien worden als een complete handreiking. Door de toegankelijkheid en de doorgaans prettige schrijfstijl is het boek overigens ook goed bruikbaar in het vo en mbo, en kan het gebruikt worden door alle professionals die zich bezig houden met de toetsconstructie. In het nieuwe hoofdstuk 3 ‘Ontwikkelen van toetsbeleid’ wordt onder andere ingegaan op toetsplannen, op de borging van kwaliteit, de rol, de regels en richtlijnen van en voor examencommissies en de verschillende rollen die de docent kan vervullen. De auteurs van dit hoofdstuk, Martens en Moerkerke, proberen medewerkers die in dit opgelegde toetsbeleid niet veel meer dan een papieren circus zien tot instemming te verleiden door te wijzen op de plicht die instellingen hebben zorgvuldig om te gaan met hun maatschappelijke opdracht. Hoofdstuk 4, niet minder nieuw, gaat over de landelijke kennistoetsen, die een uitvloeisel zijn van de onrust in de samenleving van enkele jaren geleden over de kwaliteit van de examinering in het hoger onderwijs. In dit hoofdstuk worden de voor- en nadelen van dergelijke toetsen besproken en zoomen de auteurs, Van Leuven en Lansu, in op de specifieke rol van de docent. Hun stelling is dat de laatste goed gefaciliteerd moet worden, want met het ontwerp van dergelijke toetsen is veel tijd gemoeid. In bepaalde opzichten doet dit handboek dus ook programmatisch aan. Hoofdstuk 8 behandelt het formatieve toetsen, met een goede begripsbepaling, een stevige theoretische onderbouwing, een beschrijving van effectieve methoden van formatief toetsen en, naar analogie van de andere hoofdstukken, veel aandacht voor de rol van de docent. Juist dit hoofdstuk maakt duidelijk dat veel van hedendaagse onderwijsgevenden wordt gevergd en dat degelijke scholing op het vlak van toetsing en examinering onontbeerlijk is. Handig voor studie en de praktijk van alle dag zijn de vele overzichtelijke schema´s en controlelijstjes in het hele handboek. Behalve veel aandacht voor recente ontwikkelingen schemert in een enkel hoofdstuk ook de toekomst door. Gaan daarin computers de werkstukken van onze studenten nakijken en beoordelen? In het hoofdstuk ‘Digitaal toetsen’ nemen Draaijer, Van Boxtel en Van Brunschot daarover een genuanceerd standpunt in. Het herziene en uitgebreide Toetsen in het hoger onderwijs is ook vanwege het handige lexicon en de lijst van referenties meer dan de moeite waard. De heer drs. A.J.M. van de Kerkhof is redacteur van EXAMENS. E-mail: Alex.vandeKerkhof@cito.nl.
Gratis
lees meer

Congresspecial Examens 2013

Voor u ligt een extra nummer van Examens, tijdschrift voor de toetspraktijk. Een speciaal nummer ter gelegenheid van het afscheid van de oprichter van dit blad, Henk van Berkel. Na ruim tien jaar het tijdschrift vol passie te hebben geleid, is Henk afgelopen maand met pensioen gegaan en heeft hij zijn redactionele activiteiten overgedragen. In zijn rol als hoofdredacteur en als redacteur van verschillende boeken over toetsing had Henk altijd de docent voor ogen, zodat artikelen optimaal bijdroegen aan de kwaliteit van het onderwijs. Het is daarom ook passend dat dit extra nummer uitkomt vlak voor het NVE-congres dat als thema  kwaliteit van examinering heeft. Dat het systeem van toetsing in het onderwijs van hoge kwaliteit moet zijn, wordt door iedereen die in het onderwijs werkzaam is, aangenomen. Hoe dat dan gerealiseerd moet worden is een andere vraag. Het realiseren van kwaliteit van toetsing is moeilijk. Toetsing betreft veel aspecten. Duidelijk is dat als een toets niet meet wat die zou moeten meten er geen sprake is van toetskwaliteit. Het meten van competenties moet met andere instrumenten dan het meten van kennis. Maar welke instrumenten kan je inzetten om toetskwaliteit te realiseren? In hoeverre is er sprake van toetskwaliteit als de toetsing niet bijdraagt aan het leren van leerlingen en studenten? Afhankelijk van de functie van de toets kan dat een rol spelen. Toetskwaliteit wordt ook bepaald door de afnamecondities. Werken de computers bij een digitale toets, zijn de surveillanten geinstrueerd over wat zij wel en niet mogen en moeten zeggen? De basis voor toetskwaliteit van een opleiding wordt vastgelegd in het toetsbeleid. De visie op toetsen is van betekenis voor de verdere uitwerking ervan in het onderwijs. Mijn idee is dat deze visie nog niet bij alle opleidingen even helder aanwezig is. De artikelen in dit nummer kunnen als input gebruikt worden om de visie van uw opleiding verder vorm te geven. Dit nummer bevat bijdragen van auteurs die al eerder geschreven hebben voor EXAMENS en van auteurs die een bijdrage geleverd hebben aan het nieuwste boek van Henk van Berkel c.s. over toetsen in het hoger onderwijs. De bijdragen zijn kort en bondig en geven een goed beeld van de verschillende onderwerpen die de afgelopen tien jaar de revue van het tijdschrift gepasseerd zijn en die op verschillende manier een stukje van toetskwaliteit in beeld brengen.De redactieleden Harry Molkenboer en Alex van de Kerkhof hebben beiden een column voor dit nummer geschreven. Harry geeft aan dat toetsing niet zo zwart-wit is als we vaak door allerlei regeltjes willen doen geloven en Alex maakt duidelijk dat we het onze leerlingen en studenten soms wel heel erg moeilijk maken door de formulering van onze toetsvragen. Op de NVE pagina wordt het NVE register voor examenfunctionarissen aangekondigd. Tot slot in dit nummer drie introducties op de keynotes van het NVE-congres. De redactie dankt Henk van Berkel voor zijn geweldige idee om dit tijdschrift op te richten. Bij een vereniging die staat voor kwaliteit hoort een tijdschrift dat bij deze ambitie aansluit. We hopen de weg die Henk met het tijdschrift is ingeslagen op een goede manier te vervolgen.

