Hieronder kunt u inloggen op uw account bij ProfessioneelBegeleiden.nl en uw favoriete uitgaven/artikelen (gratis) downloaden!
> Heeft u nog geen account?
Klik hier om u gratis te registreren!
De verbindende factor Toen ik het thema voor dit vakblad bedacht - verbinding - kon ik nog niet voorzien hoezeer het me zou raken. Of wist mijn onderbewuste het al wel, en zette die de switch in mijn leven al om? Dat zou zomaar eens zo kunnen zijn. Hoe dan ook: ik zit middenin ‘uit verbinding gaan’, afscheid na dertig jaar samenzijn, en dat is best heftig. Dus elk artikel in dit blad treft me diep in mijn ziel. Mijn wijze oom van 80 - gepokt en gemazeld door het leven; hij moest pasgeleden zijn tweede geliefde begraven - stelde me een belangrijke vraag: “Wat is voor jou de verbindende factor binnen de relatie?” Hij legde het uit met het voorbeeld van een intelligente, ontwikkelde vrouw die twijfelde over haar relatie met een ‘eenvoudige’ taxichauffeur, maar uiteindelijk toch voor hem koos. De verbindende factor: zij had rijangst en deze ervaren chauffeur gaf haar het vertrouwen en de mobiliteit, want hij kon haar overal naartoe brengen. Ik houd van dit soort romantiek in de stijl van Isabel Allende en Benoître Groult. De verbindende factor… ik had niet direct mijn eigen antwoord op de vraag paraat. Maar op weg naar huis wist ik het: voor mij is de verbindende factor ‘samen reizen en de wereld verkennen’. Dit is wat ik het liefste doe, en wat ik het liefste deed met mijn lief. Toen mij plotsklaps duidelijk werd dat dit verlangen niet wederzijds was, betekende dat het einde van de wereld en van mijn droom. Toen de verbindende factor voor mij wegviel, stortte alles in. Ook al is mijn oom geen therapeut, zijn vraag is zeer relevant en zal ik vanaf nu met me meenemen in mijn praktijk: wat is voor jou de verbindende factor? Het is deze vraag die in verschillende toonaarden terugkomt in de artikelen van dit nummer. Van verbinding met jezelf tot verbinding met de ander, van verbinding met cliënten of collega’s tot verbinding met het zorglandschap. Verbinding is van levensbelang en is bepalend voor de koers van onszelf, met onze geliefden en in ons vak. Ik wens je veel inspiratie tot verbinding! Elisabeth van der Wardt, hoofd- en eindredacteur INHOUD Tijd voor verbinding! Leonie Looijen-Vogelaar Herstel van de verbinding met jezelf, Wendy Aarts Van duivelse dialogen naar emotionele verbinding, Sigrid Sneijders Wat laat jij liggen in de schatkamer van het onbewuste? Jos van Boxtel Van verkleving naar verbinding - column, Anne Cox Bruggen slaan tussen complementair en regulier, Marjolein Leeseman De open deur tussen bewuste en onbewuste, Barbara Oosterwaal Hoe haal ik meer uit mijn praktijk? Marloes de Ronde-Kos Verbinding in perspectief, Ingrid Mehrtens Verbinding verbroken, Sigrid Sneijders Op weg naar vrijheid en zelfliefde, Vera Funke Verbinding - uitspraken, Jacques Graus Veilig Incident Melden (VIM), Marloes de Ronde-Kos Boekentips Nieuwe flyer over hypnotherapie Verbinding met je oudere Zelf, Sigrid Sneijders Nieuws en media, Marloes de Ronde-Kos
Fysieke klachten Voorliggend vakblad over fysieke klachten vormt de afsluiting van het jubileumjaar van de NBVH. We zijn in 2022 als leden verrast met een boekenbon, een jubileumvakblad, twee workshop-carrousels en een feestelijke lunch. Onze beroepsvereniging gaat op weg naar de volgende dertig jaar. Hoe zal het er in 2052 voor staan met hypnotherapie? Hopelijk zal ons mooie vak dan inmiddels zijn uitgegroeid tot een alom erkende, gewaardeerde en breed toegepaste behandelmethode voor zowel mentaal-emotionele als fysieke klachten. In dit nummer ligt de focus op de (hypno-)therapeutische behandeling van diverse fysieke klachten, zoals spierspanning, (buik-)pijn, vermoeidheid, kanker, migraine, opvliegers, tinnitus, conversie en parkinson. Diverse artikelen rekenen af met het veelvuldig gehoorde ‘je moet er maar mee leren leven’. Lang niet altijd hoeft dit het geval te zijn, want vaak kunnen - zeker waar het psychosomatische klachten betreft - goede resultaten met hypnotherapie worden bereikt. Laat je inspireren door de verhalen en ervaringen van collega’s! Verder wordt de nieuwe rubriek ‘Afstudeerscriptie’ geïntroduceerd. Paulette de Kraker verzorgt de aftrap met haar scriptie over de voorkoming van burn-out in het onderwijs. Zoals in de laatste ALV is