logo-professioneel-begeleiden logo-professioneel-begeleiden
Filters

Alle artikelen - Abonneer je nu!

EXAMENS 2011-02 Volledige uitgave

INHOUD EXAMENS 2011-02 mei 2011 Ik spiek, jij spiekt, wij spieken Wat is spieken, Harry Molkenboer en Dominique Sluijsmans Op een diploma moet je kunnen vertrouwen Een advies van de onderwijsraad, Cees van Leest Terecht of niet? Haken in het geding, Annie Kempers-Warmerdam Gastcolumn: Regels zijn regels, Wynand Wijnen Examencommissies hbo worden belangrijker! Een handreiking van de HBO-raad, Roeland Smits Uit de praktijk: Hoe spreek je de kandidaat aan? Jackelien te Burg Openbaar maken van een itembank Voor- en nadelen voor kandidaten, opleiders en examenorganisaties, Annie Kempers-Warmerdam en Annemarie de Knecht-van Eekelen Kopstukken uit de examenwereld Jules Peschar - over evaluatie van het onderwijs, Annemarie de Knecht-van Eekelen en Ed Kremers Gezien en gelezen Wie zijn wij Literatuur/ Agenda Verenigingsnieuws Een AFM voor de examinering? In het redactioneel van vorige zomer is het al aangekondigd, het advies van de Onderwijsraad over de waardevastheid van diploma’s. Dit advies met de titel ´Een diploma van waarde´ ligt er nu. De raad stelt dat de samenleving op de examinering en het daarmee samenhangend diploma moet kunnen vertrouwen. De raad constateert een spanningsveld tussen enerzijds differentiatie - bijvoorbeeld de roep om maatwerk - en anderzijds standaardisatie - bijvoorbeeld wensen ten aanzien van landelijke examinering. De raad signaleert het ontstaan van een tendens naar standaardisatie, die onder andere blijkt uit het feit dat de waardering voor de centrale examens hoger is dan die voor de schoolexamens. De raad beveelt de oprichting aan van een open exameninstelling, naar analogie van het College van Examens voor het voortgezet onderwijs. Hoewel de raad deze aanbeveling verder niet uitwerkt, is het, gezien de verwijzing naar het College van Examens, duidelijk wat de raad voorstaat: een onder de Nederlandse overheid vallend instituut dat de examenkwaliteit waarborgt. Dat is een wijs advies van de raad. Het wordt tijd dat de vele exameninstituten die in Nederland functioneren, rekenschap afleggen aan de maatschappij over de kwaliteit van hun examens. Het is vaker gesteld, ook op deze plaats: soms krijg je de indruk dat andere dan kwalitatieve en toetstechnische belangen de overhand hebben. Dat kunnen commerciële belangen zijn - denk aan de particuliere exameninstituten die er vanuit marketingoverwegingen belang bij hebben veel examendeelnemers te laten slagen -, maar ook eigen belangen - denk aan de hoger onderwijsinstelling die studenten op een simpele wijze liet afstuderen omdat het verzorgen van extra onderwijs een te grote last was geworden -. Dergelijke ontwikkelingen zijn zeer onwenselijk. Een gezaghebbend orgaan, dat gerechtigd is alle zowel private als van overheidswege bekostigde exameninstellingen te monitoren en te corrigeren, is een mogelijkheid om deze ontwikkelingen tegen te gaan. Er zijn al lang bestaande instituties die toezicht houden op de examinering. Echter, zij vormen eilanden en communiceren onderling nauwelijks. Het wordt tijd om bruggen te slaan. In het advies neemt de raad de inzet van ervaringscertificaten onder de loep. De raad gaat uit van de vele goede bedoelingen van de aanhangers van de zogenoemde EVC procedures, maar plaatst vraagtekens bij de kwaliteit van deze beoordelingsprocedure. Zo pleit de raad, gezien de methodische onduidelijkheid, voor een beperking wat betreft de inzet van ervaringscertificaten in het geheel van het examen. De raad noemt ook een percentage: maximaal 20 à 25% van een diplomatraject mag uit ervaringscertificaten bestaan. Hoewel wel enig begrip kan worden opgebracht voor dit standpunt van de raad, lijkt het onverstandig deze vorm van examinering nu al op deze wijze aan banden te leggen. Er vinden nog tal van initiatieven plaats om de kwaliteit van EVC procedures te verbeteren. Pas wanneer er een volledig beeld is ontstaan over de kwaliteit van deze procedures, is een definitief oordeel mogelijk. De heer dr. H.J.M. van Berkel is hoofdredacteur van EXAMENS en werkzaam aan de Universiteit van Maastricht. E-mail. h.vanberkel@maastrichtuniversity.nl.