€ 6,95

EXAMENS 2013-04 Volledige uitgave

INHOUD EXAMENS 2013-04 december 2013 Jurering binnen het damesturnen, objectieve creteria leidraad voor subjectieve waarneming, Aukje de Jong en Jackelien ter Burg De uitvoering van de tweede correctie, nakijken en nog eens nakijken, Hans Kuhlemeier en Ed Kremers Terecht of niet? 'Geleend goed gedijt niet', Annemarie de Knecht-Van Eekelen Het mondeling examen bij de staatsexamens voortgezet onderwijs, over de waardigheid van schoolexamens en mondelinge staatsexamens, Wim Kleijne Gastcolumn: Wie niet sterk is moet intelligent zijn, Marten Roorda  De kwaliteit van de staatsexamens voortgezet onderwijs, sterke en zwakke aspecten van de staatsexamens,  Piet Sanders Examencommissies in het hoger onderwijs, Uit de praktijk, Elissaveta Radulova en Henk van Berkel Examens in bedrijf, De Associatie Jackelien ter Burg en Annemarie de Knecht-Van Eekelen Gezien en gelezen Literatuur/ Agenda Verenigingsnieuws Even voorstellen Het overnemen van het hoofdredacteurschap van Henk van Berkel brengt ook met zich mee dat ik het Redactioneel mag schrijven. Maar hoe doe je dat eigenlijk? Het op papier zetten van de juiste woorden voelt wel een beetje aan als examen doen. Het aantal beoordelaars is alleen veel groter dan bij een ander examen. Eerst een kleine beoordelingscommissie van acht redactieleden en daarna nog een hele grote beoordelingscommissie van al onze lezers. Nu de criteria checken.... Het aantal woorden staat vast, maar de andere criteria? Aangezien die niet op papier staan, kijk ik terug naar hoe de ‘examens’ van Henk van Berkel en Annemarie de Knecht-van Eekelen eruit zagen. Persoonlijke verhalen, anekdotes, actualiteiten, ... allerlei variaties zijn de Redactioneel-revue gepasseerd. Ik besluit het maar op mijn eigen wijze te doen en hoop dat ik van u als lezer ontwikkelingsgerichte feedback mag ontvangen. Ik ben dan uiteraard benieuwd naar de criteria die u daarbij gebruikt. Ik zal mij eerst even voorstellen. Mijn toetskundige opleiding ben ik gestart in Twente. Bij de vakgroep Onderwijskundige Meetmethoden en Data-analyse ben ik afgestudeerd op verschillen in perceptie van volwassenen op meerkeuzevragen en open vragen. Daarna kon ik direct aan de slag als toetsdeskundige bij de Open Universiteit. De Open Universiteit karakteriseert zichzelf door online afstandsonderwijs wat uiteraard ook in de toetsing tot uiting komt; door digitaal toetsen kunnen studenten voor een groot aantal vakken tentamen afleggen op een tijdstip dat hen goed uitkomt. Ik ben examinator van een mastercursus Kwaliteit van toetsen en beoordelen in onderwijs en opleiding en begeleid scriptiestudenten en promovendi bij hun onderzoek naar verschillende toetsthema’s. Vanaf 2000 ben ik tevens lector Eigentijds toetsen en beoordelen bij Fontys lerarenopleiding in Tilburg. Als lector lever je een bijdrage aan de professionalisering van docenten door middel van praktijkonderzoek. Actuele thema’s die in mijn kenniskring onderzocht worden zijn formatief toetsen, het geven van schriftelijke feedback en het werken met rubrics. Kortom, mijn hele week is gevuld met een breed scala aan toetsgerelateerde activiteiten, waarbij het verhogen van kwaliteit centraal staat. Kwaliteit van toetsing is cruciaal. Op basis van toetsing worden beslissingen genomen over leerlingen en studenten die voor hen grote consequenties kunnen hebben. De kwaliteit van die beslissingen is niet alleen afhankelijk van de afzonderlijke toetsen, maar van de gehele set van toetsen die leerlingen en studenten moeten afleggen, de context waarbinnen toetsen gemaakt worden en de toetsbekwaamheid van docenten. Met het tijdschrift EXAMENS willen we aan de ontwikkeling van deze toetsbekwaamheid een bijdrage leveren. Ik wens u weer veel leesplezier! Mw. dr. D. Joosten-ten Brinke is hoofdredacteur van EXAMENS, lector Eigentijds toetsen en beoordelen bij Fontys lerarenopleiding Tilburg en universitair docent bij de Open Universiteit. E-mail: desiree.joostentenbrinke@ ou.nl; d.tenbrinke@fontys.nl.

€ 6,95

Schrijf je in voor de nieuwsbrief en blijf op de hoogte!

Op weg naar ruimte en vrijheid

Crisis als aanleiding om inzicht te vergroten in (je) identiteitswerk

Datum:
Locatie:

Download gratis deze white paper