belicht, krijgen nieuwe - en bestaande - therapeutleden een podium om hun afstudeerscriptie te presenteren. In de erkende opleidingen wordt op zoveel manieren onderzoek gedaan naar de werking van hypnotherapie, dat het jammer zou zijn om deze bevindingen niet breder te delen. Voortaan is dit dus mogelijk in het vakblad en via andere communicatiekanalen van de NBVH. Interesse? Stuur een mailtje naar: carla.verkeste@nbvh.nl We staan op de drempel van het nieuwe jaar 2023. Een jaar waarin de NBVH zichzelf meer wil profileren via verbinding - tussen leden onderling, met verwijzers en met cliënten. Dit wordt dan ook het thema van het volgende vakblad: Verbinding. Bijdragen zijn van harte welkom bij vakblad@nbvh.nl Namens het bestuur en de redactie wens ik je heerlijke feestdagen en een sprankelend 2023! Elisabeth van der Wardt, hoofd- en eindredacteur INHOUD Pijn, Paula Schoorl Psychosomatische klachten; hoe herken je ze? Sigrid Sneijders Foute boel – column, Anne Cox Migraine: onder mentale hoogspanning, Elisabeth van der Wardt De overgang, Marijke Brouwers Tinnitus: oorverdovend en ondraaglijk, Hein Hendriksen STAP: wat, voor wie en hoe? Marloes de Ronde-Kos Door de bomen het bos weer zien, Paulette de Kraker Fysieke klachten bij kanker, José Klaassen-Kersten Fysieke klachten - uitspraken, Jacques Graus Pas op de plaats, Marloes de Ronde-Kos Pijn Reset Methode, Sigrid Sneijders Parkinson in je praktijk, Barbara Oosterwaal Boekentips Nieuws en media, Marloes de Ronde-Kos
Zie wie jij bent Familie … iedereen heeft er een. Klein of groot, dichtbij of ver weg, geliefd of gevreesd, bekend of onbekend. In een familie wordt gedeeld, gegeven en ontvangen, of je nu wilt of niet. Die mooie ogen, dat grote talent, die vervelende karaktertrek, dat oude trauma. Een potpourri van kleur, emotie, gaven en venijn. Wees er maar blij mee en omarm het maar, want jouw familie hoort bij jou. Kijk in de spiegel van je familie, en zie wie jij bent. In dit nummer van Hypnotherapie vele verhalen over familie. Een dik nummer, want er valt veel over te vertellen. Er komen diverse boeken aan bod, technieken, metaforen, casussen, en nog veel meer. Uiteraard veel aandacht voor systemisch werk, vanuit verschillende invalshoeken en ervaringen, want dit biedt zoveel mogelijkheden: van zicht op wat was en is tot het doorbreken van vaste patronen, van het innemen van je eigen plek tot het blootleggen van oude trauma’s, van woorden geven aan wat altijd is verzwegen tot kiezen voor verbinding in vrijheid. In een familie stolt of stroomt de liefde, en wordt loyaliteit geschreven met een grote L. Familie laat niemand onberoerd. Langs deze weg een woord van dank aan Petra Verweij en Diana Vergouwen, die na jarenlange trouwe dienst met het jubileumnummer afscheid hebben genomen van de redactie. Van Petra’s hand is deze keer het interview met Rob Zondag, ons zeer gewaardeerde lid dat helaas vorige maand is overleden. Wat een geluk dat zijn boodschap om vooral eigenwijs te zijn nog is opgetekend! Met een nieuwe redactiefamilie hebben we vorm gegeven aan dit nummer: Marloes de Ronde-Kos, Sigrid Sneijders en ikzelf. We hopen een inspirerende uitgave te hebben gemaakt en wensen je veel leesplezier! Elisabeth van der Wardt, hoofd- en eindredacteur INHOUD Familieperikelen, Carla Verkeste Huiswerk voor kinderen en hun ouders; Originele tekst van Arnaud Zeman, Barbara Oosterwaal Elke familie heeft een verhaal, Marloes de Ronde-Kos Hechtingsproblematiek in de praktijk; Interview met Milou van Dormolen, Sigrid Sneijders Family life - column, Anne Cox Kind van twee families, Elisabeth van der Wardt Beeldentaal en familielijnen, Joke Goudswaard Feest in Voorthuizen; Interview met Dominique Stokman, Marloes de Ronde-Kos Als moederliefde niet vanzelf gaat, Laëtitia Rabat Familie - uitspraken, Jacques Graus Het kind als spiegel, Sigrid Sneijers Over toen en later, Marloes de Ronde-Kos Wees eigenwijs! Interview met Rob Zondag, Petra Verweij Familie en familieopstellingen Barbelo, Christina Uijtenbogaardt ‘De heer heeft goede zin vandaag!’ Jacques Graus Nieuws en media, Marloes de Ronde-Kos Een kamer mét aandacht voor kwetsbare jongeren, Chantal Wittenberg
