Beste lezer,
Welkom bij deze nieuwe editie van Examens, tijdschrift voor de toetspraktijk. Ook voor deze editie hebben we weer ons uiterste best gedaan verschillende bijdragen te verzamelen, met als doel u te informeren, inspireren en deelgenoot te maken van nieuwe perspectieven in het complexe toetslandschap vanuit verschillende sectoren. Met veel plezier nemen we u mee in een aantal mooie bijdragen!
Het eerste artikel, geschreven door Ton Lamers vormt een prikkelende start. Hij gaat in op de complexe positie van examencommissies, met aandacht voor het belang van een duidelijke positionering, tijd en deskundigheid. Ook geeft hij op geheel eigen wijze weer waarom begrenzing, bijvoorbeeld van management, noodzakelijk is voor het tijdig en waar nodig kunnen bewaken van onafhankelijkheid.
Een complementaire bijdrage is uitgewerkt door Ewert Aukes (Universiteit Twente), die zijn ervaringen deelt over doordacht mandateren vanuit examencommissies, met als doel de werkdruk van examencommissies verlichten zonder de borgingsrol uit te hollen. Hierbij stelt hij een praktische leidraad voor om afspraken transparant en juridisch zuiver vast te leggen. Samen bieden deze artikelen houvast voor commissies die willen professionaliseren.
De volgende bijdrage heeft een heel andere focus, maar zeker niet minder interessant. Collega’s Renden, Rovers en Frèrejean leggen uit hoe de kern van een ambacht de start vormt van toetsing, waarop ze uiteen zetten waarom en hoe vaardigheden idealiter getoetst kunnen worden in hun context door de inzet van het 4C/ID model, zodat geïntegreerd, realistisch handelen beoordeeld wordt. Het team van Cito (collega’s Huijbers, van den Berg en van Dorp) gaat in op toetsing in een actueel en uitdagend aandachtsgebied; burgerschap. Op basis van inzichten opgedaan bij het uitproberen van drie rubrics (single point, descriptief, analytisch) tonen zij het belang aan van kritisch denken, empathie en ethisch redeneren. Een bijdrage dat handvatten biedt voor vo en mbo.
Tot slot nemen onderzoekers Borghouts, Slingerland en Weeldenburg u mee in de complexiteit van toetsing in het vakgebied lichamelijke opvoeding. Zij schetsen een herkenbaar beeld van de spagaat waarin veel vo-docenten zich regelmatig bevinden tussen de grote hoeveelheid leerdoelen en grote niveauverschillen enerzijds, en de roep om transparantie anderzijds. Een digitaal portfolio biedt mogelijkheden om, mits doordacht ingericht als leerlijn, toetsing meer te laten zijn dan een optelsom van cijfers.
In zijn column sluit Wessel Peeters hierop aan: een portfolio is geen digitale schoenendoos, maar een zorgvuldig geselecteerd verhaal over groei. De wegwerpcamera metafoor zet aan het denken! En natuurlijk zijn er de andere vaste rubrieken. In Terecht of niet? staat een casus centraal rondom internationale studenten. In Gezien & Gelezen komt Karim Amghars’ boek Maar dat begrijp jij toch niet aan bod, waarin de uitnodiging centraal staat om blinde vlekken bij toetsing te verkleinen en talent recht te doen.
Dank aan alle auteurs en redactieleden voor hun inspanningen. Ik wens u veel leesplezier. Naar uw ervaringen, ideeën en bijdragen voor de volgende editie kijken we uiteraard uit!
Kelly Beekman
hoofdredacteur
INHOUD
- De ‘afhankelijke’ functionele onafhankelijkheid van de examencommissie in het hoger onderwijs, Ton Lamers
- Van checklist naar context: Vaardigheden toetsen met oog voor de praktijk, Peter Renden, Sanne Rovers & Jimmy Frèrejean
- De complexiteit van evalueren bij lichamelijke opvoeding, Lars Borghouts, Menno Slingerland & Gwen Weeldenburg
- Uit de praktijk, Mandateren kun je leren: Achtergrond en leidraad voor examencommissies, Ewert Aukes
- Beoordelingsmodellen voor het meten van burgerschapsvaardigheden, Twan Huijbers, Senne van den Berg en Frans van Dorp
Rubrieken
Redactioneel
Terecht of niet?
Gastcolumn
Gezien en gelezen
Literatuur en Agenda