€ 6,95

Greep krijgen op je toetsen en examens

Auteur: Ad de Jongh

Paul Bloemen, Esther Gielen & Cilia de Jong (2010). Greep krijgen op je toetsen en examens – Werkboek voor studenten in het MBO. Nuenen: OAB Dekkers. Produkt 2010003. € E17,00. Te bestellen via www.oabdekkers.nl. Greep krijgen op je toetsen en examens Het mbo staat bijna jaarlijks in het centrum van de belangstelling als het gaat om de kwaliteit van de examens. Elk jaar wanneer de inspectie het examenverslag voor het mbo uitbrengt, levert dit veel stof op voor de media. Dat heeft te maken met het gegeven dat een deel van de examens blijkbaar nog steeds niet op orde is. Examinering en het verbeteren van de examineringsprocessen staan hoog in het vaandel van het mbo. Vele maatregelen zijn in de afgelopen jaren genomen om de kwaliteit van de examineringsprocessen te verhogen. De publicatie van het boekje Greep krijgen op je toetsen en examens, een werkboek voor studenten in het mbo, niveau 3 en 4, kan in dat kader bezien worden. Het biedt studenten houvast om zich terdege voor te bereiden op de examens zoals die in het mbo worden afgenomen. Een goede voorbereiding is voor de student van essentieel belang voor het met succes afleggen van examens. Het werkboek, een uitgave van Onderwijsadviesbureau drs. M.A.F. Dekkers, omvat zes hoofdstukken. Na de inleiding waarin het doel van het boek wordt beschreven en de wijze waarop de student ermee kan werken, volgt een hoofdstuk over toetsing en examinering. In dat hoofdstuk komen zaken aan de orde als: Wat moet ik leren voor het examen?, Hoe word ik getoetst?, Hoe is de toetsing en examinering georganiseerd? Hoofdstuk 3 behandelt verschillende examenvormen: de proeve van bekwaamheid, het examendossier en het criteriumgericht interview. Kortom examenvormen die heden ten dage in vele mbo-instellingen worden gehanteerd. De student krijgt uitleg over deze verschillende vormen en leert ook op welke wijze hij zich daarop kan voorbereiden. Het vierde hoofdstuk met de titel ‘Toetsing voor ontwikkeling’ gaat in op de formatieve toetsing. Ook hier komen de veelvoorkomende toetsvormen aan de orde: kennistoets, vaardigheidstoets, casustoets, simulatie, stage- en praktijkopdracht en projectopdracht. Studenten krijgen tips hoe ze zich kunnen voorbereiden op deze toetsvormen. In het vijfde hoofdstuk geven de auteurs tips en ‘tools’ voor toetsen en examens. Het boek wordt afgesloten met een begrippenlijst waarin de gebruikte begrippen op een duidelijke wijze worden uitgelegd, omdat de beschrijvingen van de toets- en examenvormen kunnen afwijken van de specifieke terminologie op de school van de student. Het boek is aantrekkelijk vorm gegeven. In elk hoofdstuk wordt de kennis geïllustreerd met voorbeelden uit de praktijk, waarbij drie studenten gevolgd worden. Het zijn Desi die de opleiding tot verpleegkundige volgt, Mehmed die wordt opgeleid tot commercieel medewerker in het bank- en verzekeringswezen en Robert die medewerker groenvoorziening wil worden. Deze illustraties verlevendigen de tekst en maken duidelijk dat de publicatie in eerste instantie is bedoeld voor de studenten in het mbo. In het kader van studieloopbaanbegeleiding is dit zeker een waardevolle publicatie waarmee de studenten kunnen worden voorbereid op toetsing en examinering. Doordat het boek het karakter heeft van een werkboek kan de student de aangeboden leerstof op dit gebied zowel zelfstandig tot zich nemen, als onder begeleiding van zijn docent of studieloopbaanbegeleider. De studieloopbaanbegeleider in het mbo is immers de aangewezen persoon om de student te begeleiden bij zijn leerproces en daar hoort ook het examineringsproces bij. Greep krijgen op je toetsen en examens is zeer vernieuwend. Tot op heden lijken er in Nederland geen andere publicaties over toetsing en examinering te bestaan die specifiek voor studenten in het mbo bedoeld zijn. Het gebruik van dit werkboek bij de begeleiding van studenten zal zeker vruchten afwerpen: direct voor de student die zich beter kan voorbereiden op zijn toetsing en examens en indirect als bijdrage aan de verhoging van de kwaliteit van de examens. De heer drs. A.J.C.M. de Jongh is redacteur van EXAMENS. E-mail: A.J.C.M.deJongh@zadkine.nl.
Gratis
lees meer