Feestvreugde: 30 jaar NBVH! Voor jullie ligt dan eindelijk het jubileumnummer. Een nummer waarvan we heel graag iets moois en lezenswaardigs wilden maken. Een tijdsbeeld van meer dan 30 jaar in een modern jasje. Met stukken van diverse redacteuren uit de afgelopen 37 jaar van ons vakblad. En natuurlijk missen we belangrijke mensen in dit nummer. Maar het was wikken en wegen uit de grote stapel vakbladen. Wat ogenschijnlijk een heel goed idee leek - en uiteindelijk ook is – was nog niet zo eenvoudig. Allereerst bleek het onmogelijk om met z’n drieën tegelijk af te spreken en artikelen uit te zoeken. Dus werd het half samen en met beeldbellen; daar zijn we tenslotte gewend aan geraakt in de afgelopen twee jaar. Virtueel versus live was In 2004 trouwens al actueel, je leest erover op pagina 27. Vervolgens waren er zoveel interessante artikelen dat het moeilijk kiezen was. Al helemaal samen. Zo kwamen we op het idee om de jaargangen op te delen. Ieder nam 10 jaar voor haar rekening om 15 bladzijdes te vullen. Althans, in mijn geval wat meer, want het vakblad bestaat 7 jaar langer dan de NBVH. Hoe dat komt, lees je op pagina 7. Dat werd dus veel doorspitten en vervolgens met de hand teksten overtypen. Ik koos artikelen uit de jaargangen tot 1999, Diana tot jaargang 2013 en Marloes tot 2022. Er is een mooie mix ontstaan tussen psychische en lichamelijke klachten, tussen wat korter en wat langer, van oud tot recent, van techniek tot enquête, en voor de afwisseling hebben we alles willekeurig door elkaar heen geplaatst. Maar boven alles zijn het artikelen die nog steeds actueel en interessant zijn. Zo was rond 1987 incest (pag 32) een hot topic en kennen we nu #me too en publiciteit rond seksueel grensoverschrijdend gedrag. In de kern vergelijkbaar qua therapeutische aanpak en relationeel mechanisme. Het gaat dan ook over machtsverhoudingen en manipuleren (pag 42). Kortom, een blad vol kennis en historie. De artikelen hebben we soms flink ingekort om zo meer te kunnen plaatsen. Maar in de bibliotheek is een jubileumpagina aangemaakt waar je de volledige artikelen online kunt teruglezen. Met dit nummer is ook een einde gekomen aan tien jaar redactiewerk van Diana Vergouwen. De goedlachse en altijd vrolijke Diana zit bomvol goede ideeën, heeft een frisse kijk op dingen en komt met leuke suggesties. Daarnaast houdt ze van simpel, snel en niet te moeilijk doen. Diaan, bedankt voor jouw inzet en onze samenwerking. Zelf stop ik ook na vier mooie jaren als hoofdredacteur. Ik ben trots op de nummers die we samen hebben gemaakt en heb ongelooflijk veel geleerd. Met passie en toewijding heb ik altijd getracht een afwisselend, inspirerend vakblad te maken. Ik wens jullie veel leesplezier en dat er nog minstens 30 jaar mooie vakbladen zullen verschijnen. Cheers! Petra Verweij Hoofdredacteur INHOUD NBVH 30 jaar! Leonie Looijen-Vogelaar Hypnose, hypnotherapie en de toekomst, Jan C. van der Heide Nederlandse Beroepsvereniging van Hypnotherapeuten, Luuc Christiaanse Milton H. Erickson, H. van Laake Het Sociaal Panorama Model, Lucas Derks Een onderzoek naar effecten van hypnotherapie op langere termijn, B.A.J. Spier Fockens Anne - column, Anne Cox Zelfhelend vermogen, Hans Rasche Systeemtherapie, wat is dat? Connie Streutker In herstel, het begin van een reis, Manja Kamman Het familiegeheim, Carla Frankenhuis Virtueel versus Live, Carolien Pielage Moeders met maskers, Carolien Pielage Hypnotherapeutische hulpverlening aan incestslachtoffers, B. Hissemöller Verdieping … of hocus pocus? Ingrid Mehrtens De Elman inductie, Erik Willems De cirkelmethode ter inspiratie, Vera Slot en Alice de Wit Manipuleren, een eeuwigdurend spel, Ben Dudink en Ingrid Hoogendoorn De Speyertherapie, P. Stroomsnijder Hypnotherapie bij astma en allergie, Jankees de Ridder Een jubileum vier je met feestartikelen...! - uitspraken, Jacques Graus Door een dikke glazen muur, G. Arts
Verstand en gevoel Het is begin november en ik schrijf alvast het begin van deze editorial. Mijn net opgedane ervaring past goed bij dit thema. Vanwege het vollopen van de ziekenhuizen en de oplopende besmettingen is een persconferentie net aangekondigd. Iedereen weet dan al hoe laat het is en met de aankomende lockdown voor de deur slaat de barometer van heel wat mensen uit richting noodweer op komst. Te verklaren, want het is zeker geen zonnig vooruitzicht voor velen. Zo gebeurde het mij dat er een vrouw kennelijk precies wilde parkeren op de plek waar ik stond. Ik liep over de parkeerplaats toen ik werd gebeld. Omdat ik moeite moest doen de andere kant van de lijn te verstaan, hield ik mijn pas in. Er werd getoeterd en ik keek op. Ik kende de meneer in de auto die voorbijreed niet en bleef dus staan. Er werd wéér getoeterd, dus draaide ik mijn hoofd om naar achteren. Hetzelfde moment begon de auto die ik zag al te rijden en de vrouw achter het stuur wild naar mij te gebaren. Het was de bedoeling dat ik aan de kant ging. En daar prevelde ze de nodige onhoorbare dingen bij. Haar manoeuvre was er een die niet echt ‘hoort’, maar wat we allemaal weleens doen en niet verboden is. Maar voor mij was het in dit moment nogal onverwacht. Haar reactie was echter zo aanvallend en over de grens dat ze iets triggerde bij mij. Voor ik het wist, hadden wij een hevige woordenwisseling. Flink opgefokt gingen wij beiden de supermarkt binnen. Het duurde nog een tijd voordat de rust weer in mijn lijf terugkwam. In gedachten vroeg ik mij af “waar gáát dit over en wat staat ons nog te wachten de komende maanden?” Over emoties, verstand en lichamelijke reacties valt dus van alles te leren. Zo kun je erover lezen in de stukken van Louis Crijns (blz. 13) en Paul Duinker (blz. 23). En over pubers en hun emoties kun je lezen in het stuk van Marloes de Ronde (blz. 32). Gelukkig waren er ook hele gemoedelijke dagen, zoals de dag van het interview met Hans ten Dam (blz. 7). Zeer inspirerend hoe zijn carrière is verlopen en hoe Tasso is uitgegroeid tot een internationaal instituut. Ondertussen heeft december zijn intrede gedaan, is er een mooi nieuw logo (blz 6), en verschijnt er steeds meer warm wit licht buiten en binnen. Mijn gedachten gaan uit naar degenen die ons dit jaar onverwacht verlaten hebben, zoals Demetrius J. Waarsenburg (blz. 38). Velen waren veel te jong. Naast dit verdriet besef ik ook weer dat het leven geleefd en gevierd mag worden. Petra Verweij Hoofdredacteur Inhoud Verstand en gevoel in het Park van Noach, Barbara Oosterwaal We hebben een nieuw logo, Elisabeth van der Wardt Verstandige bruggenbouwer met gevoel, Interview met Hans ten Dam, Petra Verweij Verstand van gevoelens, Jacques Graus Verstandig omgaan met gevoelens, Louis Crijns Het zit niet tussen je oren, Marloes de Ronde Arena, Anne Cox Provocatieve therapie, Sigrid Sneijders Blik op verstand, Jacques Graus Het complexe geheel van gevoelens, emoties en verstand, Paul Duinker Hypnose helden – Edgar Cayce, Diana Vergouwen Gevoel en verstand, Barbelo Uijtenbogaardt Onverstandig, roekeloos en hypergevoelig tijdens de puberteit, Marloes de Ronde Boekentips Nieuws en media, Marloes de Ronde In memoriam Demetrius J. Waarsenburg, Diana Vergouwen
Beste lezer, Welkom bij deze nieuwe editie van Examens, tijdschrift voor de toetspraktijk. Ook voor deze editie hebben we weer ons uiterste best gedaan verschillende bijdragen te verzamelen, met als doel u te informeren, inspireren en deelgenoot te maken van nieuwe perspectieven in het complexe toetslandschap vanuit verschillende sectoren. Met veel plezier nemen we u mee in een aantal mooie bijdragen! Het eerste artikel, geschreven door Ton Lamers vormt een prikkelende start. Hij gaat in op de complexe positie van examencommissies, met aandacht voor het belang van een duidelijke positionering, tijd en deskundigheid. Ook geeft hij op geheel eigen wijze weer waarom begrenzing, bijvoorbeeld van management, noodzakelijk is voor het tijdig en waar nodig kunnen bewaken van onafhankelijkheid. Een complementaire bijdrage is uitgewerkt door Ewert Aukes (Universiteit Twente), die zijn ervaringen deelt over doordacht mandateren vanuit examencommissies, met als doel de werkdruk van examencommissies verlichten zonder de borgingsrol uit te hollen. Hierbij stelt hij een praktische leidraad voor om afspraken transparant en juridisch zuiver vast te leggen. Samen bieden deze artikelen houvast voor commissies die willen professionaliseren. De volgende bijdrage heeft een heel andere focus, maar zeker niet minder interessant. Collega’s Renden, Rovers en Frèrejean leggen uit hoe de kern van een ambacht de start vormt van toetsing, waarop ze uiteen zetten waarom en hoe vaardigheden idealiter getoetst kunnen worden in hun context door de inzet van het 4C/ID model, zodat geïntegreerd, realistisch handelen beoordeeld wordt. Het team van Cito (collega’s Huijbers, van den Berg en van Dorp) gaat in op toetsing in een actueel en uitdagend aandachtsgebied; burgerschap. Op basis