Regels zijn regels

Auteur: Wynand Wijnen

Regels zijn regels. Denkt u zich de volgende situatie in. Het eindexamen heeft voor een bepaalde leerling een erg ongelukkige uitkomst. Hij is gezakt omdat hij bij het totaal van zijn cijfers twee-tiende punt tekort komt. Het gaat dus om de cijfers voor de schoolonderzoeken en de cijfers voor de vakken bij het centraal schriftelijk. En dan kom je 0,2 punt tekort. Er is niets aan te veranderen want ‘regels zijn regels’. In dit verband is het bijzonder sneu dat deze leerling – uitgerekend in de eindexamentijd – te maken had met een zware verkoudheid. Van een echte concentratie op de studie was daardoor nauwelijks sprake geweest. Zijn resultaten waren over het algemeen altijd best redelijk, zodat de tegenvallende eindexamenuitslag hard aankwam. De teleurstelling is natuurlijk goed te begrijpen. Wanneer je op een haar na het beoogde resultaat hebt bereikt en wanneer er bovendien sprake is van verzachtende omstandigheden in de vorm van een verkoudheid, dan ligt een teleurstelling echt voor de hand. Maar is dat wel terecht? Men zou kunnen zeggen dat de beslissingsregels bij eindexamens duidelijk en helder zijn. Alles onder de beslissende grens leidt tot negatieve beslissingen, of dat nu twee-tiende punt is of minder of een vol punt en meer. Grenzen zijn nu eenmaal grenzen. Regels houden amper rekening met ‘kleine’ ongeregeldheden van buitenaf zoals verkoudheden. Zou dat wel het geval zijn – zo is de redenering – dan zouden er in de examenperiode misschien heel wat doktersbriefjes ingeleverd worden. Er is dus een spanning tussen de redelijkheid van de regels die voor iedereen hetzelfde moeten zijn en de redelijkheid van de uitzonderingen waarvoor in veel gevallen begrip bestaat. De indruk is dat de rigiditeit van de regels de boventoon zijn gaan vormen. Beroepsprocedures, juridische scherpslijperij, uitspraken van de inspectie, enzovoort hebben de ruimte om met de menselijke maat te kijken naar de omstandigheden aanmerkelijk ingeperkt. De vraag of men een beslissing in allerlei procedures overeind kan houden is blijkbaar belangrijker geworden dan de vraag of met de beslissing wel recht wordt gedaan in een meer menselijke zin van dat woord. Zijn er geen omstandigheden die een mindere prestatie bij een examen aannemelijk maken? Waarom mogen die omstandigheden niet worden meegewogen? Is er geen objectieve informatie buiten het eindexamen om die een tegenvallend examenresultaat kan relativeren? Waarom mag die objectieve informatie bij beslissingen niet meegenomen worden? Men zou de indruk kunnen krijgen dat we onzekere, maar menselijke beslissingen proberen te vermijden, omdat we bang zijn dat die beslissingen niet bestand zijn tegen juridische procedures. We maken de redelijkheid en de begrijpelijkheid misschien te gauw ondergeschikt aan regels en reglementen. Regels en reglementen houden niet altijd rekening met onvoorziene omstandigheden. Toch hebben we geregeld met die onvoorziene omstandigheden te maken en het is eigenlijk niet goed dat we in die gevallen geen adequate beslissingen kunnen nemen vanwege de regels. Uitzonderlijke omstandigheden vragen om uitzonderlijke procedures en het zou mogelijk moeten zijn dat groepen van docenten deze uitzonderlijke procedures formuleren en toepassen. In de praktijk gebeurt dat ook wel, maar die terechte uitzonderlijke beslissingen komen niet altijd in volledige openheid tot stand. Wanneer cijfers worden aangepast om aan geldende regels te kunnen voldoen, wordt niet de uitzondering accoord bevonden maar wordt de werkelijkheid omgebogen naar de regels. Dat is toch wel vreemd en niet zo goed te verdedigen. Prof.dr. W.H.F.W. Wijnen was hoogleraar Ontwikkeling en Onderzoek van het Hoger Onderwijs aan de Universiteit van Maastricht.
Gratis
lees meer

Schrijf je in voor de nieuwsbrief en blijf op de hoogte!

Op weg naar ruimte en vrijheid

Crisis als aanleiding om inzicht te vergroten in (je) identiteitswerk

Datum:
Locatie:

Download gratis deze white paper