van inzichten opgedaan bij het uitproberen van drie rubrics (single point, descriptief, analytisch) tonen zij het belang aan van kritisch denken, empathie en ethisch redeneren. Een bijdrage dat handvatten biedt voor vo en mbo. Tot slot nemen onderzoekers Borghouts, Slingerland en Weeldenburg u mee in de complexiteit van toetsing in het vakgebied lichamelijke opvoeding. Zij schetsen een herkenbaar beeld van de spagaat waarin veel vo-docenten zich regelmatig bevinden tussen de grote hoeveelheid leerdoelen en grote niveauverschillen enerzijds, en de roep om transparantie anderzijds. Een digitaal portfolio biedt mogelijkheden om, mits doordacht ingericht als leerlijn, toetsing meer te laten zijn dan een optelsom van cijfers. In zijn column sluit Wessel Peeters hierop aan: een portfolio is geen digitale schoenendoos, maar een zorgvuldig geselecteerd verhaal over groei. De wegwerpcamera metafoor zet aan het denken! En natuurlijk zijn er de andere vaste rubrieken. In Terecht of niet? staat een casus centraal rondom internationale studenten. In Gezien & Gelezen komt Karim Amghars’ boek Maar dat begrijp jij toch niet aan bod, waarin de uitnodiging centraal staat om blinde vlekken bij toetsing te verkleinen en talent recht te doen. Dank aan alle auteurs en redactieleden voor hun inspanningen. Ik wens u veel leesplezier. Naar uw ervaringen, ideeën en bijdragen voor de volgende editie kijken we uiteraard uit! Kelly Beekman hoofdredacteur INHOUD De ‘afhankelijke’ functionele onafhankelijkheid van de examencommissie in het hoger onderwijs, Ton Lamers Van checklist naar context: Vaardigheden toetsen met oog voor de praktijk, Peter Renden, Sanne Rovers & Jimmy Frèrejean De complexiteit van evalueren bij lichamelijke opvoeding, Lars Borghouts, Menno Slingerland & Gwen Weeldenburg Uit de praktijk, Mandateren kun je leren: Achtergrond en leidraad voor examencommissies, Ewert Aukes Beoordelingsmodellen voor het meten van burgerschapsvaardigheden, Twan Huijbers, Senne van den Berg en Frans van Dorp Rubrieken Redactioneel Terecht of niet? Gastcolumn Gezien en gelezen Literatuur en Agenda
€ 6,95Beste lezer, Welkom bij het tweede nummer van Examens, tijdschrift voor de toetspraktijk in 2025. We hebben een gevarieerd palet aan bijdragen verzameld dat u hopelijk zal inspireren en ondersteunen in uw toetspraktijk. In onze rubriek ‘In de schijnwerpers’ staat dit keer Lonneke Schellekens centraal. Zij blikt terug op haar loopbaan in het onderwijs en deelt haar visie op toetsing als instrument voor leren. Ze vertelt ook over de ontwikkeling van de tool ‘E-quality’ om toetskwaliteit te monitoren en te verbeteren, en over haar passie om docenten en studenten te ondersteunen in een lerende toetscultuur. Daarnaast biedt deze editie vier prikkelende artikelen. Gerard Straetmans en Cor Sluijter duiken in de wereld van adaptieve toetsing. Ze leggen uit wat adaptief toetsen inhoudt en hoe deze computergestuurde benadering elke lerende een toets op maat kan bieden. Mieke Jaspers en Els van Zijl richten zich op flexibel onderwijs en de rol van de examencommissie. Ze bespreken hoe examencommissies de waarde van elk diploma kunnen blijven waarborgen wanneer studenten eigen leerroutes volgen, zonder dat de commissies verdrinken in het goedkeuren van individuele studieplannen. Aansluitend belichten Brigit Kolen en collega’s het fraudebeleid in het hoger onderwijs. In hun artikel verschuift de focus van fraudebestrijding naar preventie. Ze introduceren een integrale aanpak om fraude voor te blijven en de authenticiteit van studentwerk te borgen. Barbara Spieringhs, Xandra Janssen-Brandt en Cojanne Wienk-Kars richten zich in hun artikel op de voorwaarden waaronder peerfeedback waardevol kan zijn. In ‘Uit de praktijk’ werpen we een blik op de industriële reiniging, een vakgebied dat zich afspeelt op het snijvlak van techniek en veiligheid. Dat vraagt om personeel dat weet wat het doet en aantoonbaar vakbekwaam is. In dit artikel wordt u meegenomen in hoe certificering op basis van een onafhankelijke examinering in deze branche tot stand komt. Naast al deze bijdragen vindt u ook de vertrouwde rubrieken. In ‘Gezien & Gelezen’ bespreekt Jan Jacobs het voorwoord van een recente publicatie van Evans en Waring over innovaties in toetsing en feedback in het hoger onderwijs. ‘Terecht of niet?’ ontbreekt niet: Ton Lamers analyseert een casus en prikkelt ons met de vraag of een bepaalde examenbeslissing gerechtvaardigd is. En in de column wordt de vraag gesteld of AI het einde van het traditionele essay betekent – een onderwerp dat tot nadenken aanzett. Kortom, deze editie zit boordevol kennis en inspiratie voor alle onderwijssectoren. Wij danken alle auteurs hartelijk voor hun bijdragen en hopen dat u met plezier nieuwe inzichten opdoet. Heeft u zelf een interessant onderzoek of een waardevolle praktijkervaring die u wilt delen? Laat het ons weten! U bent van harte uitgenodigd om contact met ons op te nemen via www.e-xamens.nl. Wie weet ziet u uw eigen bijdrage terug in een volgend nummer. Veel leesplezier! Kelly Beekman hoofdredacteur INHOUD Adaptieve toetsing: van gimmick naar kroonjuweel, Gerard Straetmans en Cor Sluijter Van fraudepolitie naar fraudepreventie. De pedagogisch-didactische aanpak van Fontys hogeschool, Brigit Kolen, Coreline Haasakker-van Leeuwen, Sjors van der Heiden & Karin Vennix Het gebruik van peerfeedback in high-stakes beslismomenten; waarom en hoe dan? Barbara Spieringhs, Xandra Janssen-Brandt & Cojanne Wienk-Kars Uit de praktijk, Gevaarlijk werk vraagt om gecertificeerde vakbekwame medewerkers, L. Noteboom, A. Kempers Elke student een andere leerroute, Mieke Jaspers en Els van Zijl Rubrieken Redactioneel Terecht of niet? In de schijnwerper Gastcolumn Gezien en gelezen Literatuur en Agenda
€ 6,95Welkom bij deze eerste editie van Examens, tijdschrift voor de toetspraktijk in 2025! We hebben opnieuw een gevarieerde selectie van artikelen voor u samengesteld, waarmee we u hopelijk kunnen inspireren én informeren in en over uw toetspraktijk.We starten het nieuwe jaar met een nieuwe interviewserie, nadat we eerder al aankondigden de interviewserie ‘Kopstukken’ af te sluiten. In onze nieuwe rubriek 'In de schijnwerpers' maken we kennis met Monika Vaheoja, die haar visie deelt op toetsing en vertelt over de ontwikkeling van de Toetsanalyzer. Daarnaast zijn er diverse interessante artikelen. Zo bespreekt Marleen Rijnberg, student aan de Master Toetsdeskundige en hogeschooldocent bij Associate Degree Academie, de parallellen tussen toetsing en accountancy. In haar artikel 'De handtekening van vertrouwen' onderzoekt zij de overeenkomsten tussen de handtekening van een examencommissie op een getuigschrift en die van een accountant op een controleverklaring. Een verfrissende kijk op kwaliteitsborging in het onderwijs. Lientje Maas en haar collega's presenteren een innovatief onderzoek naar curriculum alignment met behulp van AI. Hun artikel beschrijft hoe nieuwe technologieën kunnen helpen bij het verbeteren van de afstemming tussen onderwijsdoelen, curricula en toetsing. Een mooi voorbeeld van hoe technologie kan bijdragen aan onderwijskwaliteit. Mieke van Eensbergen en Cheryl van Ierland bespreken in het artikel 'De rol van kennis bij programmatisch toetsen' hun ervaringen en inzichten over de implementatie van programmatisch toetsen in het hoger onderwijs. Ze gaan specifiek in op de uitdagingen rond het beoordelen van kennis binnen dit concept. Barbara Spieringhs en haar co-auteurs presenteren het nieuwe Systeem voor Assessmentevaluatie (SVA), een waardevol instrument voor het waarborgen van de kwaliteit van complexe toetsen. Hun artikel biedt concrete handvatten voor het verbeteren van assessments in het beroepsonderwijs. In de rubriek 'Uit de praktijk' nemen Michael Nieuwesteeg en Serra Anker ons mee in de wereld van verpakkingen, waar ze beschrijven hoe het beroepsprofiel van de 'NVC Packaging Professional' is ontwikkeld en hoe de examinering in deze sector de afgelopen dertig jaar is geëvolueerd. Een boeiende inkijk in een sector waar kwaliteitsborging en duurzaamheid hand in hand gaan. Naast deze artikelen en het interview analyseert Ton Lamers in de vaste rubriek 'Terecht of niet?' een interessante casus over bijzondere omstandigheden bij tentamens. De column van deze editie is geschreven door Wessel Peeters, mede-oprichter en adviseur van Vernieuwenderwijs. Hij gebruikt het bordspel Jenga als metafoor voor de stapeling van leerresultaten in het onderwijs. Een prikkelende reflectie op de complexiteit van onderwijsconstructies.We sluiten deze editie af met een boekbespreking door Jan Jacobs over de spanning tussen gestandaardiseerde toetsing en studentdiversiteit. Tot slot herdenken we Ed Kremers, oud-redactielid van ons vakblad. Hij heeft een belangrijke bijdrage heeft geleverd aan de ontwikkeling van examens in Nederland. In het In Memoriam staan we daarbij stil. Deze editie biedt opnieuw een rijke mix van theoretische inzichten en praktische toepassingen gericht op uiteenlopende toetspraktijken. Wij danken alle auteurs en redacteurs voor hun bijdragen en wensen u veel leesplezier. Heeft u zelf ideeën of bijdragen? Aarzel niet om contact met ons op te nemen via www.e-xamens.nl. Kelly Beekman hoofdredacteur INHOUD De rol van kennis bij programmatisch toetsen binnen het Hoger Onderwijs, Mieke van Eenbergen en Cheryl van Ierland De handtekening van vertrouwen. Parallellen tussen toetsing en accountancy, Marleen Rijnberg Curriculum alignment. Met behulp van AI naar een efficiënt en geïntegreerd onderwijssysteem, Lientje Maas, Joost Kruis, Remco Feskens, Zoë ten Napel en Jaap Scheerens Uit de praktijk, Goed verpakken: Beroepsprofielen en examinering in een wereldwijd duurzaamverbonden sector, Michael Nieuwesteeg en Serra Anker Waarborgen van kwaliteit van complexe toetsen, Barbara Spieringhs, Peggy de Jong, Cor Sluijter en Erik Roelofs Rubrieken Redactioneel Terecht of niet? In de schijnwerper In Memorium Gastcolumn Gezien en gelezen Literatuur en Agenda NVE
€ 6,95Welkom bij deze nieuwe editie van Examens, tijdschrift voor de toetspraktijk! We hebben wederom een boeiende mix van artikelen voor u samengesteld, die u zullen inspireren en informeren in uw toetspraktijk. Deze uitgave is de laatste van jaargang 2024. Een jaar wat wederom voorbij is gevlogen. We sluiten hiermee de interviewreeks Kopstukken uit de Nederlandse toetspraktijk af. In dit laatste interview spreken Harry Molkenboer en Jan Jacobs met Desirée Joosten-ten Brinke. Vlak na haar oratie bij Universiteit Maastricht (8 november jl.) deelt ze via dit interview haar visie op toetsing, en haar ervaring en inzichten voor het realiseren van toetskwaliteit. Met dit laatste Kopstuk kunnen we terugkijken op een prachtige reeks. We vervolgen de interviewreeks in een nieuwe vorm, waarin we jonge onderzoekers in de schijnwerpers zetten, en hen laten vertellen over hun actuele bevindingen of specialisatie. We kijken ernaar uit! Daarnaast zijn er verschillende artikelen te lezen. We openen met een artikel van Cor Sluijter en Gerard Straetmans, getiteld Wat betekent die toetsscore? Hierin bespreken zij de valkuilen en nuances bij het interpreteren van toetsscores. Dit artikel biedt een verhelderend overzicht van de methoden die in Nederland worden gebruikt om prestaties op kennistoetsen te interpreteren, en legt uit waarom sommige populaire methoden de toets der kritiek niet altijd doorstaan. In het artikel Ontwerpen van een samenhangend plan voor formatief handelen gaat Janneke van der Steen dieper in op het proces van formatief handelen en hoe docenten dit planmatig kunnen aanpakken. Ze presenteert ontwerpstappen die docenten helpen bij het effectief inzetten van formatieve evaluaties, met als doel om beter geïnformeerde beslissingen te nemen in het onderwijs. In Uit de praktijk staat deze keer een bijdrage van Peter Goedendorp. Hij gaat in op de onboarding en toetsing van vakbekwaamheden in de petrochemische industrie. Zijn artikel beschrijft hoe de screening en vastlegging van vaardigheden van buitenlandse medewerkers tijdens grootschalig onderhoud essentieel is om de veiligheid en efficiëntie te waarborgen. De column van deze editie, geschreven door Wessel Peeters, reflecteert op de noodzaak van een goed fundament voor onderwijsinnovaties. Hij benadrukt hoe belangrijk het is om niet simpelweg kant-en-klare oplossingen over te nemen, maar juist de tijd te nemen voor doordachte, collectieve keuzes. In de rubriek Terecht of Niet? analyseert Ton Lamers een zaak over tentamenfraude waarin het gebruik van beschreven tabjes in een reader leidde tot een juridisch geschil. Hij werpt een interessante blik op het onderscheid tussen fraude en onregelmatigheden in het examenreglement. Tot slot bespreekt Jan Jacobs in Gezien en Gelezen het congres van de Master Toetsdeskundige bij Fontys Hogeschool. Hij geeft een overzicht van de presentaties en deelt de hoogtepunten van deze inspirerende bijeenkomst over toetsing en onderwijs. Deze editie biedt wederom interessante kennis en inzichten, van praktijkervaringen tot theoretische reflecties, die u hopelijk zullen inspireren in uw toetspraktijk. Wij danken alle auteurs en redacteurs voor hun bijdragen en wensen u veel leesplezier. Heeft u zelf ideeën of bijdragen? Aarzel niet om contact met ons op te nemen via www.e-xamens.nl. Veel leesplezier! Kelly Beekman hoofdredacteur INHOUD Wat betekent die toetsscore? Over voetangels en klemmen bij het geven van betekenis aan toetsscores, Cor Sluijter en Gerard Straetmans Ontwerpen van een samenhangend plan voor formatief handelen, Janneke van der Steen, Tamara van Schilt - Mol, Cees van der Vleuten & Desirée Joosten - ten Brinke Kopstukken uit de Nederlandse toetswereld, Prof. dr. Desirée Joosten - ten Brinke, Harry Molkenboer & Jan Jacobs Uit de praktijk, Vastleggen ontwikkelde vakbekwaamheden van medewerkers in de petrochemie, Peter Goedendorp Rubrieken Redactioneel Terecht of niet? Gastcolomn NVE-pagina Gezien en gelezen Literatuur en Agenda
€ 6,95Beste lezer, Welkom in het nieuwste nummer van Examens, tijdschrift voor de toetspraktijk. Deze derde uitgave van het jaar valt altijd samen met het startpunt van een nieuw schooljaar. Dat lijkt dan ook een uitgelezen moment om weer wat interessante artikelen te bestuderen. We laten u met plezier meelezen in een aantal mooie bijdragen. Voor ik u meeneem in het overzicht van wat te verwachten in deze mooie editie, wil ik graag aandacht voor Theo Eggen. Zijn plotselinge overlijden heeft heel wat los gemaakt in het toetslandschap en nog veel meer daarbuiten. Dank aan Remco Feskens die, in samenwerking met Cor Sluijter, een prachtig In Memoriam heeft geschreven. In deze editie leest u verder over AI en toetsing. Joyce den Heijer biedt in haar bijdrage docenten verschillende handvatten voor een AI-veerkrachtige toets of toetsprogramma. Henk van Berkel schrijft over de relatie tussen toetsbetrouwbaarheid, classificatiefouten en een beoordelingsschaal. Het artikel belicht de kern van de problematiek rondom toetsbetrouwbaarheid en classificatiefouten binnen het onderwijs. Yvonne Leegstra en Ini Luyk schrijven over de zelfstandige visie van examencommissies op het eindniveau bij programmatisch toetsen of een samengesteld afstudeerprogramma. Allemaal zeer lezenswaardige artikelen! En laten we ook Uit de Praktijk niet vergeten, ditmaal wordt u meegenomen in de wereld van de barrista, waar meer achter zit dan u wellicht had bedacht. In de aflopende interviewreeks Kopstukken hebben Harry Molkenboer en Jan Jacobs gesproken met Marieke van der Schaaf. Dit tiende Kopstuk maakte tijd voor onze redactieleden om te vertellen over haar indrukwekkende carrière, haar passie voor onderwijs en onderzoek, en haar ambities. Marieke’s motto is ‘“Education is the most powerful weapon for change’. Uit het interview komt heel duidelijk naar voren hoe deze woorden de basis vormen voor haar onderzoeks- en onderwijsovertuigingen. Naast dit boeiende interview en de artikelen hebben we voor u de gebruikelijke rubrieken Terecht of niet, geschreven door Ton Lamers. Jan Jacobs vertelt in ‘Gezien en gelezen’ over het rapport van de onderwijsraad ‘Een klemmend beroep’. En de column is wederom geschreven door Annemieke Bosshardt, Beleidsadviseur Kwaliteit en Regelgeving en programmamanager Toetsing bij Saxion Hogescholen. Hierna geeft ze het stokje door. Dank Annemieke, voor je bijdragen afgelopen edities! Kortom, een mooie derde uitgave in dit jaargang van het vakblad Examens, welke we met gepaste trots delen! Dank aan alle auteurs en redactieleden voor hun inzet en bijdrage. Voor alle lezers wederom veel leesplezier, en mocht u een bijdrage willen leveren? We kijken ernaar uit! Op www.e-xamens.nl vindt u alle benodigde informatie! Kelly Beekman hoofdredacteur INHOUD Toolkit (G)AI in je toetsontwerp – inspiratie en tips voor AI-veerkrachtige toetsing, Joyce den Heijer De relatie tussen toetsbetrouwbaarheid, classificatiefouten en een beoordelingsschaal, Henk van Berkel Kopstukken uit de Nederlandse toetswereld, Prof. dr. Marieke (M.F.) van der Schaaf, Harry Molkenboer & Jan Jacobs De zelfstandige visie van examencommissies op het eindniveau bij programmatisch toetsen of een samengesteld afstudeerprogramma, Yvonne Leegstra en Ini Luyk Uit de praktijk, Examen SVH Barista basis voor beginnend barista’s, Ricardo Eshuis Rubrieken Redactioneel Terecht of niet? Gastcolomn NVE-pagina Gezien en gelezen Literatuur en Agenda
€ 6,95